Αναγνώστες

Τρίτη 28 Απριλίου 2020

Φύλαγέ μας, Κύριε!

Όσα γράφω εύχομαι να διαψευσθούν στην πορεία προς την κανονικότητα.
Μια τραγική μοίρα κυνηγάει των Ελλήνων το γένος και είναι η τρανότερη απόδειξη πως και οι σημερινοί είμαστε απόγονοι εκείνων των σπουδαίων Ελλήνων που έστησαν τις θεμέλιες κολώνες του παγκόσμιου πολιτισμού! Πρώτα η νίκη και ύστερα η έριδα κι ο διχασμός!
Να φέρω παραδείγματα; Όσα πολύ πρόχειρα ανακαλώ στη μνήμη μου από την ιστορία μας.
Νικήσαμε τους Πέρσες και φτιάξαμε εκείνον τον ανεπανάληπτο Χρυσό αιώνα κι ύστερα αλληλοφαγώθηκαν η Αθήνα με την Σπάρτη μέχρι τελικής πτώσεως.
Στον Εθνικό Αγώνα του 1821 τα δυο πρώτα έτη των αξιοθαύμαστων νικών και κατορθωμάτων διαδέχθηκε ένας λυσσαλέος εμφύλιος που έφερε τον Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο και το σβήσιμο της Επανάστασης. Αν κάποια στιγμή τα συμφέροντα της Αγγλίας δεν περιελάμβαναν έναν ανεξάρτητο ελληνικό κράτος δεν θα βλέπαμε απελευθέρωση ούτε με το κιάλι.
Μετά τους θριάμβους των Βαλκανικών Πολέμων ήρθε ο διχασμός βενιζελικών και βασιλικών που κορυφώθηκε με το χειρότερο σενάριο, το άδειασμα όλης της Μικρασίας από τους χριστιανικούς-ελληνικούς πληθυσμούς. Δεν υπήρξε μεγαλύτερη καταστροφή στην ιστορία μας και όλη μπορεί να την χρεωθεί ο διχασμός μας.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ενώ ήμασταν με την πλευρά των νικητών κι ενώ μας είχαν θαυμάσει όλοι οι μεγάλοι, όταν τα άλλα κράτη μάζευαν τα κομμάτια τους και ξανάστηναν τις πόλεις και τις οικονομίες τους εμείς αλληλοφαγωθήκαμε μέχρι τρίτης γενεάς. Ακόμη σήμερα μας κατατρύχει εκείνη η αδελφοκτόνα διαίρεση σε δεξιούς κι αριστερούς.
Για να έρθω στο σήμερα που με τρομάζει: Τα πήγαμε καλά στη μάχη με τον κορονοϊό. Έτσι δείχνουν οι στατιστικές και τα μοντέλα. Δείξαμε ομοψυχία. Δεν ακούστηκαν πολλές γκρίνιες από την αντιπολίτευση. Ο λαός πειθάρχησε υποδειγματικά. Τώρα που ο φόβος καταλαγιάζει όλοι ξύνονται για καβγά. Τα κόμματα αρχίζουν την σκληρή, κάποιο την υβριστική, κριτική. Οι επαγγελματικές ομάδες ερίζουν για τον χρόνο επιστροφής στην κανονικότητα, οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί αμφισβητούν την ασφάλεια και την αναγκαιότητα του ανοίγματος των σχολείων, οι συνδικαλιστές παρά την αυστηρή απαγόρευση ετοιμάζονται για τις πορείες της Πρωτομαγιάς, όπως πάντα πολυδιαμελισμένοι. Οι πιστοί είναι θυμωμενοι και με την πολιτεία και με την ιεραρχία κτλ. Αυτό λέγεται πόλεμος όλων εναντίον όλων.
Περιμένω να ακούσω το διάγγελμα του Πρωθυπουργού κι εύχομαι ολόψυχα να βρεθεί στο χέρι του ένα μαγικό ραβδάκι, μια αριστοτεχνική μπαγκέτα που θα διευθύνει των χορό των αντιδράσεων ώστε να μη επαναλάβουμε τα ιστορικά μας προηγούμενα για μια φορά ακόμη! Φύλαγέ μας, Κύριε!

Σάββατο 18 Απριλίου 2020

Μέγα Σάββατο

"...τοῦτο γάρ ἐστι τὸ εὐλογημένον Σάββατον· αὕτη ἐστίν ἡ τῆς καταπαύσεως ἡμέρα, ἐν ᾗ κατέπαυσεν ἀπὸ πάντων τῶν ἔργων αὐτοῦ, ὁ Μονογενὴς Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, διὰ τῆς κατὰ τὸν θάνατον οἰκονομίας, τῇ σαρκὶ σαββατίσας, καὶ εἰς ὃ ἦν, πάλιν ἐπανελθών, διὰ τῆς Ἀναστάσεως, ἐδωρήσατο ἡμῖν ζωὴν τὴν αἰώνιον, ὡς μόνος ἀγαθὸς καὶ φιλάνθρωπος".
...τη σαρκί ανεπαύσατο, αλλά επανήλθε διά της Αναστάσεως εις ό ην, δηλαδή στην θεότητα, και μας εδώρησε την αιώνια ζωή...


Χριστός Ανέστη!!!!!!!!!
Δεν χρειάζονται άλλα λόγια...




Παρασκευή 17 Απριλίου 2020

Μεγάλη Παρασκευή

Δύσκολη ημέρα! Όλες είναι δύσκολες, αλλά η σημερινή στάζει δάκρυ...
Δάκρυα για το Κύριο που εν μνήματι κατετέθη...
Αλλά ο Κύριος δεν θέλει να κλάψουμε για Εκείνον. Θελει να κλάψουμε για εμάς. Δεν θέλει τον  οίκτο μας για το Πάθος Του, θέλει την μετάνοια για τα πάθη μας και την επιστροφή μας κοντά Του.
Η αγωνία Του δεν ήταν για το μαρτύριο που Τον περίμενε και ως Θεός πολύ καλά το εγνώριζε, αλλά για το πώς ο άνθρωπος, το αγαπημένο πλάσμα Του, θα προσλάμβανε αυτό το μαρτύριο για να το κάνει μαρτυρία ζωής και αθανασίας στην δική του χωμάτινη ύπαρξη!
Δάκρυα για τις δύσκολες συγκυρίες, για τους κλειστούς ναούς, για τους μοναχικούς επιτάφιους, για τα σιωπηλά εγκώμια, για τις βουβές καμπάνες. Όλα αυτά μας πονούν, αλλά κι αυτά εξωτερικά σχήματα είναι. Στην καρδιά μας όλα μπορούν ζωντανά κι ανεμπόδιστα να ιερουργούνται!
Δάκρυα για μια ανθρωπότητα που ζει σκιαγμένη από τον φόβο ενός ύπουλου ιού που φαίνεται πως την κρατά παροπλισμένη, φοβισμένη, παραζαλισμένη. Μήπως όμως αυτός είναι ο τρόπος και ο δρόμος της λύτρωσης! Ένα δυνατό φρένο σε μια παράλογη και καταστροφική πορεία!
Μεγάλη Παρασκευή! Ο θάνατος του Αθανάτου χαρίζει την αθανασία στους θνητούς! Πάσχα, το πέρασμα απ' τον θάνατο στη Ζωή, απ' τα ψεύτικα στ' αληθινά, απ' τα ελάχιστα στα αμέτρητα, απ' τον πόνο και τα δάκρυα, στην παραδεισένια χαρά! Ανατροπές και αντιθέσεις..., η υπέροχη πίστη μας!!



Κοντάκιον
Τὴν ἄβυσσον ὁ κλείσας, νεκρὸς ὁρᾶται, καὶ σμύρνῃ καὶ σινδόνι ἐνειλημμένος, ἐν μνημείῳ κατατίθεται, ὡς θνητὸς ὁ ἀθάνατος. Γυναῖκες δὲ αὐτὸν ἦλθον μυρίσαι, κλαίουσαι πικρῶς καὶ ἐκβοῶσαι· Τοῦτο Σάββατόν ἐστι τὸ ὑπερευλογημένον, ἐν ᾧ, Χριστὸς ἀφυπνώσας, ἀναστήσεται τριήμερος.

Αυτός που
Ὁ Οἶκος
Ὁ συνέχων τὰ πάντα ἐπὶ σταυροῦ ἀνυψώθη, καὶ θρηνεῖ πᾶσα ἡ Κτίσις, τοῦτον βλέπουσα κρεμάμενον γυμνὸν ἐπὶ τοῦ ξύλου, ὁ ἥλιος τὰς ἀκτῖνας ἀπέκρυψε, καὶ τὸ φέγγος οἱ ἀστέρες ἀπεβάλλοντο, ἡ γῆ δὲ σὺν πολλῷ τῷ φόβῳ συνεκλονεῖτο, ἡ θάλασσα ἔφυγε, καὶ αἱ πέτραι διερρήγνυντο, μνημεῖα δὲ πολλὰ ἠνεῴχθησαν, καὶ σώματα ἡγέρθησαν ἁγίων Ἀνδρῶν. ᾍδης κάτω στενάζει, καὶ Ἰουδαῖοι σκέπτονται συκοφαντῆσαι Χριστοῦ τὴν Ἀνάστασιν, τὰ δὲ Γύναια κράζουσι· Τοῦτο Σάββατόν ἐστι τὸ ὑπερευλογημένον, ἐν ᾧ Χριστὸς ἀφυπνώσας, ἀναστήσεται τριήμερος.

Τῷ ἁγίῳ καὶ μεγάλῳ Σαββάτῳ, τὴν θεόσωμον Ταφήν, καὶ τὴν εἰς ᾍδου Κάθοδον τοῦ Κυρίου καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἑορτάζομεν δι' ὧν τῆς φθορᾶς τὸ ἡμέτερον γένος ἀνακληθέν, πρὸς αἰωνίαν ζωὴν μεταβέβηκε.
Στίχοι
Μάτην φυλάττεις τὸν τάφον, κουστωδία.
Οὐ γὰρ καθέξει τύμβος αὐτοζωΐαν.

Τῇ ἀνεκφράστῳ σου συγκαταβάσει, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.


Φοβερὸν καὶ παράδοξον Μυστήριον, σήμερον ἐνεργούμενον καθορᾶται. Ὁ ἀναφὴς κρατεῖται, δεσμεῖται, ὁ λύων τὸν Ἀδὰμ τῆς κατάρας. Ὁ ἐτάζων καρδίας καὶ νεφρούς, ἀδίκως ἐτάζεται, εἱρκτῇ κατακλείεται, ὁ τὴν ἄβυσσον κλείσας, πιλάτῳ παρίσταται, ᾧ τρόμῳ παρίστανται οὐρανῶν αἱ Δυνάμεις, ῥαπίζεται χειρὶ τοῦ πλάσματος, ὁ Πλάστης, ξύλῳ κατακρίνεται, ὁ κρίνων ζῶντας καὶ νεκρούς, τάφῳ κατακλείεται, ὁ καθαιρέτης τοῦ ᾍδου. Ὁ πάντα φέρων συμπαθῶς, καὶ πάντας σώσας τῆς ἀρᾶς, ἀνεξίκακε Κύριε δόξα σοι.

Φοβερό και παράδοξο μυστήριο βλέπουμε σήμερα να ξετυλίγεται μπροστά μας. Ο ανέγγιχτος φυλακίζεται, κρατείται δέσμιος  αυτός που έλυσε την κατάρα του Αδάμ. Αυτός που εξετάζει τις καρδιές και τα σπλάχνα των ανθρώπων, άδικα εξετάζεται, κλείνεται σε φριχτή φυλακή αυτός που έκλεισε την άβυσσο, παρουσιάζεται μπροστά στον Πιλάτο, Αυτός στον οποίο μπροστά με τρόμο παρίστανται οι ουράνιες Δυνάμεις, ραπίζεται από το χέρι του πλάσματος ο Πλάστης, καταδικάζεται σε σταυρικό θάνατο, Αυτός που κρίνει ζωντανούς και νεκρούς, σε τάφο σφραγίζεται, ο νικητής του Άδη. Εσύ που όλα με συμπάθεια τα υπέφερες και μας έσωσες όλους από την κατάρα της αμαρτίας, ανεξίκακε Κύριε, ας είσαι δοξασμένος!


Σὲ τὸν ἀναβαλλόμενον, τὸ φῶς ὥσπερ ἱμάτιον, καθελὼν Ἰωσὴφ ἀπὸ τοῦ ξύλου, σὺν Νικοδήμῳ, καὶ θεωρήσας νεκρὸν γυμνὸν ἄταφον, εὐσυμπάθητον θρῆνον ἀναλαβών, ὀδυρόμενος ἔλεγεν· Οἴμοι, γλυκύτατε Ἰησοῦ! ὃν πρὸ μικροῦ ὁ ἥλιος ἐν Σταυρῷ κρεμάμενον θεασάμενος, ζόφον περιεβάλλετο, καὶ ἡ γῆ τῷ φόβῳ ἐκυμαίνετο, καὶ διερρήγνυτο ναοῦ τὸ καταπέτασμα· ἀλλ' ἰδοὺ νῦν βλέπω σε, δι' ἐμὲ ἑκουσίως ὑπελθόντα θάνατον· πῶς σε κηδεύσω Θεέ μου; ἢ πῶς σινδόσιν εἱλήσω; ποίαις χερσὶ δὲ προσψαύσω, τὸ σὸν ἀκήρατον σῶμα; ἢ ποῖα ᾄσματα μέλψω, τῇ σῇ ἐξόδῳ Οἰκτίρμον; Μεγαλύνω τὰ Πάθη σου, ὑμνολογῶ καὶ τὴν Ταφήν σου, σὺν τῇ Ἀναστάσει, κραυγάζων· Κύριε δόξα σοι.
"Καθώς ο Ιωσήφ μαζί με τον Νικόδημο κατέβαζε από το ξύλο του Σταυρού Εσένα, που ντύθηκες σαν ρούχο το άκτιστο Φως, και βλέποντάς Σε νεκρό, γυμνό, άταφο, άρχισε θρήνο ευσυμπάθητο και συγκλονισμένος έλεγε: Αλίμονο, γλυκύτατε Ιησού! Πριν από λίγο σε αντίκρισε ο ήλιος κρεμασμένο πάνω στο σταυρό και σκεπάστηκε με ζοφερό σκοτάδι και η γη από το φόβο της εσείσθηκε και του ναού το καταπέτασμα χωρίστηκε στα δύοΚαι τώρα Σε αντικρίζω εγώ και συναισθάνομαι ότι για μένα καταδέχτηκες ακόμα και τον θάνατο. Πώς να Σε κηδεύσω, Θεέ μου; Πώς να Σε τυλίξω στο σάβανο; Με ποια χέρια να ακουμπήσω το πανάγιο σώμα Σου; ποια θρηνητικά άσματα να ψάλω στην εξόδιο ακολουθία Σου; Δοξολογώ με μεγαλοπρέπεια τα πάθη Σου και  ψάλλω ύμνους στην ταφή και την ανάστασή Σου και δυνατά φωνάζω: Κύριε, ας είσαι δοξασμένος!"

Η σημερινή προφητεία από τον Ιεζεκιήλ προάγγελος της αναστάσεως των νεκρών:
"...Τάδε λέγει Κύριος Κύριος· Ἰδοὺ ἐγὼ ἀνοίγω τὰ μνήματα ὑμῶν, καὶ ἀνάξω ὑμᾶς ἐκ τῶν μνημάτων ὑμῶν, καὶ εἰσάξω ὑμᾶς εἰς τὴν γῆν τοῦ Ἰσραήλ, καὶ γνώσεσθε, ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος, ἐν τῷ ἀνοῖξαί με τοὺς τάφους ὑμῶν, τοῦ ἀναγαγεῖν με ἐκ τῶν τάφων τὸν λαόν μου. Καὶ δώσω πνεῦμά μου εἰς ὑμᾶς, καὶ ζήσεσθε, καὶ θήσομαι ὑμᾶς ἐπὶ τὴν γῆν ὑμῶν, καὶ γνώσεσθε, ὅτι ἐγὼ Κύριος, ἐλάλησα, καὶ ποιήσω, λέγει Κύριος Κύριος".
Αυτά λέγει ο Κύριος: Θα ανοίξω τα μνήματά σας, θα σας σηκώσω από τα μνήματα και θα σας βάλω στη γη του Ισραήλ (Επαγγελίας) και θα γνωρίσετε ότι εγώ είμαι ο Κύριος, όταν θα ανοίξω τους τάφους σας και θα σηκώσω τον λαό μου από τους τάφους. Και θα δώσω το πνεύμα μου σε σας και θα ζήσετε και θα σας βάλω στην γη σας και θα ξέρετε ότι εγώ είμαι ο Κύριος και ελάλησα και θα κάμω όσα είπα, λέγει ο Κύριος.
Πολλάκις μας βεβαιώνει ο Προφήτης γιατί πολλάκις  τον εβεβαίωσε ο Θεός ότι η ανάσταση των νεκρών θα γίνει!!!

Πέμπτη 16 Απριλίου 2020

Μεγάλη Πέμπτη

Το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης τελείται η Ακολουθία των Παθών, δηλαδή ο Όρθρος της Μεγάλης Παρασκευής. Είναι από τα πιο δυνατά λειτουργικά γεγονότα!!!



Τῇ ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ Παρασκευῇ, τὰ ἅγια καὶ σωτήρια καὶ φρικτὰ Πάθη τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐπιτελοῦμεν, τοὺς ἐμπτυσμούς, τὰ ῥαπίσματα, τὰ κολαφίσματα, τὰς ὕβρεις, τοὺς γέλωτας, τὴν πορφυρᾶν χλαίναν, τὸν κάλαμον, τὸν σπόγγον, τὸ ὄξος, τοὺς ἥλους, τὴν λόγχην, καὶ πρὸ πάντων, τὸν σταυρόν, καὶ τὸν θάνατον, ἃ δι' ἡμᾶς ἑκὼν κατεδέξατο, ἔτι δὲ καὶ τὴν τοῦ εὐγνώμονος Λῃστοῦ, τοῦ συσταυρωθέντος αὐτῷ, σωτήριον ἐν τῷ Σταυρῷ ὁμολογίαν.


Στίχοι εἰς τὴν Σταύρωσιν
Ζῶν εἶ Θεὸς σύ, καὶ νεκρωθεὶς ἐν ξύλῳ,
Ὦ νεκρὲ γυμνέ, καὶ Θεοῦ ζῶντος Λόγε.

Είσαι ζωντανός Θεός Εσύ,
ακόμα και την ώρα που πεθαίνεις πάνω στο ξύλο του σταυρού,
ω, νεκρέ γυμνέ, Λόγε του ζωντανού Θεού.

Ἕτεροι εἰς τὸν εὐγνώμονα Λῃστὴν
Κεκλεισμένας ἤνοιξε τῆς Ἐδὲμ πύλας,
Βαλὼν ὁ Λῃστὴς κλεῖδα τό, Μνήσθητί μου.

Άνοιξε τις προ πολλού κλεισμένες πύλες της Εδέμ
ο ληστής βάζοντας για κλειδί το Μνήσθητί μου!

Τῇ ὑπερφυεῖ καὶ περὶ ἡμᾶς παναπείρῳ σου εὐσπλαγχνίᾳ, Χριστὲ ὁ Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.

Δεν ξέρω ποιο τροπάριο να διαλέξω απόψε. Είναι εξαιρετικά, συγκλονιστικά όλα! Ενδεικτικά μένω σ' αυτά:

"Ποῖός σε τρόπος Ἰούδα, προδότην τοῦ Σωτῆρος εἰργάσατο; μὴ τοῦ χοροῦ σε τῶν Ἀποστόλων ἐχώρισε; μὴ τοῦ χαρίσματος τῶν ἰαμάτων ἐστέρησε; μὴ συνδειπνήσας ἐκείνοις, σὲ τῆς τραπέζης ἀπώσατο; μὴ τῶν ἄλλων νίψας τοὺς πόδας, τοὺς σοὺς ὑπερεῖδεν; ὢ πόσων ἀγαθῶν, ἀμνήμων ἐγένου! καὶ σοῦ μὲν ἡ ἀχάριστος, στηλιτεύεται γνώμη, αὐτοῦ δὲ ἡ ἀνείκαστος, μακροθυμία κηρύττεται, καὶ τὸ μέγα ἔλεος".

Ποια συμπεριφορά σε έκανε, Ιούδα, προδότη του Σωτήρος; Μήπως σε ξεχώρισε από την παρέα των Αποστόλων; Μήπως σου στέρησε το χάρισμα των ιαμάτων; Μήπως συνεδείπνησε με εκείνους κι εσένα σε απομάκρυνε από το κοινό τραπέζι; Μήπως ενώ ένιψε τα πόδια των άλλων, τα δικά σου τα προσπέρασε; Ω! Για πόσες δωρεές έγινες επιλήσμων! Και η δική σου μεν αχάριστη συμπεριφορά στηλιτεύεται, Αυτού όμως η απερίγραπτη μακροθυμία κηρύσσεται και το μέγα έλεος!

"Τάδε λέγει Κύριος τοῖς Ἰουδαίοις· Λαός μου τί ἐποίησά σοι, ἢ τί σοι παρηνώχλησα; τοὺς τυφλούς σου ἐφώτισα, τοὺς λεπρούς σου ἐκαθάρισα, ἄνδρα ὄντα ἐπὶ κλίνης ἠνωρθωσάμην. Λαός μου, τί ἐποίησά σοι, καὶ τί μοι ἀνταπέδωκας; ἀντὶ τοῦ μάννα χολήν, ἀντὶ τοῦ ὕδατος ὄξος, ἀντὶ τοῦ ἀγαπᾶν με, σταυρῷ με προσηλώσατε· οὐκέτι στέγω λοιπόν, καλέσω μου τὰ ἔθνη, κᾀκεῖνα με δοξάσουσι, σὺν τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Πνεύματι, κᾀγὼ αὐτοῖς δωρήσομαι, ζωὴν τὴν αἰώνιον".

Αυτά λέγει ο Κύριος στους Ιουδαίους: Λαέ μου, τι κακό σου έκαμα ή σε τι σε παρενόχλησα; Στους τυφλούς σου χάρισα το φως, τους λεπρούς σου τους καθάρισα, τον άντρα τον παράλυτο πάνω στο κρεβάτι του τον έστησα στα πόδια του ορθό. Λαέ μου, τι σου έκαμα και τι μου ανταπέδωσες; Χολή αντί για το μάννα, ξίδι αντί για το νερό, αντί της αγάπης μου με καρφώσατε στο σταυρό. Δεν μένω πια κοντά σου, θα καλέσω τα έθνη κι εκείνα θα με δοξάσουν μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα και θα δωρίσω σ' εκείνους την αιώνια ζωή.

"Ἐσταυρώθης δι' ἐμέ, ἵνα ἐμοὶ πηγάσῃς τὴν ἄφεσιν, ἐκεντήθης τὴν πλευράν, ἵνα κρουνοὺς ζωῆς ἀναβλύσῃς μοι, τοῖς ἥλοις προσήλωσαι, ἵνα ἐγὼ τῷ βάθει τῶν παθημάτων σου, τὸ ὕψος τοῦ κράτους σου, πιστούμενος κράζω σοι ζωοδότα Χριστέ. Δόξα καὶ τῷ Σταυρῷ Σῶτερ, καὶ τῷ Πάθει σου".

Σταυρώθηκες για μένα, για να πηγάσει για χάρη μου άφεση των αμαρτιών μου, κεντήθηκες στην πλευρά για να αναβλύσουν για μένα κρουνοί ζωής, καρφώθηκες με φοβερά καρφιά, ώστε εγώ αντικρίζοντας το βάθος των παθημάτων σου, να βεβαιώσω το ύψος της δυνάμεώς Σου και να κράζω: Ζωοδότα Χριστέ, δόξα και στον Σταυρό και στα Πάθη Σου, Σωτήρα μου!

"Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός, ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε, τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή, ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα, αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα, τὸ στόμα τὴν ἐν ὄξει κερασθεῖσαν χολὴν τῇ γεύσει, τὰ ὦτα τὰς δυσσεβεῖς βλασφημίας. Ὁ νῶτος τὴν φραγγέλωσιν, καὶ ἡ χεὶρ τὸν κάλαμον, αἱ τοῦ ὅλου σώματος ἐκτάσεις ἐν τῷ σταυρῷ, τὰ ἄρθρα τοὺς ἥλους, καὶ ἡ πλευρὰ τὴν λόγχην. Ὁ παθὼν ὑπὲρ ἡμῶν, καὶ παθῶν ἐλευθερώσας ἡμᾶς. Ὁ συγκαταβὰς ἡμῖν φιλανθρωπίᾳ, καὶ ἀνυψώσας ἡμᾶς, παντοδύναμε Σωτήρ, ἐλέησον ἡμᾶς".

Κάθε μέλος του αγίου σώματός Σου υπέμεινε για τη σωτηρία μας την ατίμωση:η κεφαλή το αγκάθινο στεφάνι, το πρόσωπο τα φτυσίματα, οι σιαγόνες τα φοβερά χαστούκια, το στόμα τη χολή που αναμείχθηκε με ξύδι, τα αυτιά τις δυσεβείς βλαστήμιες, η πλάτη την φραγγέλωση, το χέρι σου το καλάμι. Όλο σου το σώμα τεντώθηκε πάνω στο σταυρό, οι αρθρώσεις σου δέχτηκαν τα τεράστια καρφιά και η πλευρά σου τη λόγχη. Εσύ που έπαθες για μας και μας ελευθέρωσες από τα πάθη μας, Εσύ που με τη φιλανθρωπία Σου κατέβηκες από το ύψος της θεϊκής Σου δόξας και ανύψωσες εμάς μαζί Σου στον ουρανό, Παντοδύναμε Σωτήρα μας, ελέησέ μας".

"Κύριε, ἀναβαίνοντός σου ἐν τῷ σταυρῷ, φόβος, καὶ τρόμος ἐπέπεσε τῇ Κτίσει, καὶ τὴν γῆν μὲν ἑκώλυες, καταπιεῖν τοὺς σταυροῦντάς σε, τῷ δὲ ᾍδῃ ἐπέτρεπες, ἀναπέμπειν τοὺς δεσμίους εἰς ἀναγέννησιν βροτῶν. Κριτὰ ζώντων καὶ νεκρῶν, ζωὴν ἦλθες παρασχεῖν, καὶ οὐ θάνατον, φιλάνθρωπε δόξα σοι".

Κύριε, όταν ανέβαινες στο σταυρό, φόβος και τρόμος πλάκωσε την Κτίση. Και συ μεν εμπόδιζες  τη γη να καταπιεί τους σταυρωτές σου, επέτρεπες όμως στον Άδη να αφήσει επάνω ελεύθερους τους φυλακισμένους του για να διαλαλήσουν την αναγέννηση των βροτών. Εσύ που είσαι Κριτής ζωντανών και νεκρών, ήρθες να μας χαρίσεις ζωή και όχι θάνατο, Φιλάνθρωπε δόξα σε Σένα!

Ένας θάνατος φριχτός και επονείδιστος, έγινε η αφορμή της κατάλυσης του κράτους του Άδου. Ο παμφάγος Άδης, ο σκοτεινός κάτω κόσμος των προ Χριστού ανθρώπων, το ανεπίστρεπτο τέρμα όλης της δόξας, όλης της ευφυΐας, όλης της αγαθότητος αλλά και όλης της ματαιοδοξίας, της πονηρίας, της μηχανορραφίας, της απληστίας, καταλύεται. Την ώρα που καταπίνει τον ταπεινωμένο και εξαθλιωμένο Ναζωραίο, γκρεμίζεται συνθέμελα και αναπέμπει τους δεσμίους του. Σε λίγες ώρες, τριήμερος, ο σημερινός νεκρός εσταυρωμένος θα σπάσει τις κλειδαριές και τα λουκέτα και θα αναστηθεί ενδοξότατος και υπέρλαμπρος χαρίζοντας και σ' όλο το ανθρώπινο γένος ζωήν αιώνιον! Απόψε προσκυνούμε τα Πάθη, αλλά προσδοκούμε ήδη και την Ανάσταση!

Τετάρτη 15 Απριλίου 2020

Μεγάλη Τετάρτη

Απόψε, απόγευμα  Μεγάλης Τετάρτης γίνεται η ακολουθία του Όρθρου της Μεγάλης Πέμπτης. (Για να μην μπερδευόμαστε...)


Τῇ ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ Πέμπτῃ, οἱ τὰ πάντα καλῶς διαταξάμενοι θεῖοι Πατέρες, ἀλληλοδιαδόχως ἔκ τε τῶν θείων Ἀποστόλων, καὶ τῶν ἱερῶν Εὐαγγελίων, παραδεδώκασιν ἡμῖν τέσσαρά τινα ἑορτάζειν, τὸν ἱερὸν Νιπτῆρα, τὸν μυστικὸν Δεῖπνον (δηλαδὴ τὴν παράδοσιν τῶν καθ' ἡμᾶς φρικτῶν Μυστηρίων), τὴν ὑπερφυᾶ Προσευχήν, καὶ τὴν Προδοσίαν αὐτήν.

Στίχοι εἰς τὸν Ἱερὸν Νιπτήρα
Νίπτει Μαθητῶν ἑσπέρας Θεὸς πόδας,
Οὗ ποῦς πατῶν ἦν εἰς Ἐδὲμ δείλης πάλαι.

Νίπτει ο Θεός των μαθητών  τα πόδια,
απόψε το εσπέρας.
Αυτού τα πόδια περπατούσαν παλιά στην Εδέμ,
κι ήταν απόγευμα και τότε.


Εἰς τὸν Μυστικον Δεῖπνον
Διπλοῦς ὁ Δεῖπνος· Πάσχα γὰρ νόμου φέρει,
Καὶ Πάσχα καινόν, Αἷμα. Σῶμα Δεσπότου.

Διπλό το δείπνο: Για το Πάσχα του νόμου
και το καινούργιο Πάσχα,
που είναι το Αίμα και το Σώμα του Δεσπότου

Εἰς τὴν ὑπερφυᾶ Προσευχὴν
Προσεύχῃ· καὶ φόβητρα, θρόμβοι αἱμάτων,
Χριστέ, προσώπου, παραιτούμενος δῆθεν
Θάνατον, ἐχθρὸν ἐν τούτοις φενακίζων.


Προσεύχεσαι κι είναι απόδειξη του φόβου οι θρόμβοι των αιμάτων
στο πρόσωπό Σου, Χριστέ, δήθεν παραιτούμενος,
εν τούτοις τον εχθρό, τον Θάνατο εξαπατών.

Εἰς τὴν Προδοσίαν
Τί δεῖ μαχαιρῶν, τί ξύλων λαοπλάνοι,
Πρὸς τὸ θανεῖν πρόθυμον εἰς Κόσμου λύτρον.


Τι χρειάζονται τα μαχαίρια και τα ξύλα λαοπλάνοι,
Πρόθυμος έρχεται στον θάνατο, για να τον υποστεί ως λύτρο υπέρ του Κόσμου.

Τα σημερινά τροπάρια εκφράζουν αποτροπιασμό για την προδοσία και για τον προδότη. Πώς θα μπορούσαν οι υμνογράφοι να αντιπαρέλθουν το φοβερό αυτό γεγονός; Πώς δεν θα ζωγράφιζαν με μελανά χρώματα το πρόσωπο του Ιούδα; Αλλά η κατάληξη όλων των ύμνων είναι ο έπαινος και η ευχαριστία για την ανεξικακία του Κυρίου μας.

"Ὁ τρόπος σου δολιότητος γέμει, παράνομε Ἰούδα· νοσῶν γὰρ φιλαργυρίαν, ἐκέρδησας μισανθρωπίαν· εἰ γὰρ πλοῦτον ἠγάπας, τί τῷ περὶ πτωχείας διδάσκοντι ἐφοίτας; εἰ δὲ καὶ ἐφίλεις, ἵνα τί ἐπώλεις τὸν ἀτίμητον, προδιδοὺς εἰς μιαιφονίαν; Φρῖξον ἥλιε, στέναξον ἡ γῆ, καὶ κλονουμένη βόησον· Ἀνεξίκακε Κύριε δόξα σοι".

Ο τρόπος σου είναι γεμάτος δολιότητα, παράνομε Ιούδα. Έπασχες από φιλαργυρία, και τελικά κέρδισες και την μισανθρωπία. Αφού αγαπούσες τον πλούτο, γιατί ακολουθούσες αυτόν που δίδασκε την εκούσια πτωχεία. Κι αν πράγματι τον αγαπούσες, γιατί πούλησες τον ανεκτίμητο και τον παρέδωσες στην μιαρή δολοφονία;. Ας φρίξει ο ήλιος, ας στενάξει η γη, κι ας φωνάξει σειόμενη: Ανεξίκακε Κύριε, ας είσαι δοξασμένος!


"Ὃν ἐκήρυξεν Ἀμνὸν Ἡσαΐας, ἔρχεται ἐπὶ σφαγὴν ἑκούσιον, καὶ τὸν νῶτον δίδωσιν εἰς μάστιγας, τὰς σιαγόνας εἰς ῥαπίσματα, τὸ δὲ πρόσωπον οὐκ ἀπεστράφη, ἀπὸ αἰσχύνης ἐμπτυσμάτων, θανάτῳ δὲ ἀσχήμονι καταδικάζεται, πάντα ὁ ἀναμάρτητος ἑκουσίως καταδέχεται, ἵνα πᾶσι δωρήσηται τὴν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν".

Αυτός που ο Ησαΐας ονόμασε Αμνό, έρχεται σε εκούσια σφαγή και δίδει τα νώτα του στα μαστίγια, τα σαγόνια του σε ραπίσματα και το πρόσωπό του δεν το απέστρεψε από επαίσχυντα φτυσίματα, σε ταπεινωτικό θάνατο καταδικάζεται, τα πάντα ο αναμάρτητος εκουσίως καταδέχεται για να δωρήσει σε όλους ανάσταση νεκρών.

"Μυσταγωγῶν σου Κύριε τοὺς Μαθητάς, ἐδίδασκες λέγων. Ὦ φίλοι, ὁρᾶτε, μηδεῖς ὑμᾶς χωρίσει μου φόβος· εἰ γὰρ πάσχω, ἀλλ' ὑπὲρ τοῦ Κόσμου· μὴ οὖν σκανδαλίζεσθε ἐν ἐμοί· οὐ γὰρ ἦλθον διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι, καὶ δοῦναι τὴν ψυχήν μου, λύτρον ὑπὲρ τοῦ Κόσμου. Εἰ οὖν ὑμεῖς φίλοι μού ἐστε, ἐμὲ μιμεῖσθε· ὁ θέλων πρῶτος εἶναι, ἔστω ἔσχατος, ὁ δεσπότης, ὡς ὁ διάκονος· μείνατε ἐν ἐμοί, ἵνα βότρυν φέρητε· ἐγὼ γάρ εἰμι τῆς ζωῆς ἡ ἄμπελος".

Καθώς εισήγαγες, Κύριε, τους μαθητές σου στο μυστήριο της θείας οικονομίας, τους έλεγες: "Αγαπημένοι μου, προσέξτε, κανένας φόβος να μη σας χωρίσει από εμένα. Θα με δείτε να υποφέρω, αλλά να ξέρετε ότι υποφέρω για να σωθεί ο κόσμος. γιατί δεν ήρθα στον κόσμο για να με προσκυνούν και να με υπηρετούν, αλλά για να προσφέρω τη διακονία μου και να δώσω τη ζωή μου ως αντάλλαγμα για τη σωτηρία όλου του κόσμου. Αν είστε λοιπόν φίλοι μου, να με μιμηθείτε. Όποιος θέλει να είναι πρώτος δίπλα μου, ας είναι τελευταίος εδώ σ' αυτόν τον κόσμο. O κύριος ας είναι όπως ο υπηρέτης. Μείνετε ενωμένοι μαζί μου, για να φέρετε πλούσιο καρπό, πολλά σταφύλια, γιατί εγώ είμαι το αμπέλι της αληθινής ζωής.

Ο πιο ανατρεπτικός Δάσκαλος! Η εξουσία από την ανάποδη! Αυτός που θέλει να είναι πρώτος, να γίνει ο τελευταίος! Σταυρικός τρόπος! Αντέχεται; Μόνο αν υπάρχει η προϋπόθεση της τελευταίας φράσης: Μείνετε ενωμένοι μαζί μου, για να φέρετε καρπούς. Αλλιώς θα είστε σαν τα ξεριζωμένα κλήματα, χωρίς καρπό, χωρίς ζωή!

Και μια αναφορά στο σημερινό απόσπασμα από τον Ιώβ: 
Ο Ιώβ άντεξε την οικονομική καταστροφή, άντεξε και το χαμό των παιδιών του. Δεν κλονίστηκε η πίστη στον Θεό. Δεν έπαυσε την δοξολογία. Αλλά ο διάβολος επιμένει. Θέλει να πλήξει τον ίδιο. Παίρνει την άδεια από τον Θεό, να πλήξει το σώμα του. Ο Θεός του το επιτρέπει. Αλλά την ψυχή του δεν θα την αγγίξει. Η ψυχή είναι άβατο για τον διάβολο. Τα κλειδιά της τα κρατάει ο κάθε άνθρωπος. 
Μια φοβερή ασθένεια χτυπάει τον Ιώβ. Το σώμα του γεμίζει πληγές. Δεν έχει ησυχία νύχτα και μέρα από τους πόνους. Άυπνος, χωρίς ελπίδα θεραπείας. Και πάνω στον πόνο του έρχεται η γυναίκα του, ο μοναδικός δικός του άνθρωπος να τον προτρέψει να βλαστημήσει τον Θεό. "Πες κάτι στον Θεό(βλάσφημο) και πέθανε, του λέει. Κι εκείνος την κοιτάζει επιτιμητικά και της λέει: "Γιατί μιλάς σαν άμυαλη γυναίκα; Αν δεχθήκαμε τα καλά από τον Θεό, τα άσχημα δεν θα τα υποφέρουμε" και μ' όλα όσα του συνέβησαν ο Ιώβ δεν ξεστόμισε λόγο αμαρτωλό έναντι του Θεού!
Αξιοθαύμαστη υπομονή, αξιοθαύμαστος ευχαριστιακός τρόπος! Όταν οι συμφορές που μας βρίσκουν μας φαίνονται αβάσταχτες, ας σκεφτούμε και τις ευεργεσίες του Θεού. Τα καλά τα δεχόμαστε σχεδόν ως αυτονόητα, ως δεδομένα, σαν να μην είναι δώρα. Κι όμως είναι δώρα! Δώρο ο αέρας που αναπνέουμε -το αναγνώρισαν ως δώρο όσοι πέρασαν την φοβερή δύσπνοια εκ του κορωνοϊού. Δώρο τα μάτια μας. Δώρο η σκεπή πάνω απ' το κεφάλι μας. Δώρα τα ειρηνικά χρόνια. Δώρο η κατσαρόλα με το φαγητό που μπαίνει στη φωτιά. Δώρα τα παιδιά μας. Δώρο τα εγγόνια μας. Δώρο η δουλειά μας και τόσα άλλα, τόσα αμέτρητα, απερίγραφα..."Ει τα αγαθά εδεξάμεθα εκ χειρός Κυρίου τα  κακά ουχ υποίσωμεν;" Να το γράψουμε κάπου να το βλέπουμε κάθε μέρα!!!!!

Τρίτη 14 Απριλίου 2020

Μεγάλη Τρίτη

Τῇ ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ Τετάρτῃ, τῆς ἀλειψάσης τὸν Κύριον μύρῳ Πόρνης γυναικός, μνείαν ποιεῖσθαι οἱ θειότατοι Πατέρες ἐθέσπισαν, ὅτι πρὸ τοῦ σωτηρίου Πάθους μικρὸν τοῦτο γέγονε.


Στίχοι
Γυνή, βαλοῦσα σώματι Χριστοῦ μύρον,
Τὴν Νικοδήμου προὔλαβε σμυρναλόην.

Η πιο πολυτραγουδισμένη πόρνη είναι αυτή της Μεγάλης Τρίτης!!!
Λέγεται ότι η "αλείψασα μύρω τον Κύριον" ήταν εκείνη η γυναίκα που ο Χριστός την λύτρωσε από τον λιθοβολισμό λέγοντας εκείνο το φοβερό: "Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω".

Κοντάκιον
Ὑπὲρ τὴν Πόρνην Ἀγαθὲ ἀνομήσας, δακρύων ὄμβρους οὐδαμῶς σοι προσῆξα, ἀλλὰ σιγῇ δεόμενος προσπίπτω σοι, πόθῳ ἀσπαζόμενος, τοὺς ἀχράντους σου πόδας, ὅπως μοι τὴν ἄφεσιν, ὡς Δεσπότης παράσχῃς, τῶν ὀφλημάτων κράζοντι Σωτήρ. Ἐκ τοῦ βορβόρου τῶν ἔργων μου ῥῦσαί με.

Αν και περισσότερο από την πόρνη, Αγαθέ, ανόμησα, καθόλου δεν σου πρόσφερα ποταμούς δακρύων, αλλά τώρα σιωπηλά δέομαι και πέφτω στα πόδια σου τα άχραντα, και τα ασπάζομαι με πόθο και παρακαλώ να μου χαρίσεις την άφεση των χρεών μου την ώρα που φωνάζω: Σωτήρα μου, λύτρωσέ με από τον βούρκο των έργων μου.

Ὁ ΟἶκοςἩ πρῴην ἄσωτος Γυνή, ἐξαίφνης σώφρων ὤφθη, μισήσασα τὰ ἔργα, τῆς αἰσχρᾶς ἁμαρτίας, καὶ ἡδονὰς τοῦ σώματος, διενθυμουμένη τὴν αἰσχύνην τὴν πολλήν, καὶ κρίσιν τῆς κολάσεως, ἣν ὑποστῶσι πόρνοι καὶ ἄσωτοι, ὧν περ πρῶτος πέλω, καὶ πτοοῦμαι, ἀλλ' ἐμμένω τῇ φαύλῃ συνηθείᾳ ὁ ἄφρων, ἡ Πόρνη δὲ γυνή, καὶ πτοηθεῖσα, καὶ σπουδάσασα ταχύ, ἦλθε βοῶσα πρὸς τὸν Λυτρωτήν· Φιλάνθρωπε καὶ οἰκτίρμον, ἐκ τοῦ βορβόρου τῶν ἔργων μου ῥῦσαί με.
Η πρώην άσωτη γυναίκα, αιφνίδια φανερώθηκε σώφρων, αφού μίσησε τα αισχρά έργα της αμαρτίας και τις ηδονές του σώματος και ενθυμούμενη την φοβερή ντροπή και την κρίση της κολάσεως, που θα υποστούν οι πόρνοι και άσωτοι, μεταξύ των οποίων πρώτος είμαι εγώ και το γνωρίζω και τρέμω, αλλά επιμένω ο ανόητος στην φαύλη μου συνήθεια, ενώ η πόρνη γυναίκα και τρόμαξε αλλά και έσπευσε γρήγορα και ήρθε στον Λυτρωτή κράζοντας: Φιλάνθρωπε και οικτίρμον, Κύριε, λύτρωσέ με από το βούρκο των έργων μου.

Τελευταίο τροπάριο στον Όρθρο της Μεγάλης Τετάρτης που ψάλλεται απόψε, Μεγάλη Τρίτη, είναι το δοξαστικό των Αποστίχων, ποίημα Κασσιανής Μοναχής. Συνήθως ψάλλεται αργά και κάπως σκηνοθετημένα (σβήνουν φώτα, ανάβουν κεριά, υπάρχει μια διάχυτη ατμόσφαιρα συγκίνησης), με αποτέλεσμα κανείς να μην καταλαβαίνει τα λόγια, εκτός βέβαια αν έχει μπροστά του το κείμενο. Πολλοί συγχέουν την Κασσιανή με την πόρνη γυναίκα. Φυσικά δεν υπάρχει τέτοια ταύτιση. Η Κασσιανή ήταν μια ωραιότατη και πολύ μορφωμένη κοπέλλα η οποία προσκλήθηκε από την βασιλομήτορα Ευφροσύνη σε τελετή επιλογής νύμφης από τον αυτοκράτορα Θεόφιλο. Ο Θεόφιλος εντυπωσιάσθηκε από την ομορφιά και το παράστημά της και θέλησε να ελέγξει και την ευφυΐα της. Στην παρατήρησή του ότι "εκ γυναικός ερρύη τα φαύλα" (Εύα) η Κασσιανή απάντησε "αλλά και εκ γυναικός ερρύη τα κρείττω" (Παναγία). Η απάντηση ήταν πολύ έξυπνη, πολή δυνατή, δηλωτική εξαιρετικής ευφυΐας. Ο Θεόφιλος μάλλον τρόμαξε και προτίμησε την ήσυχη Θεοδώρα. Η Κασσιανή αφιερώθηκε στον ουράνιο Βασιλέα μετά την απόρριψη εκ μέρους του επίγειου Αυτοκράτορα. Ίδρυσε μοναστήρι στο οποίο εγκαταβίωσε και επεδόθη στην υμνογραφία. Έχουμε αρκετά δικά της τροπάρια στις ακολουθίες μας, με πιο γνωστό βέβαια το σημερινό, της Μεγάλης Τρίτης.

Ποίημα Κασσιανὴς Μοναχῆς
Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα Γυνή, τὴν σὴν αἰσθομένη Θεότητα, μυροφόρου ἀναλαβοῦσα τάξιν, ὀδυρομένη μύρα σοι, πρὸ τοῦ ἐνταφιασμοῦ κομίζει. Οἴμοι! λέγουσα, ὅτι νύξ μοι, ὑπάρχει, οἶστρος ἀκολασίας, ζοφώδης τε καὶ ἀσέληνος, ἔρως τῆς ἁμαρτίας. Δέξαι μου τὰς πηγὰς τῶν δακρύων, ὁ νεφέλαις διεξάγων τῆς θαλάσσης τὸ ὕδωρ· κάμφθητί μοι πρὸς τοὺς στεναγμοὺς τῆς καρδίας, ὁ κλίνας τοὺς οὐρανούς, τῇ ἀφάτῳ σου κενώσει· καταφιλήσω τοὺς ἀχράντους σου πόδας, ἀποσμήξω τούτους δὲ πάλιν, τοῖς τῆς κεφαλῆς μου βοστρύχοις, ὧν ἐν τῷ Παραδείσῳ Εὔα τὸ δειλινόν, κρότον τοῖς ὠσὶν ἠχηθεῖσα, τῷ φόβῳ ἐκρύβη. Ἁμαρτιῶν μου τὰ πλήθη καὶ κριμάτων σου ἀβύσσους, τίς ἐξιχνιάσει ψυχοσῶστα Σωτήρ μου; Μή με τὴν σὴν δούλην παρίδῃς, ὁ ἀμέτρητον ἔχων τὸ ἔλεος.

Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες, όταν αισθάνθηκε την θεότητά σου ανέλαβε τον ρόλο της μυροφόρου, και οδυρόμενη Σου προσφέρει μύρα πριν από τον ενταφιασμό Σου. Αλίμονό μου, λέει, βρίσκομαι μέσα σε νύχτα, σε οίστρο ακολασίας, σε σκοτεινό και ασέληνο έρωτα της αμαρτίας. Δέξου, Κύριε, τις πηγές των δακρύων μου, εσύ που από τα σύννεφα πλουτίζεις το ύδωρ της θάλασσας. Σκύψε στους στεναγμούς της καρδιάς μου, εσύ που χαμήλωσες τους ουρανούς με την άφατη κένωση της θεότητάς Σου. Θα καταφιλήσω τα άχραντα πόδια Σου, και θα τα σκουπίσω μαλακά με τα μαλλιά της κεφαλής μου. Αυτά τα πόδια που όταν τον κρότο τους άκουσε η Εύα στον Παράδεισο το δειλινό κρύφθηκε από τον φόβο. Ποιος θα εξιχνιάσει, Σωτήρα μου, λυτρωτή της ψυχής μου, τα πλήθη των αμαρτιών μου και την άβυσσο των ενοχών μου; Μη με παραβλέψεις εμένα την δούλη σου, εσύ που έχεις αμέτρητο το έλεος.

Και μια ματιά στο πρωινό Ανάγνωσμα από τον Ιώβ.
"...Οὕτως ἀκούσας Ἰώβ, ἀναστὰς διέρρηξε τὰ ἱμάτια αὐτοῦ, καὶ ἐκείρατο τὴν κόμην τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, καὶ πεσὼν χαμαὶ προσεκύνησε τῷ Κυρίῳ, καὶ εἶπεν· Αὐτὸς γυμνὸς ἐξῆλθον ἐκ κοιλίας μητρός μου, γυμνὸς καὶ ἀπελεύσομαι ἐκεῖ, ὁ Κύριος ἔδωκεν, ὁ Κύριος ἀφείλετο, ὡς τῷ Κυρίῳ ἔδοξεν, οὕτω καὶ ἐγένετο, εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον εἰς τούς αἰῶνας. Ἐν τούτοις πᾶσι τοῖς συμβεβηκόσιν αὐτῷ, οὐδὲν ἥμαρτεν Ἰὼβ ἔναντι Κυρίου, οὐδὲ ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτοῦ, καὶ οὐκ ἔδωκεν ἀφροσύνην τῷ Θεῷ..."

Ο Ιώβ πληροφορείται πρώτα την απόλυτη καταστροφή όλων των κοπαδιών του και ύστερα τον θάνατο όλων των παιδιών του. Δεν του μένει τίποτα, ούτε από περιουσία, ούτε από προσφιλή πρόσωπα εκτός από την γυναίκα του. Πενθεί όπως ήταν η συνήθεια, ξυρίζει το κεφάλι του, σχίζει τα ρούχα του. Κι ύστερα πέφτει χάμου, προσκυνάει τον Κύριο και λέει: "Γυμνός βγήκα από την κοιλιά της μάνας μου, γυμνός θα επιστρέψω. Ο Κύριος μου τα έδωσε, ο Κύριος  μου τα πήρε. Όπως ήθελε ο Κύριος έτσι και έγινε. Ας είναι το όνομα του Κυρίου ευλογημένο από τώρα και εις τους αιώνας!" Μ' όλα τα φοβερά που του συνέβησαν ο Ιώβ δεν ξεστόμισε δυσάρεστο λόγο για τον Κύριο, δεν αμάρτησε, δεν φάνηκε άφρων έναντι του Θεού. Αιώνιο παράδειγμα υπομονής και ευχαριστίας!!!!! Και τα δυο μας λείπουν! Κύριε, πρόσθες ημίν υπομονήν και ευχαριστίαν!!!!

Δευτέρα 13 Απριλίου 2020

Μεγάλη Δευτέρα

Την Μεγάλη Δευτέρα ακούμε τον Όρθρο της Μεγάλης Τρίτης. Σαν να τρέχει ο χρόνος. Σαν να θέλει όσο γίνεται νωρίτερα να φθάσει στα τεράστια γεγονότα που έχουμε μπροστά μας...



Τῇ ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ Τρίτῃ, τῆς τῶν δέκα Παρθένων παραβολῆς, τῆς ἐκ τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου, μνείαν ποιούμεθα.
Στίχοι εἰς την παραβολήν των δέκα Παρθένων
Τρίτη μεγίστη Παρθένους δέκα φέρει,
Νίκην φερούσας ἀδεκάστου Δεσπότου.

Η αγωνία και η έγνοια μας πρέπει να είναι... "μη μείνωμεν έξω του νυμφώνος Χριστού".
Κοντάκιον
"Τὴν ὥραν ψυχή, τοῦ τέλους ἐννοήσασα, καὶ τὴν ἐκκοπήν, τῆς συκῆς δειλιάσασα, τὸ δοθέν σοι τάλαντον, φιλοπόνως ἔργασαι ταλαίπωρε, γρηγοροῦσα καὶ κράζουσα· Μὴ μείνωμεν ἔξω τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ".
Καταλαβαίνεις πια, ψυχή μου, πως είναι κοντά το τέλος. Είδες και την εκκοπή της άκαρπης συκής κι αυτό σου προξένησε φόβο. Γι' αυτό λοιπόν εργάσου με φιλοπονία πάνω στο δώρο που σου δόθηκε, ταλαίπωρε, όντας σε εγρήγορση και κράζοντας με λαχτάρα "Να μη μείνουμε έξω απ' τον νυμφώνα του Χριστού"!
Ὁ Οἶκος
"Τὶ ῥαθυμεῖς ἀθλία ψυχή μου; τί φαντάζῃ ἀκαίρως μερίμνας ἀφελεῖς; τί ἀσχολεῖς πρὸς τὰ ῥέοντα; ἐσχάτη ὥρα ἐστὶν ἀπ΄ ἄρτι, καὶ χωρίζεσθαι μέλλομεν τῶν ἐνταῦθα, ἕως καιρὸν κεκτημένη, ἀνάνηψον κράζουσα· Ἡμάρτηκά σοι Σωτήρ μου, μὴ ἐκκόψῃς με, ὥσπερ τὴν ἄκαρπον συκῆν, ἀλλ' ὡς εὔσπλαγχνος Χριστέ, κατοικτείρησον, φόβῳ κραυγάζουσαν· Μὴ μείνωμεν ἔξω τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ".
Τι τεμπελιάζεις, άθλια ψυχή μου; Γιατί ξοδεύεις άκαιρα τη φαντασία σου σε μέριμνες ανόητες; Τι ασχολείσαι μ' όλα αυτά που παρέρχονται και φεύγουν; Έφτασε πια η τελευταία ώρα και θα χωριστούμε από τα πράγματα αυτού του κόσμου. Γι' αυτό, όσο έχεις ακόμα καιρό, σύνελθε και φώναξε: Αμάρτησα σε Σένα, Σωτήρα μου, μη με ξεριζώσεις σαν την άκαρπη συκιά, αλλά λυπήσου με ως εύσπλαχνος εμένα που με φόβο κράζω: "Να μην μείνουμε έξω από τον νυμφώνα του Χριστού"!

Οι ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας έχουν εξαιρετικά τροπάρια. Μόνο φωτισμένα πνεύματα θα μπορούσαν να διατυπώσουν με τόσο όμορφο ποιητικό τρόπο συγκλονιστικές αλήθειες! Και είναι αγιοπνευματικοί οι μελωδοί μας, άγιοι άνθρωποι της προσευχής και των δακρύων.

"Ὁ Νυμφίος ὁ κάλλει ὡραῖος, παρὰ πάντας ἀνθρώπους, ὁ συγκαλέσας ἡμᾶς, πρὸς ἑστίασιν πνευματικὴν τοῦ νυμφῶνός σου, τὴν δυσείμονά μου μορφήν, τῶν πταισμάτων ἀπαμφίασον, τῇ μεθέξει τῶν παθημάτων σου, καὶ στολὴν δόξης κοσμήσας, τῆς σῆς ὡραιότητος, δαιτυμόνα φαιδρὸν ἀνάδειξον, τῆς Βασιλείας σου ὡς εὔσπλαγχνος".
Νυμφίε πανέμορφε, ωραιότερε απ' όλους τους ανθρώπους, εσύ που μας προσκάλεσες σε πνευματικό τραπέζι στο νυφικό σου διαμέρισμα, βγάλε από πάνω μου την απαίσια εξαιτίας των αμαρτιών μου μορφή, βγάλ' την κάνοντάς με κοινωνό των παθημάτων Σου. Κι αφού μου φορέσεις στολή λαμπρή και ένδοξη της δικής σου ωραιότητος, ανάδειξέ με ως εύσπλαχνος σε συνδαιτημόνα χαρούμενο της δικής Σου Βασιλείας.

"Ἰδού σοι τὸ τάλαντον, ὁ Δεσπότης ἐμπιστεύει ψυχή μου, φόβῳ δέξαι τὸ χάρισμα, δάνεισαι τῷ δεδωκότι, διάδος πτωχοῖς, καὶ κτῆσαι φίλον τὸν Κύριον, ἵνα στῇς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ, ὅταν ἔλθῃ ἐν δόξῃ, καὶ ἀκούσῃς μακαρίας φωνῆς. Εἴσελθε δοῦλε, εἰς τὴν χαρὰν τοῦ Κυρίου σου. Αὐτῆς ἀξίωσόν με, Σωτὴρ τὸν πλανηθέντα, διὰ τὸ μέγα σου ἔλεος".
Ορίστε, ψυχή μου, ο Δεσπότης σου εμπιστεύεται το τάλαντο (το χάρισμα)! Δέξαι το δώρο με φόβο και δάνεισέ το σ' αυτόν που σου το έδωσε, μοίρασέ το στους φτωχούς και κάμε έτσι φίλο σου τον Κύριο, για να σταθείς στα δεξιά Του όταν έρθει πάλι με δόξα και ν' ακούσεις την μακάρια φωνή: "Ελα, δούλε, μπες στην χαρά του Κυρίου σου!". Αυτή τη φωνή αξίωσε εμένα τον πλανημένο να ακούσω, Σωτήρα μου, γιατί έχεις τεράστιο έλεος! (έλεος: ευσπλαχνία, αγάπη, συγχώρεση, συγκατάβαση στο ανθρώπινο γένος).

Ας δούμε και δυο σημεία από το 2ο Ανάγνωσμα του Εσπερινού από το βιβλίο του  Ιώβ:
"Καὶ ὡς ἂν συνετελέσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ πότου, ἀπέστελλεν Ἰώβ, καὶ ἐκαθάριζεν αὐτούς ἀνιστάμενος τὸ πρωΐ, καὶ προσέφερε περὶ αὐτῶν θυσίας, κατὰ τὸν ἀριθμὸν αὐτῶν, καὶ μόσχον ἕνα περὶ ἁμαρτίας ὑπὲρ τῶν ψυχῶν αὐτῶν. Ἔλεγε γὰρ Ἰώβ· Μήποτε οἱ υἱοί μου ἐν τῇ διανοίᾳ αὐτῶν κακὰ ἐνενόησαν πρὸς τὸν Θεόν".
Έκαναν τα παιδιά του Ιώβ νεανικά γλέντια. Κι όταν τέλειωναν, ο πατέρας τους, ο Ιώβ, έκανε θυσίες καθαρμού για λογαριασμό τους, μη τυχόν είχαν κάνει αντίθεες πράξεις ή έστω σκέψεις. Εξαιρετική πατρική ευαισθησία! Πόσο με έλεγξε!!!

"Προσέσχες τῇ διανοίᾳ σου κατὰ τοῦ θεράποντός μου Ἰώβ; ὅτι οὐκ ἔστιν αὐτῷ ὅμοιος τῶν ἐπὶ τῆς γῆς, ἄνθρωπος ἄμεμπτος, δίκαιος, ἀληθινός, θεοσεβής, ἀπεχόμενος ἀπὸ παντὸς πονηροῦ πράγματος; Ἀπεκρίθη ὁ Διάβολος καὶ εἶπεν ἐναντίον Κυρίου· Μὴ δωρεὰν Ἰὼβ σέβεται τὸν Θεόν, οὐχὶ σὺ περιέφραξας τὰ ἔξω αὐτοῦ, καὶ τὰ ἔσω τῆς οἰκίας αὐτοῦ, καὶ τὰ ἔξω πάντων τῶν ὄντων αὐτοῦ κύκλῳ; τὰ δὲ ἔργα τῶν χειρῶν αὐτοῦ εὐλόγησας, καὶ τὰ κτήνη αὐτοῦ πολλὰ ἐποίησας ἐπὶ τῆς γῆς; ἀλλὰ ἀπόστειλον τὴν χεῖρά σου, καὶ ἅψαι πάντων, ὧν ἔχει, ἢ μὴν εἰς πρόσωπόν σου εὐλογήσει σε. Τότε εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Διαβόλω· Ἰδού, πάντα ὅσα ἐστὶν αὐτῷ, δίδωμι ἐν τῇ χειρί σου, ἀλλ' αὐτοῦ μὴ ἅψῃ". 
Ο Θεός χαίρεται τον Ιώβ, τη σεμνή του πολιτεία, την ευσέβειά του. Ο διάβολος είναι θρασύς: -Σάμπως άδικα σε σέβεται; Έχεις υψώσει τείχος προστασίας γύρω από τον Ιώβ, λέει στον Θεό. Δεν τον αγγίζει συμφορά. Του έχεις δώσει πλούσια την ευλογία σου. Για δοκίμασέ τον, να δούμε θα συνεχίσει να σε σέβεται;.
-Δοκίμασέ τον, του λέει ο Θεός. Όλα όσα του ανήκουν τα παραδίδω στα χέρια σου, αλλά αυτόν δεν θα τον αγγίξεις.
Φοβερός λόγος! Ο Ιώβ παραδίδεται σε εξοντωτικές δοκιμασίες. Θα τις δούμε στη συνέχεια. Θα τον δούμε να αντέχει παλικαρίσια και ευχαριστιακά. Αλλά τα δεινά δεν έρχονται επειδή θέλει ο Θεός να τον βασανίσει. Ούτε επειδή ο διάβολος θέλει να τον βλάψει. Δεν έρχεται καμιά δοκιμασία, αν δεν δώσει ο Θεός την άδεια να πειρασθεί ο προσφιλής Ιώβ για να λάμψει σαν καθαρό χρυσάφι, σαν ένα υπέροχο σκεύος εκλογής!!!! Όλα εξελίσσονται κάτω απ' το βλέμμα του Θεού. "Αυτού μη άψη!" Την ψυχή του ανθρώπου δεν θα την αγγίξεις! Ο διάβολος δεν έχει την άδεια να αγγίξει την ψυχή μας, δεν μπορεί να την βλάψει παρά μόνο αν με τη δική μας θέληση και απόφαση του την χαρίσουμε. Μη γένοιτο!

Κυριακή 12 Απριλίου 2020

Κυριακή των Βαΐων

Τώρα πια οι συζητήσεις και οι αντιπαραθέσεις καταλάγιασαν. Τώρα μαζεύουμε το νου και την καρδιά μας στα γεγονότα των αγίων ημερών.

Κυριακή των Βαΐων σήμερα. Ο Χριστός εισέρχεται στα Ιεροσόλυμα καθήμενος όχι επί θρόνου αλλά επί πώλον όνου. Είναι μια ώρα επίγειας δόξας και θριάμβου για τον Κύριο. Αλλά και τώρα η ταπείνωση, την οποία ενδύθηκε αναφαίρετα από τη στιγμή που ανέλαβε την ανθρώπινη φύση, δεν τον εγκαταλείπει. Ένα γαϊδουράκι τον μεταφέρει σαν να ήταν ένας ταπεινός αγρότης, ένας φτωχός περίοικος των Ιεροσολύμων. Τα Ωσαννά των παίδων είναι ουρανομήκη, αλλά το βλέμμα του Κυρίου μας φανερώνει την γνώση του των μελλόντων, των εγγύς μελλόντων. Οι παίδες ψάλλουν Ωσαννά, αλλά στα θεϊκά αυτιά ακούγεται το φριχτό "Σταύρωσον, σταύρωσον αυτόν!". Γνωρίζει, βλέπει μπροστά Του εκτυλισσόμενα τα γεγονότα της προδοσίας και του φριχτού θανάτου, αλλά πορεύεται, συνεχίζει το δρόμο Του προς το εκούσιο πάθος, ίνα σώσει τον άνθρωπον. Τον επιπόλαιο, τον αχάριστο, τον ευμετάβλητο, τον αμαρτωλό, τον σκοτισμένο, τον ρυπαρό, τον εχθρικά διακείμενο άνθρωπο. Τα πάντα θα καταδεχτεί ίνα σώσει τον άνθρωπον...

"Τὰ Πάθη τὰ σεπτά, ἡ παροῦσα ἡμέρα, ὡς φῶτα σωστικά, ἀνατέλλει τῷ Κόσμῳ· Χριστὸς γὰρ ἐπείγεται, τοῦ παθεῖν ἀγαθότητι, ὁ τὰ σύμπαντα, ἐν τῇ δρακὶ περιέχων, καταδέχεται, ἀναρτηθῆναι ἐν ξύλῳ, τοῦ σῶσαι τὸν ἄνθρωπον".
Η σημερινή ημέρα ανατέλλει στον κόσμο τα σεπτά Πάθη ως φώτα σωτήρια. Ο Χριστός επείγεται -βιάζεται- από την αγαθότητά Του να πάθει. Αυτός που στη χούφτα Του κρατάει τα σύμπαντα καταδέχεται να κρεμαστεί στο ξύλο για να σώσει τον άνθρωπο.

"Ἀόρατε Κριτά, ἐν σαρκὶ καθωράθης, καὶ ἔρχῃ ὑπ' ἀνδρῶν, παρανόμων κτανθῆναι; ἡμῶν τὸ κατάκριμα, κατακρίνων τῷ πάθει σου. Ὅθεν αἴνεσιν, μεγαλωσύνην καὶ δόξαν, ἀναπέμποντες, τῇ ἐξουσίᾳ σου Λόγε, συμφώνως προσφέρομεν".
Αόρατε Κριτά, πήρες σάρκα ανθρώπινη και εμφανίστηκες στον κόσμο, και τώρα έρχεσαι για να υποστείς τον θάνατο από τα χέρια παράνομων ανθρώπων. Με το πάθος Σου καταδίκασες, εξαφάνισες την δική μας καταδίκη. Γι' αυτό όλοι μαζί σού προσφέρουμε αίνεση, μεγαλοσύνη και δόξα!

"Τῶν παθῶν τοῦ Κυρίου τὰς ἀπαρχάς, ἡ παροῦσα ἡμέρα λαμπροφορεῖ. Δεῦτε οὖν φιλέορτοι, ὑπαντήσωμεν ᾄσμασιν· ὁ γὰρ Κτίστης ἔρχεται, σταυρὸν καταδέξασθαι, ἐτασμούς καὶ μάστιγας, Πιλάτῳ κρινόμενος· ὅθεν καὶ ἐκ δούλου ῥαπισθεὶς ἐπὶ κόρης· τὰ πάντα προσίεται, ἵνα σώσῃ τὸν ἄνθρωπον. Διὰ τοῦτο βοήσωμεν· Φιλάνθρωπε Χριστὲ ὁ Θεός, τῶν πταισμάτων δώρησαι τὴν ἄφεσιν, τοῖς προσκυνοῦσιν ἐν πίστει, τὰ ἄχραντα Πάθη σου".
Η σημερινή ημέρα με λαμπρό τρόπο μας παρουσιάζει την αρχή των παθών του Κυρίου. Ελάτε λοιπόν, φιλέορτοι, με άσματα να Τον προϋπαντήσουμε. Έρχεται ο Κτίστης μας για να καταδεχτεί σταυρόν και ανακρίσεις και μαστιγώματα, κρινόμενος μπροστά στον Πιλάτο. Γι' αυτό ραπίσθηκε από δούλο στο μάγουλα κι όλα τα υπομένει για να σώσει τον άνθρωπο. Ας βοήσουμε λοιπόν: Φιλάνθρωπε, Χριστέ, Θεέ μας, δώρισε την άφεση των αμαρτιών σε μας που προσκυνούμε με πίστη τα άχραντα Πάθη Σου.

Την Κυριακή των Βαΐων το απόγευμα τελείται ο Όρθρος της επόμενης ημέρας, δηλαδή της Μεγάλης Δευτέρας.
"Τῇ ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ Δευτέρᾳ, μνείαν ποιούμεθα τοῦ μακαρίου Ἰωσὴφ τοῦ Παγκάλου, καὶ τῆς ὑπὸ τοῦ Κυρίου καταραθείσης καὶ ξηρανθείσης Συκῆς".


Η ιστορία του Παγκάλου Ιωσήφ, του καλότατου Ιωσήφ, είναι η ιστορία των ανατροπών. Όταν ο άνθρωπος ζει κατά Θεόν και όλα τα αναθέτει στην πρόνοια του Θεού, μη φοβούμενος ταλαιπωρία και αδικία, θα δει θαυμάσια , θα ζήσει μεγαλεία που μόνο ο Θεός ξέρει να επιφυλάσσει στους πιστούς Του, δηλαδή σ' αυτούς που Του παραδόθηκαν. Ο νεαρός Ιωσήφ βρέθηκε, πουλημένος από τα αδέλφια του, δούλος στην Αίγυπτο στο σπίτι του άρχοντος Πετεφρή. Η γυναίκα του αφέντη του προσπάθησε να τον σαγηνεύσει για να τον παρασύρει στην αμαρτία. Εκείνος προτίμησε να φύγει γυμνός και εντελώς εκτεθειμένος στην οργή της κυρίας του, παρά να αμαρτήσει. "Του Θεού γαρ ειμί εγώ". Φυλακίστηκε, δεινοπάθησε, φάνηκε πως τον εγκατέλειψε ο Θεός, αλλά τελικά δοξάσθηκε όσο κανείς άλλος στο Βασίλειο της Αιγύπτου και όχι μόνο. Έμεινε στους αιώνες πρότυπο αγαθότητος, πίστης, καθαρότητος, αφοσίωσης στον Θεό. Τα δε περιστατικά της ζωής του και το πρόσωπό του προτυπώνουν οιονεί τον επί γης βίο του Κυρίου μας.

"Δευτέραν Εὔαν τὴν Αἰγυπτίαν, εὑρὼν ὁ δράκων, διὰ ῥημάτων, ἔσπευδε κολακείας, ὑποσκελίσαι τὸν Ἰωσήφ, ἀλλ' αὐτὸς καταλιπὼν τὸν χιτῶνα, ἔφυγε τὴν ἁμαρτίαν, καὶ γυμνὸς οὐκ ᾐσχύνετο, ὡς ὁ Πρωτόπλαστος, πρὸ τῆς παρακοῆς· αὐτοῦ ταῖς ἱκεσίαις Χριστέ, ἐλέησον ἡμᾶς".
Ο δράκων-ο διάβολος- βρήκε δεύτερη Εύα, την Αιγυπτία, και με κολακευτικά λόγια έσπευδε να νικήσει τον Ιωσήφ, αλλά αυτός κατέλιπε τον χιτώνα και απέφυγε την αμαρτία, και παρόλο που ήταν γυμνός δεν ντρεπόταν όπως ο Πρωτόπλαστος πριν από την παρακοή. Με τις ικεσίες αυτού, ελέησέ μας, Χριστέ.

Αλλά τα μηνύματα της ημέρας δεν τελειώνουν. Σε ένα από τα απόστιχα του Όρθρου έχουμε μια ακόμη ανατρεπτική πρόταση ζωής. Αν αυτή εφαρμοζόταν στον καθημερινό μας βίο, τον ιδιωτικό, τον κοινωνικό, τον πολιτικό, η ζωή μας θα ήταν παραδεισένια.
"Κύριε, τὰ τελεώτατα φρονεῖν, τοὺς οἰκείους παιδεύων Μαθητάς, μὴ ὁμοιοῦσθε τοῖς ἔθνεσιν ἔλεγες, εἰς τὸ κατάρχειν τῶν ἐλαχιστοτέρων· οὐχ οὕτω γὰρ ἔσται ὑμῖν τοῖς ἐμοῖς Μαθηταῖς, ὅτι πτωχὸς θέλων ὑπάρχω, ὁ πρῶτος οὖν ὑμῶν, ἔστω πάντων διάκονος, ὁ δὲ ἄρχων, ὡς ὁ ἀρχόμενος, ὁ προκριθεὶς δὲ ὡς ὁ ἔσχατος· καὶ γάρ ἐλήλυθα αὐτὸς τῷ πτωχεύσαντι Ἀδὰμ διακονῆσαι, καὶ λύτρον δοῦναι ἀντὶ πολλῶν, τὴν ψυχὴν τῶν βοώντων μοι· Δόξα σοι".
Κύριε,
καθώς εκπαίδευες τους μαθητές Σου ώστε να φρονούν τα τελειότατα, τους έλεγες να μην καταδυναστεύουν τους ελάχιστους αδελφούς.
Δεν πρέπει αυτό να συμβαίνει ανάμεσα στους δικούς μου μαθητές, έλεγες, γιατί εγώ με τη θέλησή μου κενώθηκα, 
άδειασα από όλο το θεϊκό μεγαλείο και τη δόξα μου.
Ο πρώτος ανάμεσά σας ας είναι διάκονος όλων, 
αυτός που εξουσιάζει να μην υπερέχει από τους εξουσιαζόμενους, αυτός που διαλέχθηκε να είναι πρώτος 
ας συμπεριφέρεται ταπεινά ως ο έσχατος, ο τελευταίος.
Ήρθα σ' αυτόν τον κόσμο για να διακονήσω τον Αδάμ, 
ο οποίος εξέπεσε της αρχικής δόξας του και επτώχευσε, 
και να δώσω την ζωήν μου ως λύτρα 
για την πολλή αμαρτία του κόσμου και 
να σας εξαγοράσω όλους εσάς 
που μου ψάλλετε "δόξα Σοι".


Ποιος άλλος μίλησε και έζησε έτσι;
Ποιος πρόκριτος συμπεριφέρθηκε ως ο έσχατος;
Ποιος διακόνησε πάντας;
Ποιος έδωσε την ψυχήν του λύτρον αντί πολλών;
Το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε, Κύριε, είναι να σου ψάλουμε με τα χείλη και την καρδιά μας "Δόξα Σοι!".


Παρασκευή 10 Απριλίου 2020

Διπλή επέτειος

Η 10η Απριλίου φέρνει στη μνήμη μας δύο πολύ δυνατά γεγονότα της ιστορίας μας.



Το πρώτο, στις 10 Απριλίου του 1821, ο απαγχονισμός του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄. Ο Πατριάρχης ως πασχάλιος αμνός θύεται υπέρ των προβάτων. Η μεσσιανή η θύρα του Πατριαρχείου η έκτοτε κλειστή θυμίζει στους αιώνες τη φριχτή θυσία. Από τα πιο παρεξηγημένα πρόσωπα. Θεωρήθηκε πως δεν συμμερίστηκε την επαναστατική ορμή και διάθεση των υποδούλων ορθοδόξων, αφόρισε τους επαναστάτες της Μολδοβλαχίας και κατηγορήθηκε πολύ από τους λασπολόγους της ιστορίας. 
Ωστόσο το μαρτυρικό τέλος του βίου του άλλα αποδεικνύει.
Σε άρθρο που δημοσίευσε ο αείμνηστος καθηγητής της Νομικής Σχολής του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο Περικλής Βιζουκίδης με θέμα "Η Εκκλησία και ο ιερός αγών" αποκαλύπτεται ότι υπέγραφαν μεν ο πατριάρχης και οι συνοδικοί το αφοριστικό έγγραφο, «διότι ευρίσκοντο προ του φοβερού διλήμματος ή να αποδοκιμάσωσι και αφορίσωσι έργον άγιον και ιερόν εις ό και αυτοί ήσαν μεμυημένοι και συνεργάται ή να απολέσωσι όχι εαυτούς, άπαγε, περί αυτών ουδείς λόγος, ως το απέδειξαν ολίγον βραδύτερον, αλλά το ταλαίπωρον έθνος, εναντίον του οποίου θα εστρέφετο, ως ηπείλει, η σουλτανική οργή και λύσσα». 
 Στη συνέχεια δε κατά τον καθηγητή Βιζουκίδη, την ίδια νύκτα μετά την υπογραφή του αφορισμού, ο πατριάρχης μαζί με τους δώδεκα συνοδικούς αρχιερείς κατέβηκαν στον πατριαρχικό ναό και σε ειδική μυστική τελετή, εν μέσω λυγμών και δακρύων έλυσαν και ακύρωσαν τον αφορισμό «επευλογούντες νοερώς τα όπλα των υπέρ πίστεως και Πατρίδος αγωνιζομένων αδελφών»!
Στους δε προτρέποντες αυτόν  ξένους διπλωμάτες να εγκαταλείψει την Πόλη για να σωθεί από την οργή του Σουλτάνου απάντησε:
"Μη με προτρέπετε εις φυγήν, μάχαιρα θα διέλθη τας ρύμας της Κωνσταντινουπόλεως και των λοιπών πόλεων των χριστιανικών επαρχιών. Υμείς επιθυμείτε, εγώ μετημφιεσμένος να καταφύγω...ουχί! Εγώ δια τούτω είμαι πατριάρχης, όπως σώσω το έθνος μου...ο θάνατός μου ίσως επιφέρει μεγαλυτέραν ωφέλειαν από την ζωή μου...Ναι, ας μη γίνω χλεύασμα των ζώντων. Δε θα ανεχτώ ώστε εις τα οδούς της Οδησσού, της Κέρκυρας και της Αγκώνος, διερχόμενον εν μέσω των αγυιών, να με δακτυλοδεικτούσι λέγοντες, Ιδού έρχεται ο φονεύς πατριάρχης".
Ακολούθησε ο απαγχονισμός μετά την Πασχαλινή Θεία Λειτουργία και απίστευτοι χλευασμοί του ιερού σκηνώματος εκ μέρους τόσο των Οθωμανών όσο και των Εβραίων. Τέλος το άψυχο σώμα ρίφθηκε στη θάλασσα για να εξαλειφθούν τα ίχνη της  απανθρωπιάς τους. Αλλά κατ' οικονομίαν Θεού περισυλλέχθηκε από τον Κεφαλλονίτη πλοίαρχο Νικόλαο Σκλάβο, ενταφιάσθηκε  στην Οδησσό με τιμές και πενήντα χρόνια αργότερα έγινε ανακομιδή των λειψάνων στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών του οποίου το πατριαρχικό μνήμα είναι σέμνωμα και κόσμημα.




Η δεύτερη ιστορική μνήμη, από τις πιο δυνατές και ανεξίτηλες της ιστορίας μας είναι η Έξοδος του Μεσολογγίου στις 10 Απριλίου του 1826. Δεν υπάρχουν λόγια. Οι περιγραφές είναι τιποτένιες μπροστά στην φριχτή πραγματικότητα. Σήμερα αυτό που περνάμε στην Ελλάδα -τα μέτρα απαγόρευσης, δηλαδή προστασίας, που τόσο μας βαραίνουν- φαντάζει σενάριο διακοπών και χλιδής μπροστά στην έσχατη πενία και πείνα και απόγνωση στην οποία περιήλθαν οι πολιορκούμενοι Μεσολογγίτες. Και δεν παραδόθηκαν!!!!! Αθάνατο Μεσολόγγι. Αθάνατοι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι!!! Η απελπισμένη αλλά πολυσήμαντη Έξοδος έγινε καμπάνα ξεσηκωμού για τους ευρωπαϊκούς λαούς, συνήγειρε τα φιλελεύθερα αισθήματα των Ευρωπαίων, άλλαξε πολιτικές, σε μεγάλο βαθμό στη θυσία των Μεσολογγιτών οφείλουμε την ανεξαρτησία μας!!!! 
Ας ανάψουμε ευγνώμονες νοερά το κεράκι μας στον Κήπο των Ηρώων!



Στον ήσυχον Κήπον των Ηρώων
σαν μπεις προσκυνητής,
σιώπα...
Θυμήσου την ηρωική αντίσταση
μιας φούχτας πολιορκημένων
πίσω απ΄το τείχος πού 'μοιαζε με φράχτη...
Θυμήσου του πολεμιστή τον όρκο
για τη λευτεριά...
Θυμήσου την πείνα την ακρότατη,
της μάνας της Μεσολογγίτισσας
το στεγνωμένο δάκρυ...
Θυμήσου την απόφαση για Έξοδο,
που πάει να πει για βέβαιο θάνατο...
Θυμήσου τη νύχτα εκείνη την ασέληνη,
πώς έκοβαν των Τούρκων τα σπαθιά,
τα γιαταγάνια, τα τρυφερά παιδιά,
τις δόλιες μάνες...
Θυμήσου του γερο-Καψάλη
την απεγνωσμένη κίνηση
προς το δοχείο με τη μπαρούτη...
Σιώπα...και θυμήσου...
Κι εκεί, στον Τύμβο των Ήρώων,
γονάτισε κι άναψε το κεράκι σου
και πες το "Κύριε ελέησον"
για τους αθάνατους νεκρούς,
τους Πολιορκημένους που κέρδισαν με θάνατο
τη Λευθεριά για να ...μας την χαρίσουν.(Σ.Κ.)

Τρίτη 7 Απριλίου 2020

Μη γένοιτο!

Περιφέρεται στο διαδίκτυο προς άγραν υπογραφών ένα ψήφισμα το οποίο ζητά να μπορούν να μπουν στους ναούς τη Μεγάλη Εβδομάδα οι πιστοί σε αναλογία ένας προς δεκαπέντε τετραγωνικά μέτρα , κάτι ανάλογο με τα super market. Εν πρώτοις το αίτημα μπορεί να φαίνεται λογικό.
Ωστόσο όσο το σκέφτομαι τόσο βεβαιώνομαι πως, στην απίθανη περίπτωση που θα γινόταν δεκτό, θα άνοιγε τους ασκούς του Αιόλου για τις ενορίες μας. Δεν μας φθάνουν όσα στενάχωρα περνούμε, θα φορτωνόμασταν μια ακόμη διχαστική έγνοια: Ποιος θα μπει στο ναό; (Μιλάμε για την Μεγάλη Εβδομάδα που συρρέουν χιλιάδες πιστοί) Αυτός που χρονικά θα προλάβει; Ο τακτικός πιστός που βιώνει πιο πολύ την στέρηση ή ο πιο "άτακτος" που όμως αυτή τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή μπορεί να έχει τεράστια ανάγκη λειτουργικής συμμετοχής; Ο ηλικιωμένος που δεν ξέρει αν θα αξιωθεί να ζήσει άλλο Πάσχα ή ο νεότερος ο φορτωμένος με τόσες έγνοιες που περίμενε το Πάσχα για να αναθαρρήσει η ψυχή του; Και τα παιδάκια δεν θέλουν κι αυτά να συμμετάσχουν; Κι αυτοί που θα περιμένουν απ΄έξω θα φωνάζουν: "Βγείτε εσείς να μπούμε εμείς;" Θα υπάρχουν οι επίτροποι δίκην αστυνομικών και θα ορίζουν την σειρά; Μα η Ακολουθία δεν είναι ψώνια να τα τελειώσω και να φύγω. Θέλω να την παρακολουθήσω ολόκληρη.  Κι ύστερα αρχίζει η φαγωμάρα: "Ο παπάς προτιμάει αυτόν κι εκείνον. Είδες ποιους έβαλε μέσα; Βέβαια, και στην εκκλησία γίνονται διακρίσεις". κτλ. , 
Όσο για τους πιστούς στην αυλή και στον δρόμο..., δεν νομίζω πως θα υπάρχει ούτε ησυχία, ούτε κατάνυξη. Θα γίνει αυτό που γίνεται το βράδυ του Επιταφίου ή της Ανάστασης, πηγαδάκια και αταξία! 
Τρομάζω στην ιδέα και εύχομαι να μην επιτραπεί αυτή η ρύθμιση!!!!
Δεν το λέω ελαφρά τη καρδία. Για μένα η Μεγάλη Εβδομάδα και η Ανάσταση συμπυκνώνουν όλη μου τη ζωή. Κάποια φορά είχα γράψει: "Ας ήταν όλη μου η ζωή μια Μεγάλη Εβδομάδα και μια Ανάσταση! Θα μου ήταν αρκετό!" Δεν θέλω να ξεκολλήσω από τον ναό την Μεγαλοβδομάδα... 
...Φέτος είναι αλλιώς...Θα μείνουμε στο σπίτι από αγάπη! Θα μείνουμε στο σπίτι,  όπως οι άσθενείς, οι καθηλωμένοι στα κρεβάτια τους, οι φυλακισμένοι, οι διωκόμενοι για την πίστη τους, οι εργαζόμενοι σε δουλειές που δεν σταματούν ούτε το βράδυ της Ανάστασης, όπως όλοι αυτοί που ίσως για χρόνια μένουν μακριά από τον ναό τέτοιες άγιες ημέρες. Θα μείνουμε στο σπίτι όχι τεμπελιάζοντας, αλλά συμμετέχοντας θερμά, προσευχητικά. Θα παρακολουθήσουμε τις Ακολουθίες στην τηλεόραση ή στο internet -από τα βάθη της καρδιάς μας θα είμαστε ευγνώμονες και γι' αυτή τη δυνατότητα που μας δίνει η σύγχρονη τεχνολογία, ειδική ευχαριστία στο 4Ε. 
Η στέρηση σίγουρα έχει προκαλέσει πόνο, αλλά ο πόνος μπορεί να είναι ευεργετικός. Αν δεν προσπαθήσουμε να ρίξουμε το φταίξιμο στους δήθεν κακούς πολιτικούς, στους κατά τη σοφή μας γνώμη ανίκανους ιεράρχες κτλ, στους παγκόσμιους συνωμότες, αλλά στη δική μας προσωπική αμαρτία για την οποία ο Θεός επέτρεψε όλη αυτή την πλανητική αναστάτωση, τότε η καρδιά μας η πονεμένη και ταπεινωμένη  θα προσευχηθεί, θα δεηθεί, θα μαλακώσει, θ' ανοίξει και θα δει, θα αντιληφθεί, θα δεχτεί την Αγάπη του Θεού, την άπειρη ευσπλαχνία Του για την οποία υπέρ ημών έπαθε αλλά και ανέστη! Μπορεί αυτή η δοκιμασία να γίνει μοναδική ευκαιρία αληθινού βιώματος! Μπορεί και το εύχομαι και είμαι απολύτως γαλήνια! Κι αν υπάρχει η υπόνοια κάποιας αδικίας εις βάρος των Χριστιανών...

Γαλήνη

Μη φοβάσαι την αδικία.
Δέξου την στο Όνομα Αυτού,
που άδικα δέχτηκε
τους κολαφισμούς, τα ραπίσματα,
τας δυσεβείς βλασφημίας, τα εμπτύσματα,
το Σταυρό...
Κι ύστερα γαλήνεψε ξαλαφρωμένος.
Χωρίς δικαιώματα.
Χωρίς διάθεση εκδίκησης.
Χωρίς ταραχή.
Με τη βεβαιότητα ότι κέρδισες
ένα τετραγωνικό χιλιοστό του Παραδείσου... (Σ.Κ.)




Η Αγία Παρασκευή, το αγαπημένο μας εξωκλήσι




Παρασκευή 3 Απριλίου 2020

Μικρό απάνθισμα από την σημερινή ακολουθία (από τον Εσπερινό)

Ἰδιόμελον
"Ὡς ἐξ Ἱερουσαλήμ, σοῦ τῶν θείων ἐντολῶν ἐξερχόμενος, καὶ πρὸς τὰ πάθη τῆς Ἱεριχὼ καταντήσας, τῇ δόξῃ τῆς ἀτιμίας, τῶν βιωτικῶν μελημάτων κατασυρείς, λῃσταῖς περιέπεσον τῶν λογισμῶν, τῆς υἱοθεσίας τῇ χάριτι, τὸν χιτῶνα ὑπ' αὐτῶν ἐκδυθείς, καὶ ταῖς πληγαῖς, ὡς ἄπνους κατάκειμαι. Ἱερεὺς δὲ παρών, καὶ τὸ πτῶμα κατιδών, οὐ προσέσχε. Λευΐτης, καὶ αὐτὸς βδελυξάμενος, ἀντιπαρῆλθέ μοι. Σὺ δὲ Κύριε, ὁ ἐκ Παρθένου ἀφράστως σαρκωθείς, τῇ ἐκχύσει τοῦ σωτηρίου, καὶ ἑκουσίως ἐκ πλευρᾶς σου, ἐκχυθέντος Αἵματος καὶ ὕδατος, ὡς ἔλαιον ἐπιστάξας Χριστὲ ὁ Θεός, τὰς οὐλὰς τῶν τραυμάτων μου, τῇ μοτώσει περίσφιγξον, καὶ πρὸς οὐράνιον συγκαταρίθμησον χῶρον, ὡς εὔσπλαγχνος".

Πόση τρυφερότητα, αλλά και συγκλονιστική αλήθεια  αναβλύζει από το λυρικότατο ιδιόμελο του σημερινού εσπερινού!

Θα επιχειρήσω μια ελεύθερη απόδοση:
"Σαν να απομακρυνόμουν από τον ιερό τόπο, την Ιερουσαλήμ, ξέφυγα από τις θείες εντολές Σου και κατάντησα να βυθιστώ στα πάθη της νοητής Ιεριχούς. Σύρθηκα καταγής βαρυφορτωμένος από την προσκόλλησή μου σε άτιμες βιοτικές μέριμνες, έπεσα στα χέρια των ληστών, δηλαδή των λογισμών, που με ξέντυσαν από τον λαμπρό χιτώνα της δικής Σου υιοθεσίας και μου επέφεραν πληγές, και τώρα κείμαι άπνους ως νεκρός. Πέρασε ο ιερέας και παρόλο που ειδε το πτώμα μου δεν έδωσε σημασία. Κι ο Λευΐτης με σιχάθηκε και με προσπέρασε. Αλλά Εσύ, Κύριε, που πήρες σάρκα από την Παρθένο με τρόπο που δεν μπορεί να εκφραστεί, έχυσες εκούσια από την κεντημένη πλευρά Σου το σωτήριο Αίμα και ύδωρ κι αυτό σαν θεραπευτικό λάδι το έσταξες στις ουλές των τραυμάτων μου. Σε παρακαλώ, τύλιξέ τα με επιδέσμους και περίδεσέ τα, και συγκαταρίθμησέ με σε χώρο ουράνιο, εσύ ο Εύσπλαχνος!"


Γενέσως το Ανάγνωσμα (κεφ. κβ΄1-18): Ο Αβραάμ καλείται από τον Θεό να θυσιάσει το μονάκριβο παιδί του, τον Ισαάκ, αυτόν που στο γήρας του χάρισε ο Θεός και διά του οποίου του υποσχέθηκε ότι θα γίνει πατέρας πολλών εθνών.  Και ο Αβραάμ αδιαμαρτύρητα υπακούει. Φορτώνει τα ξύλα της θυσίας στο γαϊδουράκι του παίρνει μαζί του τον Ισαάκ και δυο υπηρέτες και οδεύει προς τον τόπο της θυσίας. Λίγο πιο κάτω αφήνει τους υπηρέτες και το γαϊδουράκι του, φορτώνει τα ξύλα για την ολοκάρπωση στον Ισαάκ, παίρνει τη φωτιά και το μαχαίρι και ανηφορίζουν. "Ιδού το πυρ και τα ξύλα, πού εστίν το πρόβατον το εις ολοκάρπωσιν", ρωτά ο Ισαάκ. "Ο Θεός όψεται εαυτώ πρόβατον εις ολοκάρπωσιν, τέκνον". Στήνουν το θυσιαστήριο, βάζουν τα ξύλα και τη φωτιά και... "συμποδίσας Ισαάκ τον υιόν αυτού επέθηκεν αυτόν επί το θυσιαστήριον επάνω των ξύλων. Και εξέτεινεν Αβραάμ την χείρα αυτού λαβείν την μάχαιραν, σφάξαι τον υιόν αυτού". Η δοκιμασία στο ακρότατο σημείο, ώσπου να φανερωθεί η απόλυτη παράδοση στο θέλημα του Θεού. Παράδοση που μοιάζει με παράνοια. Παράδοση που μπορεί να πει ο άνθρωπος: "Όχι, Θεέ μου, αυτό δεν μπορεί να είναι το θέλημά Σου!!!!" Κι εκεί στην κόψη του μαχαιριού, ο Θεός τον σταματάει: "Μη επιβάλης την χείρα σου επί το παιδάριον, μηδέ ποιήσεις αυτώ μηδέν. νυν γαρ έγνων, ότι φοβή συ τον Θεόν και ουκ εφείσω του υιού σου του αγαπητού δι' εμέ". Ένα κριάρι φανερώνεται εκεί δίπλα για να γίνει το σφάγιο της θυσίας ενώ ο Αβραάμ κερδίζει την απόλυτη εμπιστοσύνη του Θεού: "...η μην ευλογών ευλογήσω σε και πληθύνων πληθυνώ το σπέρμα σου ως τους αστέρας του ουρανού και ως την άμμον την παρά το χείλος της θαλάσσης...ανθ' ων υπήκουσας της εμής φωνής". Όλα τα αγαθά χαρίζει ο Θεός στον Αβραάμ μετά την ακραία δοκιμασία όπου φανερώθηκε η αφοσίωσή του.
Ο Θεός δοκιμάζει, ίσως ακραία, ίσως τραγικά, ίσως πέρα από κάθε ανθρώπινη λογική και αντοχή. Αλλά μετά χαρίζει πλουσιοπάροχα τα ουράνια αγαθά Του που είναι άπειρα, πιο πολλά κι από τ' αστέρια του ουρανού κι από την άμμο της θαλάσσης! Μακάριος όποιος αντέξει! Μακάριος όποιος κερδίσει την εμπιστοσύνη του Θεού! 

Πέμπτη 2 Απριλίου 2020

Σήμερα, Πέμπτη του Μεγάλου Κανόνος

"...Μπορούμε να περιγράψουμε τον κανόνα αυτό σαν ένα θρήνο μετανοίας που μας μεταφέρει στο βάθος και στο πεδίο δράσης της αμαρτίας, συγκλονίζοντας την ψυχή μας με την απόγνωση, αλλά και την μετάνοια και την ελπίδα. Με μια μοναδική τέχνη ο Άγιος Ανδρέας συνυφαίνει τα μεγάλα βιβλικά γεγονότα, Αδάμ και Εύα, Παράδεισος και Πτώση, Πατριάρχες, Νώε , κατακλυσμός, Δαβίδ, χώρα της Επαγγελίας και τελικά Χριστός και Εκκλησία, ομολογία των αμαρτιών και μετάνοια. Τα γεγονότα της ιερής ιστορίας παρουσιάζονται ως γεγονότα της ζωής μου. Οι ενέργειες του Θεού στο παρελθόν αποβλέπουν σε μένα και στη σωτηρία μου, η τραγωδία της αμαρτίας και η προδοσία παρουσιάζονται ως προσωπική δική μου τραγωδία. "Πόθεν άρξομαι θρηνείν τας του αθλίου βίου μου πράξεις; Ποίαν απαρχήν, επιθήσω, Χριστέ, τη νυν θρηνωδία;"..." (Μεγάλη Σαρακοστή, Πορεία προς το Πάσχα, Alexander Schmemann).

Και λίγες σκέψεις με αφορμή κάποιους στίχους από τα αναγνώσματα της ημέρας:
Γενέσεως το ανάγωσμα (κεφ.ιη΄20-33): "Κύριε, εάν ευρεθώσι δέκα δίκαιοι εν τη πόλει, ου ποιήσεις κρίσιν; και είπεν ο Κύριος: Ουκ απωλέσω ένεκεν των δέκα". Ο Αβραάμ "παζαρεύει" την σωτηρία της πόλης των Σοδόμων. Αν βρεθούν πενήντα δίκαιοι, λέει στον Θεό, θα γλιτώσει η πόλη χάρη σ' αυτούς τους πενήντα; Ναι! του λέει ο Θεός. Αν βρεθούν σαράντα πέντε; Ναι! Αν βρεθούν τριάντα; Ναι! Είκοσι; Ναι. Και στους δέκα ο Θεός απαντάει "Ναι". Δέκα δίκαιοι θα έσωζαν την πόλη την βουτηγμένη στην αμαρτία. Δεν βρέθηκαν τότε. Ίσως δέκα δίκαιοι σώζουν αυτή τη στιγμή την πατρίδα μας ολόκληρη! Ποιοι είναι αυτοί; Ο Θεός γνωρίζει. Προσωπικό χρέος του καθενός μας να στρεφόμαστε αδιάλειπτα, αταλάντευτα, βαθιά προς Εκείνον, εγκαταλείποντας ό,τι μας χωρίζει από Αυτόν. Τα έργα της αμαρτίας πρωτίστως, αλλά και τον φόβο, την ανησυχία, τους ατέλειωτους σχολιασμούς των γεγονότων, την καχυποψία, την προσπάθεια να ανακαλύψουμε τις συνωμοσίες και τα μυστικά σχέδια των παγκοσμιοποιητών. Η ζωντανή προσευχητική σχέση μας με τον Θεό ίσως αυξήσει την δύναμη της μεσιτείας των δέκα δικαίων! Στου Θεού τα χέρια είναι η ζωή μας, η σωτηρία μας!
Παροιμιών το ανάγνωσμα (κεφ.ιστ΄17-ιζ΄17): "Προ συντριβής ηγείται ύβρις, προ δε πτώματος κακοφροσύνη". Προσέξετε την ύβρι, δηλαδή το ξεπέρασμα του ανθρώπινου μέτρου και την θεοποίηση του ανθρώπου. Αυτό θα φέρει την συντριβή. Οι αρχαίοι Έλληνες πιο πολύ από όλες τις ανθρώπινες κακίες φοβόντουσαν την ύβρι και σ' αυτήν απέδιδαν όλα τις δυστυχίες που έβρισκαν τους ανθρώπους. ΄Ηταν πιο σοφοί από εμάς τους σημερινούς που δυστυχώς ακόμα κι αν δεν το λεν τα λόγια μας το φωνάζουν τα έργα και η βιοτή μας: "Δεν υπάρχει Θεός. Υπάρχει επιστήμη, υπάρχει τεχνολογία, δηλαδή υπάρχουν τα σπουδαία κατορθώματα των ανθρώπων!".  Η ύβρις μας έφερε την συντριβή και η κακοφροσύνη μας μας φέρνει προ του πτώματος!
"Τους σοφούς και συνετούς φαύλους καλούσιν, οι δε γλυκείς εν λόγω πλείονα ακούσονται". Τους σοφούς και συνετούς τους αποκαλούν φαύλους κι όσοι μιλούν με γλυκύτητα, αυτοί θα ακούσουν τα χειρότερα, κοινώς "θα τους σύρουν τα εξ αμάξης"! Αυτό κι αν δεν βιώνουμε συνεχώς, ιδίως τις ημέρες αυτές που τα γεγονότα είναι καταιγιστικά! Διαβάζουμε συνεχώς πικρόχολα σχόλια για όσους έχουν φορτωθεί την ευθύνη της αντιμετώπισης της κορωνοσυμφοράς. Σήμερα με λύπη μου διάβασα ένα σωρό κατηγορίες για τον κ.Τσιόδρα, αυτόν που ως Κυρηναίος κουβαλάει σταυρό μαρτυρίου. Αυτός ο στίχος των Παροιμιών δικαιολογεί το χάλι μας. Οι άνθρωποι παραμένουμε ίδιοι, όσοι αιώνες κι αν περάσουν. Τα ίδια χάλια, οι ίδιες ανοησίες, οι ίδιες αδυναμίες μας ταλανίζουν. Το βιβλίο των Παροιμιών γράφτηκε περί το 900π.Χ. Σήμερα έχουμε 2020μ.Χ.. Κι όμως μας "διαβάζει" κατά γράμμα, μας περιγράφει κατά γράμμα!!!!