10 Απριλίου, διπλή επέτειος

Η 10η Απριλίου φέρνει στη μνήμη μας δύο πολύ δυνατά γεγονότα της ιστορίας μας.

Το πρώτο, στις 10 Απριλίου του 1821, ο απαγχονισμός του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄. Ο Πατριάρχης ως πασχάλιος αμνός θύεται υπέρ των προβάτων. Η μεσσιανή η θύρα του Πατριαρχείου η έκτοτε κλειστή θυμίζει στους αιώνες τη φριχτή θυσία. Από τα πιο παρεξηγημένα πρόσωπα. Θεωρήθηκε πως δεν συμμερίστηκε την επαναστατική ορμή και διάθεση των υποδούλων ορθοδόξων, αφόρισε τους επαναστάτες της Μολδοβλαχίας και κατηγορήθηκε πολύ από τους λασπολόγους της ιστορίας. 
Ωστόσο το μαρτυρικό τέλος του βίου του άλλα αποδεικνύει.
Σε άρθρο που δημοσίευσε ο αείμνηστος καθηγητής της Νομικής Σχολής του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο Περικλής Βιζουκίδης με θέμα "Η Εκκλησία και ο ιερός αγών" αποκαλύπτεται ότι υπέγραφαν μεν ο πατριάρχης και οι συνοδικοί το αφοριστικό έγγραφο, «διότι ευρίσκοντο προ του φοβερού διλήμματος ή να αποδοκιμάσωσι και αφορίσωσι έργον άγιον και ιερόν εις ό και αυτοί ήσαν μεμυημένοι και συνεργάται ή να απολέσωσι όχι εαυτούς, άπαγε, περί αυτών ουδείς λόγος, ως το απέδειξαν ολίγον βραδύτερον, αλλά το ταλαίπωρον έθνος, εναντίον του οποίου θα εστρέφετο, ως ηπείλει, η σουλτανική οργή και λύσσα». 
 Στη συνέχεια δε κατά τον καθηγητή Βιζουκίδη, την ίδια νύκτα μετά την υπογραφή του αφορισμού, ο πατριάρχης μαζί με τους δώδεκα συνοδικούς αρχιερείς κατέβηκαν στον πατριαρχικό ναό και σε ειδική μυστική τελετή, εν μέσω λυγμών και δακρύων έλυσαν και ακύρωσαν τον αφορισμό «επευλογούντες νοερώς τα όπλα των υπέρ πίστεως και Πατρίδος αγωνιζομένων αδελφών»!

Στους δε προτρέποντες αυτόν  ξένους διπλωμάτες να εγκαταλείψει την Πόλη για να σωθεί από την οργή του Σουλτάνου απάντησε:

"Μη με προτρέπετε εις φυγήν, μάχαιρα θα διέλθη τας ρύμας της Κωνσταντινουπόλεως και των λοιπών πόλεων των χριστιανικών επαρχιών. Υμείς επιθυμείτε, εγώ μετημφιεσμένος να καταφύγω...ουχί! Εγώ δια τούτω είμαι πατριάρχης, όπως σώσω το έθνος μου...ο θάνατός μου ίσως επιφέρει μεγαλυτέραν ωφέλειαν από την ζωή μου...Ναι, ας μη γίνω χλεύασμα των ζώντων. Δε θα ανεχτώ ώστε εις τα οδούς της Οδησσού, της Κέρκυρας και της Αγκώνος, διερχόμενον εν μέσω των αγυιών, να με δακτυλοδεικτούσι λέγοντες, Ιδού έρχεται ο φονεύς πατριάρχης".

Ακολούθησε ο απαγχονισμός μετά την Πασχαλινή Θεία Λειτουργία και απίστευτοι χλευασμοί του ιερού σκηνώματος εκ μέρους τόσο των Οθωμανών όσο και των Εβραίων. Τέλος το άψυχο σώμα ρίφθηκε στη θάλασσα για να εξαλειφθούν τα ίχνη της  απανθρωπιάς τους. Αλλά κατ' οικονομίαν Θεού περισυλλέχθηκε από τον Κεφαλλονίτη πλοίαρχο Νικόλαο Σκλάβο, ενταφιάσθηκε  στην Οδησσό με τιμές και πενήντα χρόνια αργότερα έγινε ανακομιδή των λειψάνων στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών του οποίου το πατριαρχικό μνήμα είναι σέμνωμα και κόσμημα.

Η δεύτερη ιστορική μνήμη, από τις πιο δυνατές και ανεξίτηλες της ιστορίας μας είναι η Έξοδος του Μεσολογγίου στις 10 Απριλίου του 1826. Δεν υπάρχουν λόγια. Οι περιγραφές είναι τιποτένιες μπροστά στην φρικτή πραγματικότητα. Ό, τι περνάει σήμερα και ο πλέον ενδεής στην πατρίδα μας φαντάζει σενάριο διακοπών και χλιδής μπροστά στην έσχατη πενία και πείνα και απόγνωση στην οποία περιήλθαν οι πολιορκούμενοι Μεσολογγίτες. Και δεν παραδόθηκαν!!!!! Αθάνατο Μεσολόγγι. Αθάνατοι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι!!! Η απελπισμένη αλλά πολυσήμαντη Έξοδος έγινε καμπάνα ξεσηκωμού για τους ευρωπαϊκούς λαούς, συνήγειρε τα φιλελεύθερα αισθήματα των Ευρωπαίων, άλλαξε πολιτικές, σε μεγάλο βαθμό στη θυσία των Μεσολογγιτών οφείλουμε την ανεξαρτησία μας!!!! 
Ας ανάψουμε ευγνώμονες νοερά το κεράκι μας στον Κήπο των Ηρώων!

Στον ήσυχον Κήπον των Ηρώων

σαν μπεις προσκυνητής,

σιώπα...

Θυμήσου την ηρωική αντίσταση

μιας φούχτας πολιορκημένων

πίσω απ΄το τείχος πού 'μοιαζε με φράχτη...

Θυμήσου του πολεμιστή τον όρκο

για τη λευτεριά...

Θυμήσου την πείνα την ακρότατη,

της μάνας της Μεσολογγίτισσας

το στεγνωμένο δάκρυ...

Θυμήσου την απόφαση για Έξοδο,

που πάει να πει για βέβαιο θάνατο...

Θυμήσου τη νύχτα εκείνη την ασέληνη,

πώς έκοβαν των Τούρκων τα σπαθιά,

τα γιαταγάνια, τα τρυφερά παιδιά,

τις δόλιες μάνες...

Θυμήσου του γερο-Καψάλη

την απεγνωσμένη κίνηση

προς το δοχείο με τη μπαρούτη...

Σιώπα...και θυμήσου...

Κι εκεί, στον Τύμβο των Ήρώων,

γονάτισε κι άναψε το κεράκι σου

και πες το "Κύριε ελέησον"

για τους αθάνατους νεκρούς,

τους Πολιορκημένους που κέρδισαν με θάνατο

τη Λευθεριά για να ...μας την χαρίσουν.(Σ.Κ.)