Αναγνώστες

Πέμπτη 5 Μαρτίου 2009

Η ακύρωση του δασκάλου

Περιγράφω ένα περιστατικό της σχολικής μας πραγματικότητας και καταθέτω τους φόβους μου.
Φοιτά στην Α΄τάξη ένας μαθητής με κάποια προβλήματα δυσλεξίας αλλά και κοινωνικής προσαρμογής. Η δασκάλα του με πολλή υπομονή το χειρίζεται εδώ και έξι μήνες. Κάποια στιγμή μετά από αλλεπάλληλα περιστατικά βίαιης και επικίνδυνης συμπεριφοράς του προς άλλους μαθητές το παίρνει από το χέρι και το πηγαίνει στο γραφείο μιας πολύ έμπειρης δασκάλας που της έχει ανατεθεί να βοηθάει στα δύσκολα περιστατικά και να συμπαρίσταται στο έργο των άλλων δασκάλων. Το συμβουλεύει και του μιλά κάπως αυστηρά για να το παιδαγωγήσει και να του καταστήσει ξεκάθαρο και σαφές ότι δεν μπορεί να συμπεριφέρεται χωρίς όρια και κανόνες. Το παιδί που παρά τα προβλήματά του είναι πανέξυπνο μεταφέρει το περιστατικό όπως θέλει στους γονείς του κι εκείνοι έρχονται την επομένη στο σχολείο μαινόμενοι και, χωρίς να ακούσουν την εκδοχή των δύο διδασκαλισσών, τις καταγγέλλουν για προσβολή της προσωπικότητας του παιδιού τους, απειλούν ότι θα κινήσουν πειθαρχικές και ποινικές διαδικασίες ότι θα πάνε στον προϊστάμενο, σε δικηγόρους κ.τ.λ. κι όλα αυτά ενώπιον και του παιδιού τους, το οποίο βέβαια την επομένη μπαίνει στην τάξη με ύφος στρατηγού-νικητή.
Ερωτήματα: Τι θα γίνει αυτό το παιδί που μεγαλώνει μ' αυτές τις παιδαγωγικές αντιλήψεις; Αν είναι προσβολή της προσωπικότητας να το πιάσεις από το χέρι και να το νουθετήσεις, τι άλλες προσβολές θα αντιμετωπίσει στη σκληρή κοινωνία μας και ποια μαμά θα το γλιτώσει;
Τι ρόλο παίζει ο δάσκαλος, αν δεν μπορεί ούτε να συμβουλέψει ένα παιδί; Είναι απλά ένας αναμεταδότης γνώσεων; (Ας βάλουμε έναν υπολογιστή μπροστά σε κάθε παιδί να γλιτώσουμε κι από τους μισθούς και το ΙΚΑ).
Αν ο γονιός δεν μπορεί να βάλει όρια στο παιδί του, αλλά και δεν επιτρέπει σε κανέναν άλλον να του βάλει όρια, πού θα οδηγηθεί αυτό το παιδί;
Ποιος θα συνετίσει αυτούς τους γονείς που δυστυχώς δεν είναι οι μόνοι;
Αυτό που μας πονάει ως εκπαιδευτικούς είναι η τραγική διαπίστωση ότι πια δεν μπορούμε να παιδαγωγούμε χωρίς το φόβο να βρεθούμε κατηγορούμενοι για απίθανα αδικήματα. Κι ότι η αγάπη και το ενδιαφέρον μας για τους μαθητές μας - τους οποίους θεωρούμε παιδιά μας - που μπορεί κάποια στιγμή να επιδειχθούν και με μια τιμωρία ή μια έντονη παρατήρηση, παρεξηγούνται από τους γονείς, οι οποίοι θέλουν μόνο χάδια και επαίνους για τα παιδιά τους.
Παλιά ο δάσκαλος ήταν για τους μαθητές, αλλά και για τους γονείς, πρόσωπο σεβαστό. Ήταν αδιανόητο να στραφεί ο γονιός κατά του δασκάλου και να ζητήσει το λόγο για κάποιο παιδαγωγικό του μέτρο. Όλοι έχουμε φάει και ξύλο και προσβολές από τους δασκάλους μας. Παρόλ' αυτά τους θυμόμαστε με σεβασμό κι ευγνωμοσύνη. Οι δε γονείς μας, αν τους λέγαμε ότι μας μπάτσισε ο δάσκαλος έλεγαν "Ν' αγιάσει το χέρι του!". Στις μέρες μας βέβαια το ξύλο δια νόμου απαγορεύεται. Αλλά και η παρατήρηση;
Εύχομαι ολόψυχα να μην κλάψουν πικρά οι γονείς του συγκεκριμένου παιδιού ή και κάποιων άλλων που μεγαλώνουν με παρόμοιες αρχές. Το σχολείο είναι μια πολύ γλυκιά μικρογραφία της κοινωνίας. Είναι σκληρότατη και αδυσώπητη η πραγματικότητα της μεγάλης κοινωνίας και θα επιβιώσει όποιος έμαθε ότι υπάρχουν όρια που δεν καταργούνται ούτε με τη μεσολάβηση της μαμάς του.

5 σχόλια:

Α. Παπαγιάννης είπε...

Συμφωνώ με όλα και κυρίως με το "ν' αγιάσει το χέρι" των δασκάλων που άφησαν τη στάμπα τους πάνω μας στον κατάλληλο καιρό. Η σωστή απάντηση είναι βέβαια η αποπομπή του μαθητή από το σχολείο, αλλά αυτές είναι δύσκολες (οικονομικές) αποφάσεις... Ας πάει σε δημόσιο να δει πώς είναι η ζωή.

Παύλος Νταφούλης είπε...

Με θυμώνει η άγνοια των γονέων για το τι σημαίνει για το παιδί τους, ό,τι πράττουν αυτοί για να το βοηθήσουν. Αλλά δεν είναι και υποχώρηση η άσκηση "αμυντικής" παιδαγωγικής, όπως και "αμυντικής" ιατρικής ή ποιμαντικής κοκ;

Λήμνος είπε...

Χαίρε, Παύλε! Ευχαριστώ για το σχόλιο. Δεν κατάλαβα ωστόσο απολύτως την "αμυντική" παιδαγωγική.

Παύλος Νταφούλης είπε...

Αμυντική χαρακτηρίζω την παιδαγωγική σύμφωνα με την οποία ο εκπαιδευτικός έχει στόχο να μην βρει τον μπελά του με τον γονιό ή τα παιδιά. Να μην συγκρουστεί με τον επιθετικό και ιδιότροπο "πελάτη" γονιό, να μην δεχθεί κριτική και ήσυχα να υποχωρεί όπου μυρίζεται σύγκρουση.
ΥΓ: Μία μαθήτρια σου (με το ψευδώνυμο "περιστέρι")πλησιάζει στον υπολογιστή. Κατανοεί με ποια επικοινωνώ και ρωτάει αφοπλιστικά: μπαμπά γιατί δεν παίρνεις τηλέφωνο να της τα πεις;

Λήμνος είπε...

Ξάδερφε,πες στο "Περιστέρι"ότι η γραπτή επικοινωνία έχει άλλη χάρη.
Πράγματι η αμυντική παιδαγωγική είναι υποχώρηση. Ωστόσο πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας τις τάσεις των καιρών και με "διπλωματικές" κινήσεις να τις επαναπροσδιορίζουμε, αν μπορούμε. Το ότι οι γονείς είναι "πελάτες" μας ενοχλεί αφάνταστα, αλλά είναι κι αυτό μια αμείλικτη πραγματικότητα. Αν φύγει ένας μαθητής από το τμήμα μου θα μου ζητηθεί ο λόγος -πράγμα που έγινε ήδη φέτος για παρόμοιους λόγους με αυτούς που αναφέρθηκαν στο αρχικό σχόλιο. Κι αυτό δεν μ' αφήνει αδιάφορη, παρόλο που μπορώ να αιτιολογήσω επαρκώς τη στάση μου.