2010: Χρονιά αγάπης, χρονιά αυταπάρνησης!

Πάμπολλοι οι Άγιοι της Εκκλησίας μας, νέοι και ηλικιωμένοι, άνδρες και γυναίκες, λαϊκοί ή κληρικοί, πλούσιοι και φτωχοί, αριστοκράτες ή άσημοι πληβείοι, μορφωμένοι, αγράμματοι, ασθενείς, ρωμαλέοι, κάθε εθνικότητας και καταγωγής. Ανάμεσά τους ξεχωριστός στ' αλήθεια και μοναδικός ο Μέγας Βασίλειος. Ξεχωριστός στην καταγωγή, τον πλούτο, τη μόρφωση, αλλά και μοναδικός στην αυταπάρνηση, τη θυσιαστική προσφορά, το πνευματικό έργο, τη συγγραφική παραγωγή. Πανεπιστήμων, αλλά και έμπρακτα φιλάνθρωπος. Ο βίος, ο λόγος και το έργο του είναι πλούτος αδαπάνητος κι αστείρευτος, αληθινός θησαυρός για όλους μας.
Στη Βασιλειάδα, τη Νέα Πόλη, την πόλη των πονεμένων, ασθενών, πτωχών, εγκαταλειμμένων γερόντων και ορφανών, που ο ίδιος ίδρυσε και επόπτευε είχε το προσωπικό του διακόνημα: Να καθαρίζει τις πληγές των λεπρών. Κι αφού ολοκλήρωνε το έργο του έσκυβε και φιλούσε τα κολοβωμένα μέλη.
Αυτός που έκαμε πράξη την τέλεια αγάπη μας λέγει: "Μπορεί να έχει τέλεια αγάπη μόνο αυτός που απαρνήθηκε τον παλιό εαυτό του".
Σήμερα, ημέρα της μνήμης του Αγίου Βασιλείου, ανταλλάσσουμε πρωτοχρονιάτικες ευχές που εμπεριέχουν προσδοκίες και λαχτάρες κι ελπίδες. Ας ευχηθούμε λοιπόν, με την ισχνή μας φωνή, αυτή η χρονιά να γίνει για όποιον το αποφασίσει και το θελήσει αληθινά, αρχή αυταπάρνησης κι αρχή αληθινής, τέλειας αγάπης.

Ουκ ην αυτοίς τόπος εν τω καταλύματι

Όταν ο Ιωσήφ με τη Μαρία έφτασαν στη Βηθλεέμ, δεν υπήρχε τόπος σε κάποιο κατάλυμα. Ήταν όλα γεμάτα, κατειλημμένα. Όλες οι πόρτες κλειστές. Έτσι φιλοξενήθηκαν στο στάβλο όπου και γεννήθηκε ο υιός της Παρθένου, ο Υιός του θεού.
Πόσο σκληρό ακούγεται! "Ουκ ην τόπος!". Είναι δυνατόν να μην υπάρχει τόπος για μια επίτοκη γυναίκα και για ένα μωρό; Όταν ακούμε αυτή τη φράση αισθανόμαστε πόνο και θλίψη γιατί δεν βρέθηκε τόπος για την Παναγία και το Χριστό. Κι όμως η ίδια ιστορία επαναλαμβάνεται δίπλα μας και μέσα μας και σ΄όλα τα μήκη και πλάτη της γης.
Δεν υπάρχει τόπος στη γη για όλους. Πολλά εκατομμύρια άνθρωποι γεννιούνται μεγαλώνουν και πεθαίνουν κυριολεκτικά στο πουθενά, ούτε καν κάτω από ένα δέντρο. Κάποιοι έχουν καταλάβει όλα τα καταλύματα, στρέμματα επί στρεμμάτων, αγροκτήματα, βίλες, διπλά και τριπλά εξοχικά...
Δεν υπάρχει τόπος στα τεράστια σπίτια μας - παρόλο που συχνά είναι άδεια από ανθρώπους - τα άφιλα και παγωμένα. Τα έχουμε κατασκευάσει με τεράστιες δαπάνες, σύμφωνα με την πιο σύγχρονη τεχνική και τεχνολογία, τα έχουμε διακοσμήσει με ακριβό γούστο και πολυτέλεια, τα διατηρούμε καθαρά και άψογα περιποιημένα, τα στολίζουμε επίκαιρα κι επίσης τα έχουμε ασφαλίσει με όλα τα συστήματα, σιδεριές, κάμερες, συναγερμούς, κτλ. Αλλά όχι μόνο δεν χωράει κανείς ξένος αναγκεμένος, συχνά δεν χωράμε ούτε εμείς οι ιδιοκτήτες μέσα σ' αυτά. Φεύγουμε μακριά τους μήπως και βρούμε κάπου αλλού χαρά και ζεστασιά, ιδίως τέτοιες μέρες γιορτινές.
Δεν υπάρχει τόπος ούτε στην καρδιά μας. Δεν υπάρχει τόπος για τον βασανισμένο συνάνθρωπό μας. Δεν υπάρχει συχνά τόπος ούτε για τον δικό μας άνθρωπο, τον άντρα μας, τη γυναίκα μας, το παιδί μας. Δεν χωράει δίπλα μας κανείς. Είναι τόσο χοντρό, αμετακίνητο κι αιχμηρό το "εγώ" μας που δεν αφήνει τόπο για κανέναν άλλον. Υπάρχει μόνο η δική μας κοσμοθεωρία, μόνο οι δικές μας αξίες και τα πρέπει, μόνο ο δικός μας τρόπος σκέψης, μόνο τα δικά μας επιχειρήματα, μόνο τα δικά μας μέτρα, μόνο οι δικές μας επιθυμίες, μόνο το δικό μας βόλεμα.
Λυπάμαι, δεν υπάρχει τόπος για σένα, γι' αυτόν, για κείνον, για κανέναν, ούτε και για Σένα, Θεέ μου. Όπως τότε στη Βηθλεέμ... Δεν άλλαξε τίποτα. Αντίθετα, σκλήρυναν ακόμη περισσότερο τα πράγματα.
Όμως, ο Χριστός, η Ζωή, το Φως ήρθε! Εκείνος βρήκε τον τόπο. Εκείνος έφτιαξε τον τόπο. Εκείνος μεταμόρφωσε το σπήλαιο σε φωτεινό παλάτιο. Και κάποιοι λίγοι εκλεκτοί τον αναζήτησαν και τον τίμησαν σ' αυτόν τον "άτοπο" τόπο.
Κι όπως τότε, ήρθε ξανά φέτος τα Χριστούγεννα και ξαναέρχεται σε κάθε Θεία Λειτουργία και βρίσκει τόπο σε κάποιες λίγες εκλεκτές ψυχές που ξέχασαν τον εγωισμό τους, που έλιωσαν σε κάποιο καμίνι πόνου και καθαρίστηκαν κι αγνίστηκαν και ζουν πια σε άλλο τόπο και χρόνο, σε άπειρο κι ολάνοιχτο χώρο και χρόνο.
Μακάρι ν' αξιωθούμε έστω για μια φορά τέτοια Χριστούγεννα...

Συγκατάβαση

Πόσο μου αρέσει αυτή η λέξη! Θέλω να την ακούω, να τη λέω, να την ψάλλω, να τη ζω.
Συγκατάβαση: Κάποιος που βρίσκεται πολύ ψηλά κατεβαίνει σε κάτι πολύ χαμηλό και ταπεινό και ευτελές με συμπάθεια. Θέλει να βρεθεί μαζί μ' αυτό το ευτελές, να ενωθεί μαζί του, να γίνει ένα, να συνευρεθεί, να το αγκαλιάσει, να το προσλάβει.
Χριστούγεννα! Η γιορτή της συγκατάβασης του Θεού προς το πλάσμα Του!
"Συγκατάβασις γαρ θεϊκή, ου μετάβασις δε τοπική γέγονε".
Ο Θεός συγκαταβαίνει και γίνεται σύμμορφος της δικής μας ταπεινότητας για να μας κάνει συμμόρφους της δικής Του μεγαλειότητας.
Διαλέγει την πιο ευτελή και αναξιοπρεπή ανθρώπινη κατάσταση. Τι είναι ταπεινότερο σπηλαίου και τι ευτελέστερο φάτνης; Πόσοι άνθρωποι γεννήθηκαν σε στάβλο και ζεστάθηκαν στο παχνί;
Κατεβαίνει τόσο χαμηλά για να μην μείνει κανείς έξω από την αγάπη Του. Μπαίνει πιο χαμηλά απ' όλους μας και μας αίρει όλους προς τη δική Του δόξα.
Και τι ζητά από μας;
Όταν ο Άγιος Ιουστίνος βρέθηκε στο σπήλαιο της Βηθλεέμ προσευχήθηκε θερμά στον Κύριο και Του ζήτησε να του φανερώσει τι θέλει από αυτόν σε αντάλλαγμα της δικής Του ενανθρωπήσεως. Κι άκουσε τη φωνή του Χριστού: "Τις αμαρτίες σου θέλω, Ιουστίνε!".
Μας προσφέρει τη θεϊκή δόξα και ζητά σε αντάλλαγμα τα σφάλματα, τα πάθη, τις αστοχίες μας, όλη τη μαυρίλα και το κατακάθι της ψυχής μας.
Θα μείνουμε στην παγωμένη μας αδιαφορία ή επιτέλους συγκινημένοι και ευγνώμονες θα βυθιστούμε στην άπειρη αγάπη του Νεογέννητου, αλλά Προαιώνιου και Άπειρου Θεού μας;

Περιμένοντας τα Χριστούγεννα

Έρχονται Χριστούγεννα! Γλυκιά προσμονή μας κατακλύζει μικρούς και μεγάλους.
Τι προσδοκούμε; Πώς προετοιμαζόμαστε;
Τα παρακάτω ακούστηκαν από στόματα παιδικά σε σχολική γιορτή.
Νομίζω πως αξίζει να μας προβληματίσουν.
Ίσως μας βοηθήσουν να βρούμε το Χριστό μέσα στην εμπορική και κοσμική παραπλάνηση αυτών των ημερών.

"-Αν ζούσα όταν γεννήθηκες, Χριστέ,
θα σου 'δινα το σπίτι μου κι ό,τι πολύτιμο έχω.
-Δώσε, παιδί μου, κάτι στον φτωχό
κι αυτό θα είν' το δώρο σου για μένα".

"Θέλω να υπομείνω, όπως Εσύ,
την περιφρόνηση, το στάβλο και τη φάτνη...
Θέλω να υπομείνω, όπως Εσύ,
τη φτώχεια, τη γυμνότητα, την ύβρη...
Θέλω να υπομείνω, όπως Εσύ,
για νά 'βρω θέση δίπλα Σου, Χριστέ μου".

Άραγε πόσο πλησιάζει η ζωή μας τον τρόπο του Χριστού;

Στη μνήμη του Αλέξη

Αναρρωτιέμαι, ο μόνος τρόπος να τιμηθεί ο Αλέξης είναι οι πορείες που καταλήγουν σε οδομαχίες και βανδαλισμούς; Και ας πούμε ότι για τα νεαρά παιδιά αυτό είναι κατανοητό, αν και όχι δικαιολογημένο. Θέτω το ερώτημα στους εκπαιδευτικούς. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος;
Είμαι μάνα και θα έσχιζε την καρδιά μου ρομφαία, αν ένα παιδί μου δεκαπεντάχρονο μου το σκότωνε ο οποιοσδήποτε. Θα ήθελα όμως στη μνήμη του να γίνει κάτι θετικό, για παράδειγμα ένα έργο, ένα σχολείο, ένα ίδρυμα που να δίνει υποτροφίες σε μαθητές, ένα συσσίτιο για άπορους νέους, ένα κέντρο απεξάρτησης, ένας διαγωνισμός με χρηματικό βραβείο, αγώνες αθλητικοί με το όνομά του.
Προτείνω στους συναδέλφους της δημοτικής και της μέσης εκπαίδευσης στο μέλλον αντί για πορείες να προσφέρουν το αντίτιμο τριων ωρών εργασίας (το αντίστοιχο μιας τρίωρης στάσης) σε έναν κοινό λογαριασμό στη μνήμη του Αλέξη και μ' αυτά τα χρήματα να γίνει κάτι όμορφο που πραγματικά να τιμά τη μνήμη του κι αυτό ας γίνει ένα αξιομίμητο παράδειγμα και για τα νεαρά παιδιά που αναζητούν τα πρότυπά τους στους αναρχικούς και τους βανδάλους.

Πρέσπες, το βορειοδυτικό τριεθνές

Μαγευτική άποψη της Μεγάλης Πρέσπας

και της Μικρής με το διαχωριστικό φυσικό φράγμα

Παναγία η Ελεούσα

Η σπηλιά της Παναγίας

Το λιμανάκι στους "Ψαράδες" στη Μεγάλη Πρέσπα

Σούρουπο στον Άγιο Αχίλλειο του 11ου αιώνα

Άγιος Γερμανός, ένα στολίδι στο ομώνυμο,

τελευταίο δίπλα στα σύνορα χωριό μας

Ο τρούλος του Αγίου Γερμανού, ένα κομψοτέχνημα

Ο μεγάλος ψαράς!!!

Με εξαιρετική γαλήνη πληρώνει την ψυχή σου μια ολιγόωρη επίσκεψη και παραμονή στη γειτονιά των Πρεσπών. Σου μιλά γλυκά η απόλυτη ησυχία που την ταράζει ελάχιστα το πέταγμα μιας αγριόπαπιας ή ενός πελεκάνου, το τοπίο που είναι πανέμορφο, τα γήινα χρώματα αυτής της εποχής.
Ζεις για λίγο στο ρυθμό που ζουν και οι ελάχιστοι ακρίτες μας. Λίγοι βαρκάρηδες που θα σε πάνε μια βόλτα στη Μεγάλη Πρέσπα να δεις τις βραχογραφίες και να προσκυνήσεις στην Παναγία την Ελεούσα. Οι ψαράδες που θα βγάλουν τον επιούσιό τους αλιεύοντας γριβάδια και τσιρόνια. Οι αγρότες που αγωνίζονται να επιβιώσουν με την καλλιέργεια των εξαιρετικών φασολιών της περιοχής. Κάποιοι ξενοδόχοι που ευτυχώς τα τελευταία χρόνια δουλεύουν με αρκετή πληρότητα των μικρών τους μονάδων. Και λίγοι νέοι που ενημερώνουν τους τουρίστες για τον υδροβιότοπο που προστατεύεται από τη συνθήκη Ramsar, για τα πουλιά που μεταναστεύουν, για τις καλλιέργειες και τα ζώα τόυ οικοσυστήματος, για τους εξαιρετικούς ναούς του Αγίου Αχιλλείου και του Αγίου Γερμανού.
Πληγώνεσαι ωστόσο από την εγκατάλειψη των πολλών και της πολιτείας και από τα πάρα πολλά προβλήματα που μάταια περιμένουν λύση ή έστω ενδιαφέρον. Κι αγναντεύεις στις απέναντι ακτές της Αλβανίας και των Σκοπίων και βλέπεις μεγάλα πολυπληθή χωριά κι άθελά σου κάνεις τη σύγκριση κι ανατριχιάζεις.
Ακούς και τις ιστορίες των παλιών για τον εμφύλιο, για τη σπηλιά του Ζαχαριάδη, για το νοσοκομείο των ανταρτών, για το παιδομάζωμα, για τις βαθιές πληγές που μόνο πολύ πρόσφατα κάπως έχουν αρχίσει να επουλώνονται αφού βασάνισαν σκληρά μια ολόκληρη γενιά. Και λες, "Δεν υπάρχει πουθενά ολόκληρο δίκιο. Να μπει μια τελεία κι ένα τέλος και να ξεχαστούν όλα και να μην ξανάρθουν τέτοιες συμφορές".
"Όσο έρχεστε εσείς, θα μένουμε κι εμείς εδώ πάνω" μας είπε αποχαιρετώντας μας ο βαρκάρης που μας έκανε μια βόλτα στη λίμνη.
Ναι, έχουμε χρέος να δίνουμε πού και πού το παρόν και την υλική μας υποστήριξη σ' αυτούς που ακόμη ζουν στα σύνορά μας. Αλλιώς δεν έχουμε δικαίωμα να μιλάμε δήθεν συμπονετικά γι' αυτούς και επικριτικά για την πολιτεία που τους εγκατέλειψε.