Τῇ ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ Τετάρτῃ, τῆς ἀλειψάσης τὸν Κύριον μύρῳ Πόρνης γυναικός, μνείαν ποιεῖσθαι οἱ θειότατοι Πατέρες ἐθέσπισαν, ὅτι πρὸ τοῦ σωτηρίου Πάθους μικρὸν τοῦτο γέγονε.
Στίχοι
Γυνή, βαλοῦσα σώματι Χριστοῦ μύρον,
Τὴν Νικοδήμου προὔλαβε σμυρναλόην.
Η πιο πολυτραγουδισμένη πόρνη είναι αυτή της Μεγάλης Τρίτης!!!
Λέγεται ότι η "αλείψασα μύρω τον Κύριον" ήταν εκείνη η γυναίκα που ο Χριστός την λύτρωσε από τον λιθοβολισμό λέγοντας εκείνο το φοβερό: "Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω".
Κοντάκιον
Ὑπὲρ τὴν Πόρνην Ἀγαθὲ ἀνομήσας, δακρύων ὄμβρους οὐδαμῶς σοι προσῆξα, ἀλλὰ σιγῇ δεόμενος προσπίπτω σοι, πόθῳ ἀσπαζόμενος, τοὺς ἀχράντους σου πόδας, ὅπως μοι τὴν ἄφεσιν, ὡς Δεσπότης παράσχῃς, τῶν ὀφλημάτων κράζοντι Σωτήρ. Ἐκ τοῦ βορβόρου τῶν ἔργων μου ῥῦσαί με.
Αν και περισσότερο από την πόρνη, Αγαθέ, ανόμησα, καθόλου δεν σου πρόσφερα ποταμούς δακρύων, αλλά τώρα σιωπηλά δέομαι και πέφτω στα πόδια σου τα άχραντα, και τα ασπάζομαι με πόθο και παρακαλώ να μου χαρίσεις την άφεση των χρεών μου την ώρα που φωνάζω: Σωτήρα μου, λύτρωσέ με από τον βούρκο των έργων μου.
Ὁ ΟἶκοςἩ πρῴην ἄσωτος Γυνή, ἐξαίφνης σώφρων ὤφθη, μισήσασα τὰ ἔργα, τῆς αἰσχρᾶς ἁμαρτίας, καὶ ἡδονὰς τοῦ σώματος, διενθυμουμένη τὴν αἰσχύνην τὴν πολλήν, καὶ κρίσιν τῆς κολάσεως, ἣν ὑποστῶσι πόρνοι καὶ ἄσωτοι, ὧν περ πρῶτος πέλω, καὶ πτοοῦμαι, ἀλλ' ἐμμένω τῇ φαύλῃ συνηθείᾳ ὁ ἄφρων, ἡ Πόρνη δὲ γυνή, καὶ πτοηθεῖσα, καὶ σπουδάσασα ταχύ, ἦλθε βοῶσα πρὸς τὸν Λυτρωτήν· Φιλάνθρωπε καὶ οἰκτίρμον, ἐκ τοῦ βορβόρου τῶν ἔργων μου ῥῦσαί με.
Η πρώην άσωτη γυναίκα, αιφνίδια φανερώθηκε σώφρων, αφού μίσησε τα αισχρά έργα της αμαρτίας και τις ηδονές του σώματος και ενθυμούμενη την φοβερή ντροπή και την κρίση της κολάσεως, που θα υποστούν οι πόρνοι και άσωτοι, μεταξύ των οποίων πρώτος είμαι εγώ και το γνωρίζω και τρέμω, αλλά επιμένω ο ανόητος στην φαύλη μου συνήθεια, ενώ η πόρνη γυναίκα και τρόμαξε αλλά και έσπευσε γρήγορα και ήρθε στον Λυτρωτή κράζοντας: Φιλάνθρωπε και οικτίρμον, Κύριε, λύτρωσέ με από το βούρκο των έργων μου.
Τελευταίο τροπάριο στον Όρθρο της Μεγάλης Τετάρτης που ψάλλεται απόψε, Μεγάλη Τρίτη, είναι το δοξαστικό των Αποστίχων, ποίημα Κασσιανής Μοναχής. Συνήθως ψάλλεται αργά και κάπως σκηνοθετημένα (σβήνουν φώτα, ανάβουν κεριά, υπάρχει μια διάχυτη ατμόσφαιρα συγκίνησης), με αποτέλεσμα κανείς να μην καταλαβαίνει τα λόγια, εκτός βέβαια αν έχει μπροστά του το κείμενο. Πολλοί συγχέουν την Κασσιανή με την πόρνη γυναίκα. Φυσικά δεν υπάρχει τέτοια ταύτιση. Η Κασσιανή ήταν μια ωραιότατη και πολύ μορφωμένη κοπέλλα η οποία προσκλήθηκε από την βασιλομήτορα Ευφροσύνη σε τελετή επιλογής νύμφης από τον αυτοκράτορα Θεόφιλο. Ο Θεόφιλος εντυπωσιάσθηκε από την ομορφιά και το παράστημά της και θέλησε να ελέγξει και την ευφυΐα της. Στην παρατήρησή του ότι "εκ γυναικός ερρύη τα φαύλα" (Εύα) η Κασσιανή απάντησε "αλλά και εκ γυναικός ερρύη τα κρείττω" (Παναγία). Η απάντηση ήταν πολύ έξυπνη, πολή δυνατή, δηλωτική εξαιρετικής ευφυΐας. Ο Θεόφιλος μάλλον τρόμαξε και προτίμησε την ήσυχη Θεοδώρα. Η Κασσιανή αφιερώθηκε στον ουράνιο Βασιλέα μετά την απόρριψη εκ μέρους του επίγειου Αυτοκράτορα. Ίδρυσε μοναστήρι στο οποίο εγκαταβίωσε και επεδόθη στην υμνογραφία. Έχουμε αρκετά δικά της τροπάρια στις ακολουθίες μας, με πιο γνωστό βέβαια το σημερινό, της Μεγάλης Τρίτης.
Ποίημα Κασσιανὴς Μοναχῆς
Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα Γυνή, τὴν σὴν αἰσθομένη Θεότητα, μυροφόρου ἀναλαβοῦσα τάξιν, ὀδυρομένη μύρα σοι, πρὸ τοῦ ἐνταφιασμοῦ κομίζει. Οἴμοι! λέγουσα, ὅτι νύξ μοι, ὑπάρχει, οἶστρος ἀκολασίας, ζοφώδης τε καὶ ἀσέληνος, ἔρως τῆς ἁμαρτίας. Δέξαι μου τὰς πηγὰς τῶν δακρύων, ὁ νεφέλαις διεξάγων τῆς θαλάσσης τὸ ὕδωρ· κάμφθητί μοι πρὸς τοὺς στεναγμοὺς τῆς καρδίας, ὁ κλίνας τοὺς οὐρανούς, τῇ ἀφάτῳ σου κενώσει· καταφιλήσω τοὺς ἀχράντους σου πόδας, ἀποσμήξω τούτους δὲ πάλιν, τοῖς τῆς κεφαλῆς μου βοστρύχοις, ὧν ἐν τῷ Παραδείσῳ Εὔα τὸ δειλινόν, κρότον τοῖς ὠσὶν ἠχηθεῖσα, τῷ φόβῳ ἐκρύβη. Ἁμαρτιῶν μου τὰ πλήθη καὶ κριμάτων σου ἀβύσσους, τίς ἐξιχνιάσει ψυχοσῶστα Σωτήρ μου; Μή με τὴν σὴν δούλην παρίδῃς, ὁ ἀμέτρητον ἔχων τὸ ἔλεος.
Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες, όταν αισθάνθηκε την θεότητά σου ανέλαβε τον ρόλο της μυροφόρου, και οδυρόμενη Σου προσφέρει μύρα πριν από τον ενταφιασμό Σου. Αλίμονό μου, λέει, βρίσκομαι μέσα σε νύχτα, σε οίστρο ακολασίας, σε σκοτεινό και ασέληνο έρωτα της αμαρτίας. Δέξου, Κύριε, τις πηγές των δακρύων μου, εσύ που από τα σύννεφα πλουτίζεις το ύδωρ της θάλασσας. Σκύψε στους στεναγμούς της καρδιάς μου, εσύ που χαμήλωσες τους ουρανούς με την άφατη κένωση της θεότητάς Σου. Θα καταφιλήσω τα άχραντα πόδια Σου, και θα τα σκουπίσω μαλακά με τα μαλλιά της κεφαλής μου. Αυτά τα πόδια που όταν τον κρότο τους άκουσε η Εύα στον Παράδεισο το δειλινό κρύφθηκε από τον φόβο. Ποιος θα εξιχνιάσει, Σωτήρα μου, λυτρωτή της ψυχής μου, τα πλήθη των αμαρτιών μου και την άβυσσο των ενοχών μου; Μη με παραβλέψεις εμένα την δούλη σου, εσύ που έχεις αμέτρητο το έλεος.
Και μια ματιά στο πρωινό Ανάγνωσμα από τον Ιώβ.
"...Οὕτως ἀκούσας Ἰώβ, ἀναστὰς διέρρηξε τὰ ἱμάτια αὐτοῦ, καὶ ἐκείρατο τὴν κόμην τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, καὶ πεσὼν χαμαὶ προσεκύνησε τῷ Κυρίῳ, καὶ εἶπεν· Αὐτὸς γυμνὸς ἐξῆλθον ἐκ κοιλίας μητρός μου, γυμνὸς καὶ ἀπελεύσομαι ἐκεῖ, ὁ Κύριος ἔδωκεν, ὁ Κύριος ἀφείλετο, ὡς τῷ Κυρίῳ ἔδοξεν, οὕτω καὶ ἐγένετο, εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον εἰς τούς αἰῶνας. Ἐν τούτοις πᾶσι τοῖς συμβεβηκόσιν αὐτῷ, οὐδὲν ἥμαρτεν Ἰὼβ ἔναντι Κυρίου, οὐδὲ ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτοῦ, καὶ οὐκ ἔδωκεν ἀφροσύνην τῷ Θεῷ..."
Ο Ιώβ πληροφορείται πρώτα την απόλυτη καταστροφή όλων των κοπαδιών του και ύστερα τον θάνατο όλων των παιδιών του. Δεν του μένει τίποτα, ούτε από περιουσία, ούτε από προσφιλή πρόσωπα εκτός από την γυναίκα του. Πενθεί όπως ήταν η συνήθεια, ξυρίζει το κεφάλι του, σχίζει τα ρούχα του. Κι ύστερα πέφτει χάμου, προσκυνάει τον Κύριο και λέει: "Γυμνός βγήκα από την κοιλιά της μάνας μου, γυμνός θα επιστρέψω. Ο Κύριος μου τα έδωσε, ο Κύριος μου τα πήρε. Όπως ήθελε ο Κύριος έτσι και έγινε. Ας είναι το όνομα του Κυρίου ευλογημένο από τώρα και εις τους αιώνας!" Μ' όλα τα φοβερά που του συνέβησαν ο Ιώβ δεν ξεστόμισε δυσάρεστο λόγο για τον Κύριο, δεν αμάρτησε, δεν φάνηκε άφρων έναντι του Θεού. Αιώνιο παράδειγμα υπομονής και ευχαριστίας!!!!! Και τα δυο μας λείπουν! Κύριε, πρόσθες ημίν υπομονήν και ευχαριστίαν!!!!
Στίχοι
Γυνή, βαλοῦσα σώματι Χριστοῦ μύρον,
Τὴν Νικοδήμου προὔλαβε σμυρναλόην.
Η πιο πολυτραγουδισμένη πόρνη είναι αυτή της Μεγάλης Τρίτης!!!
Λέγεται ότι η "αλείψασα μύρω τον Κύριον" ήταν εκείνη η γυναίκα που ο Χριστός την λύτρωσε από τον λιθοβολισμό λέγοντας εκείνο το φοβερό: "Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω".
Κοντάκιον
Ὑπὲρ τὴν Πόρνην Ἀγαθὲ ἀνομήσας, δακρύων ὄμβρους οὐδαμῶς σοι προσῆξα, ἀλλὰ σιγῇ δεόμενος προσπίπτω σοι, πόθῳ ἀσπαζόμενος, τοὺς ἀχράντους σου πόδας, ὅπως μοι τὴν ἄφεσιν, ὡς Δεσπότης παράσχῃς, τῶν ὀφλημάτων κράζοντι Σωτήρ. Ἐκ τοῦ βορβόρου τῶν ἔργων μου ῥῦσαί με.
Αν και περισσότερο από την πόρνη, Αγαθέ, ανόμησα, καθόλου δεν σου πρόσφερα ποταμούς δακρύων, αλλά τώρα σιωπηλά δέομαι και πέφτω στα πόδια σου τα άχραντα, και τα ασπάζομαι με πόθο και παρακαλώ να μου χαρίσεις την άφεση των χρεών μου την ώρα που φωνάζω: Σωτήρα μου, λύτρωσέ με από τον βούρκο των έργων μου.
Ὁ ΟἶκοςἩ πρῴην ἄσωτος Γυνή, ἐξαίφνης σώφρων ὤφθη, μισήσασα τὰ ἔργα, τῆς αἰσχρᾶς ἁμαρτίας, καὶ ἡδονὰς τοῦ σώματος, διενθυμουμένη τὴν αἰσχύνην τὴν πολλήν, καὶ κρίσιν τῆς κολάσεως, ἣν ὑποστῶσι πόρνοι καὶ ἄσωτοι, ὧν περ πρῶτος πέλω, καὶ πτοοῦμαι, ἀλλ' ἐμμένω τῇ φαύλῃ συνηθείᾳ ὁ ἄφρων, ἡ Πόρνη δὲ γυνή, καὶ πτοηθεῖσα, καὶ σπουδάσασα ταχύ, ἦλθε βοῶσα πρὸς τὸν Λυτρωτήν· Φιλάνθρωπε καὶ οἰκτίρμον, ἐκ τοῦ βορβόρου τῶν ἔργων μου ῥῦσαί με.
Η πρώην άσωτη γυναίκα, αιφνίδια φανερώθηκε σώφρων, αφού μίσησε τα αισχρά έργα της αμαρτίας και τις ηδονές του σώματος και ενθυμούμενη την φοβερή ντροπή και την κρίση της κολάσεως, που θα υποστούν οι πόρνοι και άσωτοι, μεταξύ των οποίων πρώτος είμαι εγώ και το γνωρίζω και τρέμω, αλλά επιμένω ο ανόητος στην φαύλη μου συνήθεια, ενώ η πόρνη γυναίκα και τρόμαξε αλλά και έσπευσε γρήγορα και ήρθε στον Λυτρωτή κράζοντας: Φιλάνθρωπε και οικτίρμον, Κύριε, λύτρωσέ με από το βούρκο των έργων μου.
Τελευταίο τροπάριο στον Όρθρο της Μεγάλης Τετάρτης που ψάλλεται απόψε, Μεγάλη Τρίτη, είναι το δοξαστικό των Αποστίχων, ποίημα Κασσιανής Μοναχής. Συνήθως ψάλλεται αργά και κάπως σκηνοθετημένα (σβήνουν φώτα, ανάβουν κεριά, υπάρχει μια διάχυτη ατμόσφαιρα συγκίνησης), με αποτέλεσμα κανείς να μην καταλαβαίνει τα λόγια, εκτός βέβαια αν έχει μπροστά του το κείμενο. Πολλοί συγχέουν την Κασσιανή με την πόρνη γυναίκα. Φυσικά δεν υπάρχει τέτοια ταύτιση. Η Κασσιανή ήταν μια ωραιότατη και πολύ μορφωμένη κοπέλλα η οποία προσκλήθηκε από την βασιλομήτορα Ευφροσύνη σε τελετή επιλογής νύμφης από τον αυτοκράτορα Θεόφιλο. Ο Θεόφιλος εντυπωσιάσθηκε από την ομορφιά και το παράστημά της και θέλησε να ελέγξει και την ευφυΐα της. Στην παρατήρησή του ότι "εκ γυναικός ερρύη τα φαύλα" (Εύα) η Κασσιανή απάντησε "αλλά και εκ γυναικός ερρύη τα κρείττω" (Παναγία). Η απάντηση ήταν πολύ έξυπνη, πολή δυνατή, δηλωτική εξαιρετικής ευφυΐας. Ο Θεόφιλος μάλλον τρόμαξε και προτίμησε την ήσυχη Θεοδώρα. Η Κασσιανή αφιερώθηκε στον ουράνιο Βασιλέα μετά την απόρριψη εκ μέρους του επίγειου Αυτοκράτορα. Ίδρυσε μοναστήρι στο οποίο εγκαταβίωσε και επεδόθη στην υμνογραφία. Έχουμε αρκετά δικά της τροπάρια στις ακολουθίες μας, με πιο γνωστό βέβαια το σημερινό, της Μεγάλης Τρίτης.
Ποίημα Κασσιανὴς Μοναχῆς
Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα Γυνή, τὴν σὴν αἰσθομένη Θεότητα, μυροφόρου ἀναλαβοῦσα τάξιν, ὀδυρομένη μύρα σοι, πρὸ τοῦ ἐνταφιασμοῦ κομίζει. Οἴμοι! λέγουσα, ὅτι νύξ μοι, ὑπάρχει, οἶστρος ἀκολασίας, ζοφώδης τε καὶ ἀσέληνος, ἔρως τῆς ἁμαρτίας. Δέξαι μου τὰς πηγὰς τῶν δακρύων, ὁ νεφέλαις διεξάγων τῆς θαλάσσης τὸ ὕδωρ· κάμφθητί μοι πρὸς τοὺς στεναγμοὺς τῆς καρδίας, ὁ κλίνας τοὺς οὐρανούς, τῇ ἀφάτῳ σου κενώσει· καταφιλήσω τοὺς ἀχράντους σου πόδας, ἀποσμήξω τούτους δὲ πάλιν, τοῖς τῆς κεφαλῆς μου βοστρύχοις, ὧν ἐν τῷ Παραδείσῳ Εὔα τὸ δειλινόν, κρότον τοῖς ὠσὶν ἠχηθεῖσα, τῷ φόβῳ ἐκρύβη. Ἁμαρτιῶν μου τὰ πλήθη καὶ κριμάτων σου ἀβύσσους, τίς ἐξιχνιάσει ψυχοσῶστα Σωτήρ μου; Μή με τὴν σὴν δούλην παρίδῃς, ὁ ἀμέτρητον ἔχων τὸ ἔλεος.
Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες, όταν αισθάνθηκε την θεότητά σου ανέλαβε τον ρόλο της μυροφόρου, και οδυρόμενη Σου προσφέρει μύρα πριν από τον ενταφιασμό Σου. Αλίμονό μου, λέει, βρίσκομαι μέσα σε νύχτα, σε οίστρο ακολασίας, σε σκοτεινό και ασέληνο έρωτα της αμαρτίας. Δέξου, Κύριε, τις πηγές των δακρύων μου, εσύ που από τα σύννεφα πλουτίζεις το ύδωρ της θάλασσας. Σκύψε στους στεναγμούς της καρδιάς μου, εσύ που χαμήλωσες τους ουρανούς με την άφατη κένωση της θεότητάς Σου. Θα καταφιλήσω τα άχραντα πόδια Σου, και θα τα σκουπίσω μαλακά με τα μαλλιά της κεφαλής μου. Αυτά τα πόδια που όταν τον κρότο τους άκουσε η Εύα στον Παράδεισο το δειλινό κρύφθηκε από τον φόβο. Ποιος θα εξιχνιάσει, Σωτήρα μου, λυτρωτή της ψυχής μου, τα πλήθη των αμαρτιών μου και την άβυσσο των ενοχών μου; Μη με παραβλέψεις εμένα την δούλη σου, εσύ που έχεις αμέτρητο το έλεος.
Και μια ματιά στο πρωινό Ανάγνωσμα από τον Ιώβ.
"...Οὕτως ἀκούσας Ἰώβ, ἀναστὰς διέρρηξε τὰ ἱμάτια αὐτοῦ, καὶ ἐκείρατο τὴν κόμην τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, καὶ πεσὼν χαμαὶ προσεκύνησε τῷ Κυρίῳ, καὶ εἶπεν· Αὐτὸς γυμνὸς ἐξῆλθον ἐκ κοιλίας μητρός μου, γυμνὸς καὶ ἀπελεύσομαι ἐκεῖ, ὁ Κύριος ἔδωκεν, ὁ Κύριος ἀφείλετο, ὡς τῷ Κυρίῳ ἔδοξεν, οὕτω καὶ ἐγένετο, εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον εἰς τούς αἰῶνας. Ἐν τούτοις πᾶσι τοῖς συμβεβηκόσιν αὐτῷ, οὐδὲν ἥμαρτεν Ἰὼβ ἔναντι Κυρίου, οὐδὲ ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτοῦ, καὶ οὐκ ἔδωκεν ἀφροσύνην τῷ Θεῷ..."
Ο Ιώβ πληροφορείται πρώτα την απόλυτη καταστροφή όλων των κοπαδιών του και ύστερα τον θάνατο όλων των παιδιών του. Δεν του μένει τίποτα, ούτε από περιουσία, ούτε από προσφιλή πρόσωπα εκτός από την γυναίκα του. Πενθεί όπως ήταν η συνήθεια, ξυρίζει το κεφάλι του, σχίζει τα ρούχα του. Κι ύστερα πέφτει χάμου, προσκυνάει τον Κύριο και λέει: "Γυμνός βγήκα από την κοιλιά της μάνας μου, γυμνός θα επιστρέψω. Ο Κύριος μου τα έδωσε, ο Κύριος μου τα πήρε. Όπως ήθελε ο Κύριος έτσι και έγινε. Ας είναι το όνομα του Κυρίου ευλογημένο από τώρα και εις τους αιώνας!" Μ' όλα τα φοβερά που του συνέβησαν ο Ιώβ δεν ξεστόμισε δυσάρεστο λόγο για τον Κύριο, δεν αμάρτησε, δεν φάνηκε άφρων έναντι του Θεού. Αιώνιο παράδειγμα υπομονής και ευχαριστίας!!!!! Και τα δυο μας λείπουν! Κύριε, πρόσθες ημίν υπομονήν και ευχαριστίαν!!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου