Κωνσταντίνου Πόλεως επισκέψεως χρονικόν (4)

 Τρίτη 20 Αυγούστου 2024

Η σημερινή μέρα αφιερώνεται στο ταξίδι μας στην Προύσα και τη Νίκαια. Μετά το πρωινό μας στο ξενοδοχείο επιβιβαζόμαστε στο λεωφορείο και ξεκινάμε με το γνωστό δρομολόγιο. Περνάμε από Besiktas και Dolma Bahce και παίρνουμε την μεγάλη λεωφόρο Barbaros που θα μας βγάλει στην πρώτη κρεμαστή γέφυρα του Βοσπόρου. Δεξιά μας το Πολυτεχνείο του Yildiz. Βγαίνουμε στη Γέφυρα των Μαρτύρων της 15ης Ιουλίου (ημέρας του Πραξικοπήματος κατά του Erdogan). Πάλι ρουφάμε την ομορφιά του Βοσπόρου. Η ασιατική πλευρά της Πόλης είναι πάρα πολύ εντυπωσιακή. Πρώτα απ' όλα θαυμάζουμε τα "παρόδια" παρτέρια. Τόσο περιποιημένα και τόσο όμορφα "ζωγραφισμένα"!!! Θαυμάζουμε και ζηλεύουμε!! Για τα κτίρια τι να πω και τι να περιγράψω! Ουρανοξύστες που ανήκουν σε τράπεζες, ξενοδοχεία και εμπορικά κέντρα σε μεγάλο αριθμό και ποικίλα αρχιτεκτονικά σχέδια μαρτυρούν μεγάλο πλούτο και διεθνείς επενδύσεις. Στο Finanskent τρεις μεγάλες τουρκικές τράπεζες φτιάχνουν το  Istanbul New International Financial District που δημιουργήθηκε μόλις πριν λίγα χρόνια, μέσα στον κορωνοϊό. Τεράστια πάρκα, ανισόπεδοι κόμβοι, λίγη κίνηση σχετικά με το τερατώδες μέγεθος του πληθυσμού. Τρίβουμε τα μάτια μας, χωρίς υπερβολή! Στο μεταξύ ο Τανέρ μας κατατοπίζει σχετικά με τη μουσουλμανική θρησκεία, τα θρησκευτικά έθιμα των μουσουλμάνων και την εκπαίδευση που παρέχει το τουρκικό κράτος.

Φθάνουμε στον στενό και επιμήκη Κόλπο της Νικομήδειας. Μέχρι πριν λίγα χρόνια ή έπρεπε να τον περιτρέξουμε γύρω-γύρω με μεγάλη χρονική επιβάρυνση ή να περάσουμε απέναντι με ferryboat. Τώρα απλά περνάμε μια γέφυρα, την OsmanGazi. Ο ξεναγός μας θυμίζει ότι εδώ έγινε το 1999 ο φοβερός σεισμός των 7,6 ρίχτερ που στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 17.000 ανθρώπους και καταβύθισε τον τουρκικό ναύσταθμο του Golzuk.

Αφήνουμε δεξιά μας τη Yalova περνάμε από το Orhangazi. Είμαστε  ανάμεσα στην Προποντίδα και τη λίμνη της Νίκαιας. Αν πηγαίναμε λίγο δυτικά θα βγαίναμε στα Μουδανιά. Φτάνουμε στην Προύσα, την τέταρτη μεγάλη πόλη της Τουρκίας και πρώτη πρωτεύουσα των Οθωμανών από το 1326 έως το 1363. Έχει περίπου 3.000.000 κατοίκους, είναι μεγάλο βιομηχανικό κέντρο κι έχει μια ιδιαίτερη ομορφιά χάρη στο πολύ πράσινο που την κατακλύζει (yesil Bursa τη λένε, δηλαδή Πράσινη Προύσα) και τον Όλυμπο (Uludag), το βουνό που την προστατεύει, θαρρείς, προς το νότο. Κάνουμε έναν γύρο της πόλης με το λεωφορείο. Αργότερα θα περπατήσουμε λίγο στο κέντρο της. Ανεβαίνουμε στον τερματικό σταθμό του τελεφερίκ που θα μας ανεβάσει στον Όλυμπο. Η αρχική μας πληροφορία για τα εισιτήρια ήταν 300 λίρες. Ακούγεται καλή τιμή! Τελικά αυτή ισχύει για τους ντόπιους. Για τους τουρίστες θέλουν 850 λίρες, άντε 750 το άτομο, για το γκρουπ. Τα δίνουμε και ανεβαίνουμε στην αποβάθρα. Μπαίνουμε 6-6 στους θαλαμίσκους. Σιγά-σιγά η Προύσα απλώνεται πίσω μας καθώς υψωνόμαστε. 

Μπροστά μας και κάτω από εμάς το πολύ πυκνό δάσος, πρώτα από οξιές κι ύστερα από έλατα. Ο Όλυμπος ήταν ιερό βουνό στα χρόνια των Βυζαντινών, γεμάτο ασκηταριά και μοναστήρια. Τώρα δεν σώζονται παρά ελάχιστα ερείπια δύο μονών που βρέθηκαν πρόσφατα σε αρχαιολογικές ανασκαφές. Το δάσος θα είναι πανέμορφο το φθινόπωρο που οι οξιές κιτρινοπορτοκαλοκοκκινίζουν και το χειμώνα βέβαια χιονισμένο! και τώρα βέβαια το απολαμβάνουμε. Κατεβαίνουμε στον δεύτερο σταθμό. Εδώ υπάρχουν πολύ όμορφα μαγαζάκια, διατεταγμένα σαν να φτιάχνουν ένα μικρό ορεινό χωριό. Δίνουμε οδηγίες για την ώρα της επιστροφής μας, επισκεπτόμαστε τουαλέτα και βγαίνουμε στο ξέφωτο. Κι εδώ μαγαζάκια διάφορα με τουριστικά είδη και  με το περίφημο Kendin ye kendin pisir, δηλαδή "ψήσ' το μόνος σου , φάτο μόνος σου". Αγοράζεις τα κρεατικά, παίρνεις και το μαγκάλι με τα κάρβουνα αναμμένα έτοιμα και ψήνεις και απολαμβάνεις το φαγητό σου. Είναι μια ενδιαφέρουσα εμπειρία, αλλά δεν την προτιμούμε γιατί έχουμε στο νου μας κάτι άλλο, το Bursa Iskender. Περπατάμε στο ελατοδάσος, γεμίζουμε τα πνευμόνια μας με πεντακάθαρο αέρα, πίνουμε και το κρύο νερό του Ολύμπου (μοναδική φορά κατευθείαν από βρύση, όχι εμφιαλωμένο). Καθόμαστε σε μια καφετέρια, στη σκιά των δέντρων. Τα πιτσιρίκια βρίσκουν βράχια να σκαρφαλώσουν κι οι μεγάλοι ευκαιρία για λίγη κουβεντούλα. 

Ο χρόνος αμείλικτος, μας κυνηγάει. Μαζευόμαστε στην είσοδο του τελεφερίκ και κατεβαίνουμε. (Υπάρχει κι άλλος σταθμός ψηλότερα στο χιονοδρομικό κέντρο). Πίσω στο λεωφορείο για να μας αφήσει στο τουριστικό κέντρο της Πόλης, μπροστά  στο ιστορικό Ulu Camii. Δίνουμε ώρα συνάντησης στις 4μμ. και ακολουθεί καθένας την επιθυμία του. Άλλοι στο τζαμί για ξενάγηση με τον Tανέρ, άλλοι στην σκεπαστή αγορά για ψώνια -φημίζονται οι πετσέτες της Προύσας και τα μπουρνούζια της-  κι άλλοι πεινασμένοι για το Iskenter.

Το Ulu Camii το έχτισε ο Βαγιαζίτ ο Α΄ ως ευχαριστία στον Αλλάχ για τις νίκες του που τον έφθασαν ως την Ευρώπη. Μέχρι την Άλωση και την αντιγραφή του θόλου της Αγια-Σοφιάς από τους αρχιτέκτονες των τζαμιών προτιμώντο οι πολλοί μικροί τρούλλοι (ήταν και θέμα στήριξης). Στο εσωτερικό μεγάλες καλλιγραφημένες ρήσεις του κορανίου πάνω στους πεσσούς. Αυτό το τζαμί ήταν κέντρο καλλιγραφίας. Κατά την παράδοση εδώ δούλευε και ο Καραγκιόζης, ο ήρωας των οθωμανικών παραδόσεων και παραμυθιών. Με τα αστεία του δεν άφηνε τους εργάτες να δουλέψουν και η κατασκευή του τζαμιού δεν προχωρούσε. Ο Σουλτάνος ερεύνησε την αιτία της καθυστέρησης και έδωσε εντολή να θανατωθεί ο Καραγκιόζης. Η αγάπη του κόσμου όμως τον ανάγκασε να του φτιάξει έναν πολύ ωραίο τάφο. Σε ανάμνηση αυτής της παράδοσης υπάρχει ένα σύγχρονο μνημείο, ο περίφημος τάφος του Καραγκιόζη εδώ στην Προύσα. (Αυτή τη φορά δεν τον επισκεπτόμαστε).

Ulu Camii

Στις 4μμ αναχωρούμε για την Νίκαια. Κάνουμε έναν γύρο είναι η αλήθεια, μακραίνει η επιστροφή μας, περνάμε νότια της λίμνης της Νίκαιας για να βγούμε στην πόλη των Οικουμενικών Συνόδων, της Α΄και της Ζ΄. Μαλακά υψώματα, λαδοπράσινα από τους άπειρους ελαιώνες. Ακούμε την ιστορία της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, όπως την περιγράφει η Μοναχή Ολυμπιάς στο βιβλίο της ο Πατήρ της Ρωμηοσύνης (σε διασκευή). Είναι πολύ συγκινητική η στάση του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου και καθοριστική η συμβολή του στη σύγκληση και την εξέλιξή της. (Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να τα βρει ΕΔΩ). Εδώ επίσης στο ναό που θα επισκεφθούμε, της Αγίας Σοφίας, που σήμερα είναι κι αυτός τζαμί, έγινε η έναρξη της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου η οποία κατεδίκασε την Εικονομαχία (στην πρώτη φάση της). 

Φθάνουμε στη Νίκαια. Σήμερα είναι μια μικρή επαρχιακή πόλη. Περνάμε από τα τείχη της, τα οποία φαίνονται αρκούντως ισχυρά.

Βρίσκουμε το ναό της Αγίας Σοφίας. Περιποιημένος ο αύλειος χώρος, σαν ένα μικρό πάρκο. Αξιοθέατα, το ψηφιδωτό δάπεδο που σώζεται σε μερικά σημεία και το σύνθρονο μέσα στο ιερό.

Ο οδηγός μας δεν βρίσκει να παρκάρει. Δημιουργείται ένα μικρό κυκλοφοριακό κομφούζιο και μας καλεί να επιστρέψουμε εσπευσμένα. Δεν πειράζει. Πήραμε μια εικόνα του Ναού, τιμήσαμε την εκκλησιαστική μας ιστορία και τους Πατέρες μας και αναρωτηθήκαμε για μια ακόμη φορά γιατί όλοι ναοί οι αφιερωμένοι στην Σοφία του Θεού, δηλαδή στον Χριστό, έχουν γίνει τζαμιά; (στην Κωνσταντινούπολη, στην Τραπεζούντα, στη Νίκαια, στη Βιζύη, ίσως και αλλού και να μου διαφεύγει).

Επιστρέφουμε κάνοντας τον κύκλο της λίμνης, τώρα είμαστε βόρειά της. Ο στρατιωτικός της παρέας, Παύλος Ντ., μας μιλάει για τον βυζαντινό στρατό. Με πολύ ενδιαφέροντα διαδραστικό τρόπο κρατάει την προσοχή μας αδιάπτωτη. (Βυζαντινός στρατός: 1.Αποτελούνταν από ακρίτες, στρατιώτες των θεμάτων και μισθοφόρους του αυτοκράτορα 2.Πολεμούσαν μόνο όταν ήταν απαραίτητο 3.Υπήρχε η ορθόδοξη χριστιανική πίστη ως στήριγμα, αλλά και ως αποστολή υπεράσπισης 4.Ήταν πολύ επιτυχημένος για αιώνες με ρωμαϊκή παράδοση, ελληνικά εγχειρίδια των αξιωματικών και χριστιανική πίστη. Ακολούθησε στο τέλος την παρακμή της αυτοκρατορίας).

Παίρνουμε τον αυτοκινητόδρομο 07. Περνάμε βόρεια της Νικομήδειας. Η κίνηση είναι αρκετή. Σε μερικά σημεία είμαστε σχεδόν ακινητοποιημένοι. Είναι μάλλον ώρα επιστροφής από τις εργασίες τους. Ψάλλουμε την Παράκληση  και γαληνεύουμε. Ξαναπερνάμε από τα τεράστια συγκροτήματα του Financial Center και βγαίνουμε ανατολικά του Uskudar (Σκούταρι) για να μπούμε στην πρώτη γέφυρα η οποία ευτυχώς έχει καλή ροή. Παίρνουμε τις απαραίτητες κατευθυντήριες οδηγίες για την επόμενη ημέρα και καληνυχτιζόμαστε με τη γνωστή πλέον συνέχεια για τους περισσότερους στην Istiklal και στα πέριξ.

* Αξίζει να αναφέρω το έθιμό μας στα ταξίδια μας στην Πόλη και στην Ανατολή, να "κερνάμε" κολόνια τούρκικη, limon çiçeği. Μοσχοβολάει το λεωφορείο!!!

(Συνεχίζεται)