Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2016

Χριστούγεννα στο κρεβατάκι της εντατικής...



Πόσο μου μοιάζει το κρεβατάκι της εντατικής
μ' εκείνου του Σπηλαίου το παχνί ...

Κι εύχομαι και προσεύχομαι θερμά 
να βρίσκεται εκειδά σιμά η Παναγιά...

Στην αγκαλιά της ο μικρός μας Κωνσταντής
να γεύεται τα μητρικά τα χάδια και τη ζεστασιά...

Και πώς παρακαλώ, να 'ρθουν κοντά του αγγελούδια,
να ξελαφρώσουν με παιχνίδια και τραγούδια
του αγαπημένου βρέφους μας τον πόνο και την μοναξιά...

*Βαθύτατα ευγνώμων και συγκλονισμένη από την "καταιγιστική" περιπέτεια της υγείας του μικρού μας Κωνσταντίνου και την θαυμαστή ως τώρα εξέλιξη... Ευχαριστώ απ΄την καρδιά μου τον Θεό που μας τον χάρισε για μια ακόμη φορά, αλλά  και τους φωτισμένους γιατρούς, τον αδελφό  μας Γιάννη Παπαγιάννη που από το Κάνσας της Αμερικής έκανε διάγνωση, τον κ.Αυξέντιο Καλαγκό που τον χειρούργησε αστραπιαία, τον κ.Γιαννόπουλο στο ΑΧΕΠΑ που παρέλαβε τον μικρό σε οριακή κατάσταση και κυριολεκτικά τον άρπαξε από του Χάρου τα δόντια, όλους όσοι νοιάστηκαν και νοιάζονται ιατρικά αλλά και τους εκατοντάδες φίλους και πνευματικούς αδελφούς που έχουν στήσει εκστρατεία προσευχής. 
Εύχομαι να μας χαρίζει ο νεογέννητος Χριστός ζωή, αλλά την όντως Ζωή, και πολύν πόθο για Εκείνον. 
"Χριστός ετέχθη!", αδελφοί μου!

Τρίτη 6 Δεκεμβρίου 2016

Προικοσύμφωνο της Σύρου από το 1671


Ένα απίστευτο ντοκουμέντο από τα αρχεία της Νομαρχίας Κυκλάδων, 
δείγμα του πώς γίνονταν τα προικοσύμφωνα το 17ο αιώνα !


Από τα αρχεία της Νομαρχίας Κυκλάδων το ακόλουθον προικοσύμφωνον.
Εν έτει 1671 μηνί Ιανουαρίω ημέρα δεκάτη εν Σύρω.
Eν ονόματι της Αγίας Τριάδος και της Κοκκίνης, προστάτιδος της νήσου Σύρου,
Προκοσύμφωνον της πρώτης μας κόρης και της θυγατρός του Κωστάκη και της Σμαράγδας και της μακαρίτισσας της γυναικός μου Πιπινίτσας ήτις θα πάρη νόμιμον σύζυγον τον Ντεμογιαννάκη του Κωνσταντάκη της Πιπινίτσας Πηνελόπης Βαρβαρίτσας.
Και εγώ και η μακαρίτισσα η γυναίκα μου Πιπινίτσα δίδομεν την συγκατάθεσίν μας εις το να πάρη η κόρη μας Κατή, νόμιμον σύζυγον και να τον έχη να τον νέμεται μέρα νύκτα, τον Ντεμογιαννάκη Μανωλάκην του Κωνσταντάκη και της Πιπινίτσας Πηνελόπης Βαρβαρίτσας.
Εν πρώτοις δίδομεν από τα φύλλα της καρδιάς μας την ευχήν να τρισευτυχήσουν και να πολυχρονίσουν.
Δεύτερον δε τέσσαρα εικονίσματα το πρώτον εις ξύλον δυνατόν και χονδρόν δύο δάκτυλα και τα άλλας εις αχιβάδα.
Τρία υποκάμισα τα δύο μικρά και το ένα μεγάλο, δύο μικρά αποκατινά (εσώβρακα)παστρικά, ατρύπητα και ολόγερα.
Δύο μισοφόρια ολόγερα και μπουγαδιασμένα.
Ενάμισυ ζευγάρι κάλτσες εως ότου να γίνη ο γάμος έχη καιρόν να πλέξη και την άλλη για να γίνουν δύο ζευγάρια.
Ένα φουστάνι από τσίτι ριγωτό, άλλο ένα από σακονέτα της μακαρίτισσας της γιαγιάς μου.
Ενα μανδύλι του λαγιού και δύο μανδοσαλάμια
Μια φασκιά για τα καλορίζικα
Δύο ζεύγη παπούτσια το ένα μπαλωμένο
Σαράντα πήχες βρακοζώνα και μετά τον θάνατο του παπού μας άλλη τόση.
Του γαμβρού μια σκούφια να την φορή βραδιά παρά βραδιά δια να μη του τρυπήση γρήγορα.
Δύο τσουκάλια κάστρινα της καραίτισσας της γιαγιάς μου
Δύο φλιτζάνια του καφέ χωματίνια.
Το αμελέτητο με δύο χέρια νεροπαστρικό και άπιαστο (Ελπιζω να καταλαβατε τι ειναι αυτο!!! Χρηστινα)
Τρεις βελόνες της κάλτσας.
Ένα ζάρφι χωματένιο
Ένα στρώμα μπαλωμένο της μακαρίτισσας της γιαγιάς μου από φύλλα καλαμόφυλλα.
Ένα λύχνο χωματένιο και άλλον έναν από ντενεκέ
Ένα κλειδί
Μια ψυράγγα (χωράφι) ίθα με μιά παλέστρα του γαϊδάρου
Τρία ρεάλια, πέντε παράδες και επτά άσπρα.
Κοντά με όλα αυτά που τους κάμαμεν τους νοικοκυραίους της Σύρου την μίαν κάμαραν του σπιτικού που καθούμαστε και άμα πεθάνω εγώ και ο παππούς της Κατής όλο το σπίτι.
Ακόμη δε και αυτά 2 κόττες ένα πετεινό, είκοσι αυγά, ένα κόσκινο, μία μπιρμπιτσέλια σπητίσια μακαρόνια, και αν προφθάσουμεν θα κάνουμε άλλα τόσα.
Δέκα οκάδες ελιές και πέντε οκάδες χαμάδα, 2 βάζα κάπαρι, δύο ντουζίνες χήνους, σαράντα κοπόνια κρομμύδια όλα αυτά να τα κάμουν θάλασσα να τρών και να πίνουν όλο το οκταήμερο γαμβρός και νύμφη και όλο το συμπεθεριό και οι πιό κοντά γειτόνοι.
Εις τον γαμβρόν, την Κατή με τα ούλα της.
Ο πενθερός
Κωνσταντάκης της Σμαράγδας
Εν Σύρω τη 10 Ιανουαρίου 1671

Τα προικιά μεταφέρονται


Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2016

Καλό μήνα!!!

Μας αποχαιρέτησε ο Νοέμβρης μ' ένα έξοχο σκηνικό, μια υπέροχη εναλλαγή.
Το πρωινό ντύσιμο της φύσης κατάλευκο και περίτεχνο...


Η Αγία Παρασκευή μας, νύφη πανέμορφη...


Το δειλινό, πορφυρόχρωμο, διέγραφε πεντακάθαρα τον ορεινό όγκο του Ολύμπου...


Ο Δεκέμβρης μπήκε ηλιόλουστος, αλλά "φαρμακερός" ως προς το ψύχος.
Εύχομαι να είναι γλυκύς ως προς τα καιρικά φαινόμενα, 
ησύχιος ως προς τα δημοσίως τεκταινόμενα εντός και εκτός της πατρίδας μας
και για τον καθένα μας προσωπικά ένα ωραίο στάδιο πνευματικού αγώνα 
ενόψει της πανευφρόσυνης εορτής των Χριστουγέννων!
Καλό μήνα!


Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2016

Έτι έν σοι λείπει....

   


    Πάντα με προβλημάτιζε αυτή η προτροπή του Κυρίου. Θα την ακούσουμε αύριο πάλι στο ευαγγέλιο. Διαβάζω σε μια ομιλία του Μεγάλου Βασιλείου πάνω σ'αυτή την περικοπή:
   Όσον ουν πλεονάζεις τω πλούτω, τοσούτον ελλείπεις τη αγάπη. Ει γαρ ημφίεσας γυμνόν, ει έδωκας πεινώντι τον άρτον σου, ει η θύρα σου ανέωκτο παντί ξένω, ει εγένου πατήρ ορφανών, ει παντί συνέπασχες αδυνάτω, υπέρ ποίων αν νυν ελυπήθης χρημάτων;

"Ώστε ο αγαπών τον πλησίον ως εαυτόν ουδέν περισσότερον κέκτηται του πλησίον, αλλά μην φαίνη (ο ερωτών τον Κύριον νέος) έχων κτήματα πολλά. Πόθεν ταύτα; ή δήλον ότι την οικείαν απόλαυσιν προτιμοτέραν της των πολλών παραμυθίας ποιούμενος.
Τι χρήση τω πλούτω; Εσθήτι πολυτιμήτω περιβαλείς σεαυτόν; Ουκούν δύο μεν σοι πηχών χιτωνίσκος αρκέσει, ενός δε ιματίου περιβολή πάσαν  των ενδυμάτων εκπληρώσει την χρείαν. Αλλ' εις τροφήν καταχρήση τω πλούτω; Εις άρτος ικανός αναπληρώσαι γαστέρα.
Πλην αλλά παράδοξον ίσως φανείται σοι ό μέλλω λέγειν, παντός δε εστίν αληθέστερον. Σκορπιζόμενος ο πλούτος, καθ'όν ο Κύριος υποτίθεται τρόπον, πέφυκε παραμένειν, συνεχόμενος δε αλλοτριούσθαι. Εάν φυλάσσης, ουχ έξεις. Εάν σκορπίσεις, ουκ απολείς"...

* (Ώστε αυτός που αγαπά τον πλησίον όσο τον εαυτό του, δεν κατέχει τίποτα περισσότερο από τον πησίον. Αλλά φαίνεται πως ο ερωτών τον Κύριο νέος είχε κτήματα πολλά  Από πού προέκευψαν αυτά; Δεν είναι φανερό ότι προτιμούσε τη δική του απόλαυση από την παρηγορία πολλών αδελφών του; 
   Όσο λοιπόν σου περισσεύει ο πλούτος, τόσο υστερείς στην αγάπη. Αν είχες ντύσει τον γυμνό, αν είχες δώσει στον πεινασμένο το ψωμί σου, ή αν η θύρα σου ήταν ανοιχτή σε κάθε ξένο, αν είχες γίνει πατέρας ορφανών, αν είχες συμπονέσει  τον αδύναμο, τώρα για ποια χρήματα θα λυπόσουν;
   Για ποιο σκοπό χρησιμοποιείς τον πλούτο σου; Θα ντύσεις τον εαυτό σου με πολυτελές ένδυμα;
Λοιπόν ένας χιτώνας από δυο πήχεις ύφασμα κι ένα ιμάτιο θα καλύψει την ανάγκη σου για ένδυση.
Στην τροφή θα δαπανήσεις τον πλούτο; Ένα ψωμί είναι αρκετό να γεμίσει την κοιλιά σου.
   Ίσως φανεί παράδοξο αυτό που θα σου πω, αλλά είναι το πιο αληθινό απ' όλα: Όταν σκορπίζεται ο πλούτος, με τον τρόπο που ο Κύριος μας προτρέπει, τότε παραμένει, κι όταν τον κρατάμε σφιχτά, τότε τον χάνουμε. Αν τον φυλάγεις, δεν θα τον έχεις. Αν τον σκορπίζεις (φιλανθρώπως)δεν θα τον χάσεις"...)

    Και άλλα πολλά θαυμάσια γράφει ο Μέγας Βασίλειος στην ομιλία του Προς τους πλουτούντας και βέβαια μπορεί να τα γράφει και να μας τα φωνάζει αιώνες τώρα γιατί ο ίδιος πλουσιότατος ων άκουσε την προτροπή του Κυρίου, "ξεφορτώθηκε" το βάρος του πλούτου του με τον τρόπο που ο Κύριος μας προτείνει και Τον ακολούθησε χαίρων, πανάλαφρος, αποφασισμένος να κερδίσει την αιώνια ζωή μ' ένα τριμμένο ράσο και λιγοστά βιβλία.
   Και μου έρχεται η εξής εικόνα στο νου (κάπου την διάβασα):
   "Είμαστε όλοι οι άνθρωποι μπροστά σε μια θάλασσα κι απέναντι στο βάθος υπάρχει μια πολυπόθητη στεριά στην οποία θέλουμε να φτάσουμε με κάθε θυσία. Ένας τρόπος υπάρχει, να κολυμπήσουμε. Μπαίνουμε λοιπόν στο νερό. Άλλοι κουβαλούν μαζί τους μπόγους και βαλίτσες. Αρχίζουν να βυθίζονται. Τους φωνάζουν οι πιο έμπειροι: "Πετάξτε από πάνω σας τα βάρη και κολυμπήστε". Μερικοί, πολύ λίγοι, ακούν την προτροπή, ξελαφρώνουν και κολυμπούν με δύναμη και ευκολία. Άλλοι σφίγγουν επάνω τους τα φορτία τους, μη τυχόν τους ξεφύγουν, αλλά βαρυφορτωμένοι καθώς είναι βυθίζονται και χάνονται στα νερά. Άλλοι ξεκινούν το δύσκολο αυτό πέρασμα με χέρια άδεια και κολυμπούν και φτάνουν εύκολα στην ποθητή στεριά και κάποιοι, ελάχιστοι, σχεδόν πετούν και φτάνουν".
   Σκέφτομαι επίσης πως αν είχαμε ανταποκριθεί στην πρόσκληση του Κυρίου, δεν θα είχε φτάσει η κοινωνία μας στο οικονομικό αδιέξοδο που βιώνουμε σήμερα, αποτέλεσμα της καπιταλιστικής πλεονεξίας και αχορτασιάς, του σφιχταγκαλιάσματος με τον πλούτο.
   Αποδεικνύεται έτσι στις μέρες μας περίτρανα η αλήθεια και η πιστότητα κάθε λόγου του Κυρίου μας.

Δευτέρα 7 Νοεμβρίου 2016

Φθινοπωρινές πινελιές στη γειτονιά μου

Μια βόλτα με τον μικρούλη μας στο καρότσι μου έδωσε μια καλή αφορμή για φωτογράφιση της γειτονιάς μας. Πόση ομορφιά μας χαρίζει η φύση αυτή την εποχή!



 Η πορφυροβυσσινιά αμπέλοψη πάνω στην γκριζοπράσινη αριζόνα: 
το τέλειο χρωματικό contrast στην περίφραξη του γείτονά μας!!



Ο φοίνικας είναι πάντοτε πράσινος, όπως κι οι πικροδάφνες, 
για να χαρίζουν στη γειτόνισσά τους 
(δεν ξέρω τι ακριβώς δέντρο είναι) τη χαρά της διαφορετικότητας!!


Οι ροδιές στη σειρά, πήραν να χρυσίζουν κι όσα ρόδια απόμειναν ατρύγητα
 μοιάζουν με μικρές χάντρες κεντημένες πάνω στο ύφασμα.


Το δάσος που φύτεψε, πότισε κι ανάστησε ο κυρ-Βαγγέλης, καθαρό και φιλόξενο
 δεν θυμίζει χρωματικά καθόλου το φθινόπωρο.


Μια χρυσή λεύκα ορθώνει το ανάστημά της πίσω από τις πικροδάφνες!



Η ρεματιά της Αγίας Παρασκευής ντύνεται σιγά-σιγά τη φθινοπωρινή στολή της.


Το εκκλησάκι μας έρημο πια, χωρίς ψαλμουδιές, θα νοσταλγεί τη ζωντάνια του καλοκαιριού!


Τα πλατάνια ρίχνουν αθρόα το κατάξερο πια φύλλωμά τους. 
Σαν γιγάντια χέρια τα γυμνά  κλαδιά συμπλέκονται αδελφικά!


Το πέτρινο εικονοστάσι της Αγίας μας ομορφαίνουν τα χρυσάνθεμα!


Μια ζωγραφιά του παραδείσου!


 Πάνω από την είσοδο στον αυλόγυρο απεικονίζεται 
"η πορεία του κόσμου προς την ολοκλήρωση
μέσα στο σχέδιο του Θεού".


Το αναρριχώμενο σβαρτς έχει πάρει χιλιάδες αποχρώσεις, από κίτρινο και ροζ ως βυσσινί, μπορντό και σκούρο πράσινο και καφέ. Σαν μάτια και ρουθούνια κάποιου τέρατος φαντάζουν τα ανοίγματα των παραθυριών στην πρόσοψη του σπιτιού μας.
Σε λίγες μέρες, μόλις φυσήξει, όλο αυτό το πολύχρωμο θαύμα θα διαλυθεί! Κι εγώ με μια σκούπα στο χέρι θα σαρώνω "αδιαμαρτύρητα"* -ως "ολίγον ποιήτρια και όχι ως απλή οδοκαθαρίστρια"- αυλές και μπαλκόνια και δρόμους...!!!!
Καλό χειμώνα, φίλοι μου!

*Κάποτε κάποιος ποιητής συνεπαρμένος απήγγελλε στίχους για την ομορφιά και τα χρώματα του φθινοπώρου. Κι ένας οδοκαθαριστής του φώναξε: "΄Ασε τα ποιήματα και πιάσε καμιά σκούπα, να δεις πού βρίσκεται η αληθινή ομορφιά!!!!"

Προσκυνήματος Μονής Οσίου Νικάνορος συνέχεια


Μερικές φωτογραφίες από το εσωτερικό της Μονής Οσίου Νικάνορα, όπου ισχύει το άβατον για τις γυναίκες σύμφωνα με την διαθήκη του Οσίου, την οποία άγρευσα στο διαδίκτυο:

Η Διαθήκη του Οσίου Νικάνορος
α. Να ζείτε κοινοβιακά και να μην έχετε δικά σας-ξεχωριστά πράγματα.
β. Να αγαπάτε πρώτα-πρώτα τον Θεό.
γ. Να έχετε αγάπη, επίσης, αναμεταξύ σας και να είστε μονοιασμένοι.
δ. Να έχετε υπομονή και ταπείνωση.
ε. Να τηρείτε με ακρίβεια την παράδοση των Αγίων Πατέρων, όσα έγραψαν για την Πίστη και την ενάρετη διαγωγή, αλλά και όσα ορίζει το τυπικόν του Αγίου Σάββα περί εκκλησιαστικής τάξεως και αρετής.
στ. Ποτέ να μη δεχθείτε γυναίκα στο Μοναστήρι είτε καλογριά είναι, είτε κοσμική ή μητέρα Βασιλέως ή Βασίλισσα. Ούτε παιδί αμούστακο και αγένειο να δεχθείτε.
ζ. Ποτέ να μη χειροτονήσετε ανάξιο Διάκονο ή Ιε­ρέα. Γιατί τίποτε άλλο δεν παροργίζει τον Θεό τόσον, όσον ο ανάξιος Ιερεύς. Εάν δεν υπάρχει κανένας άξιος να γίνει Ηγούμενος από το ίδιο Μοναστήρι, να πάτε και να ερευνήσετε, για να βρείτε εις το Μοναστήρι του Βαρλαάμ. Εάν πάλιν δεν υπάρχει ούτε εκεί, πηγαίνετε στο Μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου, στη Σκήτη της Βέροιας ή στο Μοναστήρι του αδελφού μου και συνασκητού Διονυσίου και ζητήσατε μετά πολλών δακρύων και δεήσεων κανένα άξιον αδελφό, για να προχειρίσετε Ηγούμενο.
η. Εάν, τέλος, δεν ευρεθεί ούτε εκεί, ας γίνει από την Αδελφότητα. Αρκεί να είναι ευλαβής και σώφρων και άξιος ιερεύς.
θ. Να μην επιτρέπετε σε κανέναν από σας τους Μοναχούς να πηγαίνει στα πανηγύρια των κοσμικών, διό­τι ο θείος νόμος προστάζει «Αββάς εις λιτήν κοσμικού καθίσας, ως νεκρόν λογίζεται αυτόν ο Θεός».
ι. Αργός να μη κάθεται ποτέ κανένας σας, αλλά ή θα προσεύχεται στο κελί του ή θα αναγιγνώσκει τάς θεόπνευστους Γραφάς ή θα εργάζεται άλλος στο αμπέ­λι, άλλος στον κήπο και άλλος σε οποιαδήποτε άλλη εργασία, διότι ο Απόστολος Παύλος λέγει «Ο μη εργα­ζόμενος μηδέ εσθιέτω».
ία. Ποτέ κανείς, αγαπητά μου παιδιά, να μη έχει δικό του κομπόδεμα, χωριστά από τον Ηγούμενο, μήτε να κρατάτε κακία ο ένας στον άλλον. Ούτε, επίσης, να κατηγορείτε ο ένας τον άλλον και να έχετε έχθρα ανα­μεταξύ σας.
ιβ. Ούτε να σηκώνετε χέρι ο ένας κατά του αλλού. Να σας διακρίνει πάντοτε αγάπη, υπομονή και ταπεί­νωση.
ιγ. Εάν δε κάποιος δεν θέλει να φύλαξη αυτές τις συμβουλές μου, ας διωχθεί από το Μοναστήρι. Γιατί αυτός μοιάζει με το ψωριασμένο πρόβατο και, αν παραμείνει, υπάρχει κίνδυνος να μολευτούν και τα υπόλοιπα λογικά πρόβατα της μάνδρας του Χριστού.
ιδ. Εάν, καμιά φορά, συμβεί και σκανδαλισθεί ο έ­νας με τον άλλον, ας συμφιλιώνονται, προτού να βασιλεύσει ο Ήλιος. Γιατί, αλλιώς, ευρίσκει έδαφος ο διάβο­λος και τους οδηγεί σε μεγαλύτερα αμαρτήματα.
ιέ. Οι Γέροντες και προχωρημένοι στην αρετή και την πρακτική άσκηση να συμβουλεύετε και να καθοδηγείτε όσους είναι ακόμη άπειροι και νέοι. Οι νεώτεροι, πάλιν, να υποτάσσεσθε στους πρεσβυτέρους και να ακούτε με προσοχή και αγάπη τις συμβουλές των.
ιστ. Εάν βάλετε καλά στο μυαλό σας όλα, όσα σας είπα προφορικά και όσα γράφω στη διαθήκη μου και τα τηρήσετε, θα αξιωθείτε να μπείτε στην Ουράνιο Βασι­λεία, για να ευφραίνεστε πάντοτε με όλους τους Δικαίους. Εάν όμως δεν τα φυλάξετε, ο μισθός της παρακοής σας θα είναι «ή αιώνια Κόλασης»!
Πριν την Κοίμησή του (στις 7 Αυγούστου του έτους 1594 μ.Χ.) ο Όσιος, αφού κοινώνησε των Αχράντων Μυ­στηρίων, τους είπε τα εξής παρηγορητικά λόγια:
- «Ήρθε ή ώρα, τέκνα μου, να πηγαίνω προς τον ποθούμενο Δεσπότη μου! Σεις αγωνισθείτε με όλη τη δύναμη σας να ευαρεστήσετε ενώπιον του Θεού και Αυτός θα σας προστατεύει πάντοτε και θα σας χαρίζει την ψυχική και τη σωματική σας υγεία! Σ' Αυτόν στηρίξτε όλες τις ελπίδες σας! και μη λυπήστε, διότι σας αποχωρίζομαι σωματικώς. Πνευματικώς θα είμαι πάντοτε μαζί σας! Εάν δε εύρω παρρησία στον Δεσπότη Χριστόν εγώ ο ανάξιος, θα μεσιτεύω πάντοτε για τη σωτηρία σας!»




Εξωτερική άποψη της Μονής του Οσίου Νικάνορα


Η είσοδος στην αυλή της Μονής-Όλα τα κτίρια πετρόκτιστα.


Ο τάφος του Οσίου πίσω από την κόγχη του ιερού του Καθολικού



Εξωτερικές τοιχογραφίες στο Καθολικό


Η εσωτερική αυλή της Μονής


Η είσοδος στο Καθολικό με το τάλαντο έτοιμο προς κρούσιν!


 Το Μετόχι του Αγίου Δημητρίου, όπως φαίνεται από ψηλά, από την Μονή.


Ο Αλιάκμονας και το Μετόχι από τον εξώστη της Μονής. Μαγευτική η θέα!


Άλλη μία για να χορτάσουμε ομορφιά!!!!!

Ευχαριστώ πολύ τον συμπέθερό μου και συνεκδρομέα Κώστα Σιδηρόπουλο που μου έστειλε τις φωτογραφίες.

Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2016

Προσκύνημα στη Ζάβορδα

Μπορεί και νάταν  η ιδιόρρυθμη και ακατανόητη ονομασία της περιοχής αυτό που κέντησε την περιέργειά μας, η αφορμή για να ετοιμάσουμε την εκδρομή μας στην Ιερά Μονή του Οσίου Νικάνορα στη Ζάβορδα στα όρια των Νομών Κοζάνης και Γρεβενών. Βέβαια όταν γνωρίσαμε τον Όσιο και την ιστορία της Μονής συναρπασθήκαμε.
Και
θ

Γέννημα θρέμμα Θεσσαλονικιός και μάλιστα από την ενορία του Αγίου Μηνά έζησε ο Όσιος (Νικόλαος ως λαϊκός και Νικάνωρ ως μοναχός) στα τέλη του 15ου και τις αρχές του 16ου αιώνα στα δυσβάσταχτα και πιο σκοτεινά χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς. Γεννήθηκε από στείρα μητέρα ως καρπός πολλής προσευχής κι ευτύχησε να περάσει τα παιδικά του χρόνια  σε μια οικογένεια γεμάτη πίστη κι αγάπη. Έλαβε μόρφωση πολύ καλή και βαθιά χριστιανική κι από πολύ νέος αναγνώρισε τη θεϊκή κλήση για την αφιέρωσή του. Δεν εγκατέλειψε ωστόσο τους γονείς του. Μόνο μετά την κοίμησή τους και αφού μοίρασε τη μεγάλη οικογενειακή περιουσία σε φιλανθρωπίες, αναχώρησε για το όρος του Καλλιστράτου μετά από ξεκάθαρη θεϊκή προτροπή μαζί με τον αδελφικό φίλο τον Διονύσιο -ο οποίος όμως κατέληξε στον Όλυμπο, όπου και ασκήτευσε και αγίασε. Είχε ήδη χειροτονηθεί πρεσβύτερος από τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ο οποίος αναγνώρισε στον νεαρό Νικόλαο τα πολλά του χαρίσματα και τον ένθεο ζήλο. Η διαδρομή του από τη Θεσσαλονίκη ως τη Ζάβορδα διήρκεσε μήνες, αλλά εξελίχθηκε σε ιεραποστολική περιοδεία. Κήρυττε αδιάκοπα και με ενθουσιασμό το λόγο του Θεού και ενίσχυε τους σκλαβωμένους και ταλαίπωρους Χριστιανούς στην πίστη τους. Στο όρος Καλλιστράτου -ονομάσθηκε έτσι από το όνομα παλιότερου ασκητή- αγωνίσθηκε πολύ σκληρά επί 16 ολόκληρα χρόνια στην σωζόμενη εγκλείστρα. 

Η εγκλείστρα του Αγίου 
(Σήμερα η στάθμη του ποταμού είναι πολλά μέτρα ψηλότερη λόγω του φράγματος)

Οι αγρυπνίες, οι νηστείες, η αδιάκοπη προσευχή, ο απαρηγόρητος ανθρωπίνως βίος, ο άπειρος κόπος του Νικάνορα τον κατέστησαν δοχείο της Θείας Χάριτος, πηγή ιαμάτων, φως αγιασμού. Έγινε γνωστός στην περιοχή. Πλήθος ανθρώπων συνέρρεαν για να πάρουν την ευχή και την καθοδήγησή του ή να λάβουν την ίαση των ασθενημάτων τους. Ο Όσιος ανήγειρε την Μονή αφιερωμένη στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος πάνω σ' ένα ύψωμα δίπλα στον Αλιάκμονα. Εκοιμήθη το 1549 αφού προείπε την εκδημία του στις 7 Αυγούστου, μια μέρα μετά την πανήγυρη. Ετάφη στη Μονή όπου και σήμερα βρίσκεται ο τάφος και το λείψανό του, το οποίο ακατάπαυστα θεραπεύει τους εν πίστει προστρέχοντας. 

Για την Ιερά Μονή λοιπόν του Οσίου Νικάνορα ξεκινήσαμε την προσκυνηματική μας εκδρομή το Σάββατο 5 Νοεμβρίου. Ο καιρός στη Θεσσαλονίκη μουντός και συννεφιασμένος, αλλά λίγο αργότερα, μετά τη Βέροια, ξεκαθάρισε και μας χάρισε μια ηλιόλουστη λαμπρή ημέρα, αληθινό θείο δώρο στην καρδιά του φθινοπώρου. Η μακεδονική φύση ηλιοφώτιστη, ντυμένη στα χρυσαφιά και τα κοκκινωπά και τα πορτοκαλιά μας προσφέρθηκε πανέμορφη και διέγραψε τον κόπο του πολύωρου και πολύστροφου ταξιδιού μας.


Μια στάση για καφέ στη Νεράιδα που αγναντεύει τη λίμνη και τη γέφυρα του Πολυφύτου που μόλις αναδύονται από την πρωινή αχλή. Μόλις που προλαβαίνουμε να πιούμε τον καφέ. Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας.

Λίμνη Πολυφύτου, η μεγάλη γέφυρα που ενώνει τη Νεράιδα με τα Σέρβια.


Μνημείο στον Μακεδονομάχο στο παρκάκι της Νεράιδας με την μαγευτική θέα


Άγιος Γεώργιος Νεράιδας με εξωτερικές τοιχογραφίες


Περνάμε από τα Σέρβια και την Αιανή, κωμοπόλεις με μεγάλη ιστορία και ενδιαφέρον χωρίς όμως να μπορούμε να σταθούμε. Μια άλλη φορά θα τις επισκεφθούμε. Περνάμε λίγο έξω από τον Κρόκο με το περίφημο ομώνυμο προϊόν και το Χρώμιο, γνωστά χωριά της Κοζάνης. Τα χωράφια καλοοργωμένα και με πολύ σκούρα χώματα. Στο σημείο που υπάρχει πινακίδα "Προς Ι.Μ. Ζάβορδας" ο δρόμος είναι κλειστός. Ένα γεφύρι έχει γκρεμιστεί. Τώρα πρέπει να μακρύνει η διαδρομή μας αρκετά, περίπου ένα μισάωρο σε δρόμους που το αυτοκίνητο δεν μπορεί να τρέξει. Δήμητρα, Παλαιοχώρι, Νεοχώρι, Παναγιά, μερικά από τα χωριά που περνάμε. Η Παναγιά ονομάστηκε έτσι από την Μονή Της Παναγίας Τορνικίου η οποία μεταφέρθηκε σ' αυτό το ύψωμα το 2011 με δαπάνες της ΔΕΗ όταν θα κατασκευαζόταν το φράγμα του Ιλαρίωνα και θα πλημμύριζε η περιοχή όπου βρισκόταν. (Η μεταφορά είναι αξιοθέατη. Μπορείτε να τη δείτε εδώ).
Σε λίγα λεπτά η Μονή Του Οσίου Νικάνορα εμφανίζεται μπροστά μας!!


Η Μονή όταν ιδρύθηκε ήταν άβατη για τις γυναίκες. Για λίγα χρόνια το άβατον καταργήθηκε, αλλά από το 2015 επανήλθε. Γι' αυτό μόνο οι άνδρες ανεβαίνουν στο μοναστήρι ενώ οι γυναίκες μένουμε στο Μετόχι του Αγίου Δημητρίου, όπου μας υποδέχεται ο νεαρός μοναχός π.Παΐσιος, ο οποίος μας διηγείται τον βίο του Οσίου και το ιστορικό της Μονής. Προσκυνούμε το ιερό λείψανό του σε δύο λάρνακες.


Το εσωτερικό του Αγίου Δημητρίου


Τα λείψανα του Οσίου


Πολλά τα ωφέλιμα που ακούμε και δύσκολο να καταγραφούν όλα. Κάτι πολύ χαρακτηριστικό και αξιοσημείωτο είναι το σχετικό με το άβατο της Μονής και την προσωρινή κατάργησή του. Με απόφαση του προηγούμενου επισκόπου και ενώ η Μονή είχε μείνει χωρίς αδελφότητα και διοικούνταν από μια επιτροπή το άβατον ήρθη. Οι πρώτες γυναίκες που θέλησαν να την επισκεφθούν ήταν μια παρέα φεμινιστριών από την Κοζάνη. (Οι ευλαβείς γυναίκες που εγνώριζαν την μακραίωνη παράδοση της Μονής συνέχισαν να σέβονται την επιθυμία του Οσίου και δεν παραβίασαν το άβατον). Ο ιερέας ενός γειτονικού χωριού είχε τα κλειδιά κι έλαβε εντολή να ανοίξει το Μοναστήρι και να δεχθεί τις γυναίκες. Εκείνες μπήκαν με αέρα και έπαρση και κατευθύνθηκαν προς το μέρος όπου βρισκόταν η λάρνακα με την κάρα του Αγίου. Όταν έσκυψαν να την προσκυνήσουν -σημειωτέον ήταν χειμώνας- μια οχιά πετάχτηκε από την λειψανοθήκη ολοζώντανη και επιθετική. Όση ώρα οι γυναίκες βρίσκονταν στον χώρο η οχιά στεκόταν δίπλα στην λειψανοθήκη όρθια σαν κόμπρα και δεν άφησε κανέναν να πλησιάσει. Η μαρτυρία είναι του ιερέως ο οποίος άνοιξε την Μονή. Όταν το 2015 η σημερινή αδελφότητα εγκαταστάθηκε στη Μονή -προερχόμενη από κάποια Μονή της Αρκαδίας- το άβατον επανήλθε.
Η Μονή είναι το πνευματικό κέντρο της περιοχής για πάνω από 500 χρόνια. Οι κάτοικοι την αγαπούν και την τιμούν και την σέβονται, αφού βέβαια πρωτίστως τιμούν και ευλαβούνται τον Όσιο.
Για τους Κοζανίτες είναι ο "παππούλης" τους. Εδώ τρέχουν πρώτα πριν να καταφύγουν σε γιατρούς και φάρμακα και για τους ασθενείς  και για τα ζώα τους. Το 1917 η Κοζάνη δοκιμάσθηκε από φοβερή λοιμική νόσο. Πέντε-πέντε θάβονταν οι άνθρωποι. Ήρθαν στη Μονή και πήραν την κάρα του Αγίου. Μόλις έφθασε η κάρα στην είσοδο της πόλης σταμάτησε το θανατικό. Γι' αυτό και κάθε χρόνο έρχονται στο Μοναστήρι με τα άλογά τους και παίρνουν τεμάχιο του ιερού του λειψάνου το οποίο κρατούν στην πόλη της Κοζάνης και σε χωριά της περιοχής από τον Οκτώβριο μέχρι του Αγίου Πνεύματος, το περιφέρουν από σπίτι σε σπίτι με ιδιαίτερη ευλάβεια, τελώντας λειτουργίες, αγρυπνίες, παρακλήσεις. 


Η Μονή υπήρξε κέντρο ελληνισμού και καταφύγιο αγωνιστών σ' όλα τα χρόνια της τουρκοκρατίας, αλλά και στα νεότερα χρόνια του Μακεδονικού αγώνα. Είναι μια ζωντανή απάντηση στους ανιστόρητους που αγνοούν -ή μάλλον θέλουν να διαγράφουν- την προσφορά της Εκκλησίας στους αγώνες του Έθνους μας.

Στο Μετόχι κερνιόμαστε καφέ και κουλουράκια και γλυκά κι ακούμε θαυμαστές ιστορίες από τον γλυκύτατο πατέρα Παΐσιο.







Οι κυρίες της παρέας μας. Ας με συγχωρέσουν όσες δεν φωτογράφισα.

Μεταξύ των πολλών ενδιαφερόντων που μας διηγείται ο π.Παΐσιος είναι τα σχετικά με τα ζώα του μοναστηριού. Παλιότερα ήταν χιλιάδες κυρίως αίγες, κοινώς κατσίκια. Επειδή συνέβαιναν πολλές κλοπές, ο Όσιος παρακάλεσε το Θεό να έχουν τα κατσίκια της Μονής κοκκινωπό τρίχωμα για να ξεχωρίζουν. Κι ο Θεός άκουσε το αίτημά του. Και σήμερα ακόμη οι τετρακόσιες κατσίκες της Μονής είναι κοκκινωπές. Το κρέας και το γάλα τους εξαιρετικό με ιδιαίτερα θρεπτικά συστατικά που το κάνουν μοναδικό.



Η θέα από τον εξώστη προς τον Αλιάκμονα είναι μαγευτική! 
Σκέψου τι θα είναι από ψηλά, από την κυρίως Μονή.


Με μια ώρα καθυστέρηση στο πρόγραμμα φεύγουμε από τη Μονή αισθανόμενοι την ιδιαίτερη ευλογία του προσκυνήματος. Η διαδρομή προς Γρεβενά ακόμη πιο όμορφη.


 Περνάμε τον Γρεβενίτη, παραπόταμο του Αλιάκμονα, ο οποίος έχει μια ιδιαίτερη χαρακτηριστική ομορφιά λόγω των παρόχθιων πετρωμάτων που θυμίζουν τους βράχους των Μετεώρων.




Περνάμε έξω από τα χωριά Αιμιλιανός και Δεσπότης και μνημονεύουμε τον ιεροεθνομάρτυρα Αιμιλιανό Γρεβενών, μια ηρωική μορφή, έναν στυλοβάτη του μακεδονικού ελληνισμού. Φρόντισε για την ίδρυση και συντήρηση ελληνικών σχολείων και ορθόδοξων ναών. Κυνηγήθηκε από τους Τούρκους και τους ρουμανίζοντες της περιοχής και δολοφονήθηκε μαζί με τον διάκονό του Δημήτριο και τον αγωγιάτη του Αθανάσιο σε μια δασώδη περιοχή μεταξύ των δυο αυτών χωριών. Επί οχτώ ημέρες θεωρούνταν αγνοούμενοι. Στις 8 Οκτωβρίου του 1911 βρέθηκαν τα σώματά τους φριχτά κρεουργημένα, αλλά χωρίς ίχνος δυσοσμίας  ή σπαραγμού από άγρια ζώα. Τα χωριά Γκριντάδες και Σχίνοβο μετονομάσθηκαν σε Αιμιλιανός και Δεσπότης.

                                      
Αιμιλιανός Γρεβενών

Φθάνουμε στα Γρεβενά γύρω στις 3μ.μ. και αποβιβαζόμαστε κοντά στο "ΠΕΤΡΙΝΟ", 


την πολύ συμπαθητική ταβέρνα που θα μας "φιλέψει" όλα τα καλά. Μας περιμένει αναμμένο το τζάκι και τα τραπέζια έτοιμα στρωμένα. Το σερβίρισμα ταχύτατο, το φαγητό άψογο.


Μετά το φαγητό ανηφορίζουμε προς τη Μητρόπολη Γρεβενών, όπου μας περιμένει ο π.Χρήστος Κούρτης, θεολόγος, ο οποίος μας έχει βοηθήσει στην προετοιμασία της εκδρομής. Αναγνωρίζουμε στο πρόσωπό του τον νεαρό παρουσιαστή της ΤV100.  Μας υποδέχεται θερμά και μας ενημερώνει για την κατάσταση στη Μητρόπολη Γρεβενών. "Η Θεσσαλονίκη με τα Γρεβενά έχουν δεσμούς πεντακοσίων χρόνων. Οι δεσμοί ξεκίνησαν με τον Όσιο Νικάνορα που ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη και ασκήτεψε στη Ζάβορδα Γρεβενών και στις μέρες μας ανανεώθηκαν με την εκλογή ως Μητροπολίτου Γρεβενών του π.Δαβίδ πολύ γνωστού Θεσσαλονικέως, εφημερίου επί δεκαετίες στον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο". Μας μιλάει για τους Γρεβενιώτες Αγίους, μεταξύ αυτών ο Αιμιλιανός Γρεβενών και ο Άγιος Γεώργιος που μαρτύρησε στα Γιάννενα. Η κατάληξη των λόγων του είναι μια έκφραση οδύνης και παράπονου. "Η Θεσσαλονίκη είναι πλούσια σε πνευματική ζωή. Αλλά αυτό δεν συμβαίνει παντού. Στα Γρεβενά και την περιοχή τους υπήρχε μεγάλη πνευματική
φτώχεια την οποία προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε. Ο Μητροπολίτης μας κάνει κάθε μέρα πολλά χιλιόμετρα για να επισκεφθεί όλα τα χωριά και να στηρίξει τους κατοίκους τους. Στήνονται πάλι τα κατηχητικά τα οποία είχαν ατονήσει. Υπάρχει ωστόσο μεγάλη εγκατάλειψη της περιοχής και φοβερή υπογεννητικότητα. Οι θάνατοι την τελευταία χρονιά ήταν πεντακόσιοι κι οι γεννήσεις πενήντα. Πώς θα κρατηθεί η ελληνικότητα;" Ο π.Χρήστος μιλάει, αλλά πρώτα έχει πράξει. Έχει ο ίδιος εφτά παιδιά κι έχει εγκαταλείψει το βόλεμά του στη Θεσσαλονίκη για να βοηθήσει στο έργο του πνευματικού του πατέρα. Όλοι μας ελεγχόμαστε!


Ο π.Χρήστος Κούρτης 


Το εσωτερικό του Μητροπολιτικού Ναού Γρεβενών

Αναχωρούμε από τη Μητρόπολη και τα Γρεβενά για το Μικρόκαστρο. Μας περιμένει η Παναγία για τον Εσπερινό και η επιστροφή στη Θεσσαλονίκη. 


Εσωτερικό του Ναού της Παναγίας - 
Η θαυματουργή εικόνα αριστερά της Ωραίας Πύλης 
ντυμένη με το ασημένιο πουκάμισο



Ιερά Μονή Παναγίας Μικροκάστρου

Μεγάλη η ευλογία του σημερινού προσκυνήματος! Ευγνώμονες στον Δωρεοδότη μας, αποχαιρετιόμαστε με την υπόσχεση ενός ακόμη προσκυνήματος στο εγγύς μέλλον.

*Θα επανέλθω αν έχω κι άλλες φωτογραφίες από τους συνταξιδιώτες μου, ιδιαιτέρως από την Ιερά Μονή οσίου Νικάνορος στην οποία βεβαίως δεν ανεβήκαμε οι γυναίκες.