Χριστούγεννα (2)

 

Β) Η συγκατάβασις του Θεού δεν είναι μετάβασις εκ του ουρανού στη γη. «Όλος ην εν τοις κάτω και των άνω ουδόλως απήν ο απερίγραπτος Λόγος.

Συγκατάβασις γαρ θεϊκή, ου μετάβασις δε τοπική γέγονε».

Ο Χριστός χωρίς να απεκδυθεί τη θεότητά του, την κρύβει μέσα στην ανθρώπινη σάρκα την οποία αναλαμβάνει. Αυτό στη θεολογική γλώσσα λέγεται «κένωσις». Η κένωσις του Θεού Λόγου γίνεται από την άπειρη αγάπη Του και το σεβασμό προς το πλάσμα Του. Αν ερχόταν στη γη με φανερή τη θεότητά του, κανένας άνθρωπος δεν θα μπορούσε να σταθεί μπροστά Του, πολύ περισσότερο να αντισταθεί. Θα καταργούνταν το αυτεξούσιο του ανθρώπου, διότι μπροστά στη δόξα του Θεού ο άνθρωπος θα έσβηνε, θα κατέρρεε, δεν θα μπορούσε να επιλέξει ελεύθερα, δεν θα κινούνταν αυτοπροαίρετα προς τον Θεόν. Αλλά ο Θεός αυτό ζητεί από τον άνθρωπο, την ελεύθερη αγάπη του: «Όστις θέλει…». Παρόλο που γνωρίζει ότι το πλάσμα Του, ο άνθρωπος, μόνο κοντά Του θα είναι ευτυχισμένο και ζωντανό και αιώνιο, δεν το αναγκάζει να Τον αγαπήσει, δεν παραβιάζει την ελεύθερη βούληση και επιλογή του. Κρύβει λοιπόν τη θεότητά Του και μπαίνει στον χώρο και τον χρόνο των ανθρώπων τόσο αθόρυβα και ταπεινά, όσο δεν πάει άλλο, θα λέγαμε απλοϊκά. Για τη Γέννησή Του καταστρώνει σχέδιο ανατρεπτικό. Διαλέγει τον πιο άσημο λαό, τον Ιουδαϊκό, που τον προετοιμάζει όμως επί πολλούς αιώνες με τους Πατριάρχες, τους Προφήτες, τη θαυμαστή Έξοδο από τη δουλεία των Αιγυπτίων, τη Βαβυλώνεια αιχμαλωσία κτλ.. Διαλέγει ως γενέτειρα την πιο άσημη πόλη, τη Βηθλεέμ, η οποία προκύπτει εκ της απογραφής που διέταξε ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας. Για τους Ιουδαίους η πληθυσμιακή απογραφή απαγορευόταν ρητά στο Δευτερονόμιο, γιατί ο Θεός δεν ήθελε να καμφθεί το φρόνημα του λαού του λόγω της ολιγαριθμίας του, αλλά να έχει την πεποίθηση στον Κύριό του. «Τω Κυρίω μου, πέποιθα». Αλλά με την διαταγή της απογραφής, η οποία προέρχεται κατά παραχώρηση Θεού από τον ειδωλολάτρη Καίσαρα, ο Ιησούς θα γεννηθεί σε μια ξένη πόλη, όπου δεν θα υπάρχει «τόπος εν τω καταλύματι». Αν γεννιόταν στη Ναζαρέτ όπου ζούσε ο Ιωσήφ, θα υπήρχε γι’ Αυτόν ένα φιλόξενο σπίτι, μια συγγενική φροντίδα. Μέσα στο σχέδιο του Θεού ο Υιός και Λόγος Του γεννάται κυριολεκτικά στο πουθενά, σ’ ένα βρώμικο σπήλαιο, και μπαίνει νεογέννητος στο παχνί των ζώων για να βρει λίγη ζεστασιά κι είναι τυλιγμένος σε λίγα κουρέλια –αυτό θα πει σπάργανα.

«Τὴν ἀπαρχὴν τῶν Ἐθνῶν, ὁ οὐρανὸς σοι προσεκόμισε, τῷ κειμένῳ νηπίῳ ἐν φάτνῃ, δι᾿ ἀστέρος τοὺς Μάγους καλέσας· οὓς καὶ κατέπληττεν,

 οὐ σκῆπτρα καὶ θρόνοι, ἀλλ' ἐσχάτη πτωχεία· τὶ γάρ εὐτελέστερον σπηλαίου;

τὶ δὲ ταπεινότερον σπαργάνων; ἐν οἷς διέλαμψεν ὁ τῆς Θεότητός σου πλοῦτος. Κύριε δόξα σοι».

Από τους πιο φτωχούς γίνεται ο φτωχότερος κι από τους τελευταίους αυτής της γης  ο τελευταίος, για να αναλάβει, για να σηκώσει πάνω του όλη την αθλιότητα και τη φτώχεια, αλλά και την αμαρτία της ανθρωπότητας. Η τέλεια κένωση και μάλιστα μυστικά, λάθρα. Ο ουρανός έκανε πανηγύρι, αλλά ελάχιστοι άνθρωποι, λίγοι αγραυλούντες ποιμένες, πληροφορήθηκαν το γεγονός. Ήρθε ο Κύριος κρυφά και τόσο ταπεινά, με σεβασμό στην εικόνα Του, για να μην την τρομάξει. Ήρθε για να σώσει, όχι για να απωλέσει. Ήρθε για να προσλάβει την εικόνα του ανθρώπου και να την θεώσει αφού αυτή η εικόνα του δεν κατάφερε να προσλάβει την εικόνα του Θεού.

«Φέρεις Πατρικήν ὁμοίωσιν Υἱέ μου, καὶ πῶς τοῦ δούλου τὸ ὁμοίωμα πτωχεύσας ἀνέλαβες; πῶς ἐν φάτνῃ ἀνακλίνω σε ἀλόγως τὸν ῥυόμενον ἅπαντας ἀλογίας; ὑμνολογῶ σου τὸ εὔσπλαγχνον".

Είσαι κατά πάντα όμοιος με τον Πατέρα σου, Υιέ μου, και πώς άδειασες από την θεότητα κι έγινες όμοιος με τον δούλο; πόσο παράλογο να σε ξαπλώνω στο παχνί Εσένα που όλους μας λυτρώνεις από τον παραλογισμό της αμαρτίας μας; Υμνολογώ την ευσπλαχνία Σου".