Αναγνώστες

Τετάρτη 9 Σεπτεμβρίου 2015

Κάτων ο Τιμητής vis Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης

    "Ρωμαίος ύπατος (2ος π.Χ. αιώνας), προσηλωμένος στα αυστηρά ρωμαϊκά ήθη, ο Κάτων θεωρούσε τον ελληνιστικό τρόπο ζωής, που είχε επηρεάσει τους πατρίκιους της Ρώμης, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας. Ως ύπατος (consul), αλλά κυρίως ως τιμητής (censor), αξίωμα με το οποίο συνδέθηκε ολόκληρη η πολιτεία του, ο Κάτων έβαλε σκοπό της ζωής του να αναμορφώσει τα διεφθαρμένα από την ελληνιστική επιρροή ήθη της ρωμαϊκής αριστοκρατίας".*    
     Σκοπός της ζωής του ήταν η διόρθωση των άλλων, σύμφωνα με τα δικά του μέτρα, τα δικά του ιδανικά, τους δικούς του ηθικούς και πολιτιστικούς στόχους. Ίσως σε πολλά να είχε δίκιο, αλλά παρά τα αυστηρά μέτρα που πήρε, δεν κατάφερε τίποτα. 
     Ο Κάτων ο Τιμητής θυμίζει τους ανθρώπους -είναι πολλοί, είναι οι περισσότεροι-που προσπαθούν να διορθώσουν όλα τα κακώς κείμενα γύρω τους με αυστηρές παρατηρήσεις, με επιτιμήσεις, με τιμωρίες, επικαλούμενοι την ηθική, το δίκαιο, την αλήθεια.   Συνήθως το αποτέλεσμα είναι θυμώδης αντίδραση, απογοήτευση, συγκρούσεις, θλίψη...   
    Ας ακούσουμε τον Γέροντα Αιμιλιανό Σιμωνοπετρίτη κι ας κάνουμε την αντιδιαστολή:
"Κύριε Ελέησον ...
Σε στέλνει ο Γέροντάς σου σε κάποιους επισκέπτες και σου ξεφεύγει μια κουβέντα. Αργότερα σου λέγει ένας αδελφός σου:
-«Πώς σου ξέφυγε αυτή η κουβέντα; Αλλά τέτοιος είσαι πάντα».
Καλύτερα να φας την γλώσσα σου, παρά να του μιλήσεις έτσι.
Ουδέποτε προσβάλλουμε ή λυπούμε άνθρωπο, ουδέποτε τον κάνουμε να νοιώσει στερημένος, ελαττωμένος, να νοιώσει κατωτερότητα, διότι του σκοτώνουμε την ψυχή. Αυτός ο άνθρωπος θα τραυματιστεί και δεν θα μπορεί να επιτύχει στην ζωή του.
Αναθέτεις σε κάποιον να ψάλει, κι εκείνος κάνει λάθος τον ήχο και τότε του λες: «Πάλι πήρες στραβά το τροπάριο». Κάθε φορά που θα πηγαίνει να ψάλλει, θα το θυμάται και θα λέει μέσα του: "Πρέπει να προσέξω μην το πάρω στραβά". Και θα το παίρνει πάλι στραβά. Ποιος θα φταίει; Αυτός που του έκανε την παρατήρηση.
Ποτέ δεν τονίζουμε σε κάποιον την αδυναμία του, το πρόβλημά του. Ποτέ δεν του υπενθυμίζουμε την κακία του, την αμαρτία του. Μόνον τον έπαινο χρησιμοποιούμε, αλλά τον ευγενή έπαινο, όχι τον αφελή.
Διότι ο άνθρωπος ουδέποτε διορθώνεται με ονειδισμό, όπως και με παρατήρηση. Πρέπει να είναι πολύ άγιος, για να δεχθεί να διορθωθεί με τον ονειδισμό, την υπόδειξη ή την παρατήρησή σου. Αλλά, εάν ήταν τόσο άγιος, δεν θα είχε αυτό το ελάττωμα, για το οποίο χρειάσθηκε να του κάνεις παρατήρηση εσύ.
Αφού λοιπόν το έχει, το μόνο που χρειάζεται, είναι ο άκρος σεβασμός σου, για να μπορέσει κάποτε να ταπεινωθεί και να διορθωθεί, βλέποντας την δική σου ειρήνη, πραότητα, ταπείνωση, αγάπη, μακροθυμία, χρηστότητα, επιείκεια, γλυκύτητα… Μόνον όποιος έχει αυτές τις αρετές μπορεί να διορθώσει κάποιον άλλον…."


*Είναι αυτός που επισκέφθηκε την Καρχηδόνα και τόσο τρόμαξε από την ανάπτυξή της, ώστε όταν επέστρεψε στη Ρώμη, έκανε σκοπό της ζωής του να πείσει τους Ρωμαίους να την καταστρέψουν,γι' αυτό και έκλεινε κάθε αγόρευσή του στη Σύγκλητο με την "επωδό" Carthago delenda est.

2 σχόλια:

Unknown είπε...

Εξαιρετική παρατήρηση για τις "παρατηρήσεις" μας. Σημειωθήτω βέβαια η ανάγκη παρατηρήσεων με ορθό τρόπο στους μικρούς μας φίλους (παιδιά, μαθητές). Αλλά πάλι, εν ονόματι της αγωγής δεν έχουν γίνει οι πιο επικριτικές τοποθετήσεις συμπλεγμάτων σε νέους ανθρώπους; Ευχαριστούμε Σταυρούλα για την υπενθύμιση για τον Κάτωνα που όλοι κρύβουμε μέσα μας και φυσικά για την νοοτροπία Αιμιλιανού που όλοι θα θέλαμε να έχουν οι γύρω μας. Παύλος Ντ.

Λήμνος είπε...

Σ' ευχαριστώ, Παύλε, για το σχόλιο. Εκτιμώ ιδιαίτερα τη γνώμη σου.