Οσία Μαρία

Η εξαιρετική εικόνα από τον Ι.Ν. Αγίου Αθανασίου Παλαιοκάστρου

Οσία Μαρία

«Σὲ μὲν διεκώλυε, τῆς τῶν σεπτῶν ἐποπτείας, μολυσμῶν τῶν πρότερον, τὸ ἐπισυρόμενον μιαντήριον, ἡ δὲ σὴ αἴσθησις, καὶ τῶν σοὶ θεόφρον, πεπραγμένων, ἡ συνείδησις, τὴν πρὸς τὰ κρείττονα, σοὶ ἐπιστροφὴν ἐνειργάσατο. Εἰκόνι γὰρ προσβλέψασα, τῆς εὐλογημένης θεόπαιδος, πάντων καταγνοῦσα, πταισμάτων σου πανεύφημε τῶν πρίν, ἐν παρρησίᾳ τὸ τίμιον, Ξύλον προσεκύνησας».

Σε εμπόδιζε να πλησιάσεις και να προσκυνήσεις τα σεπτά (τον Τίμιο Σταυρό), το φορτίο των προηγούμενων μολυσμών που κουβαλούσες , αλλά η συναίσθηση αυτών που διέπραξες και η αποφασιστική σου ενσυνείδητη κίνηση προς τα ανώτερα (τα θεϊκά) εργάστηκαν την επιστροφή σου. Έτσι μόλις προσέβλεψες στην εικόνα της ευλογημένης θεόπαιδος, συναισθάνθηκες όλα τα πταίσματά σου, πανεύφημε Μαρία, και με παρρησία πλέον προσκύνησες το Τίμιο Ξύλο. (Παρρησία λόγω της ακλόνητης απόφασής σου να απορρίψεις το θλιβερό παρελθόν σου και της θεομητορικής συμπαραστάσεως). 

Αυτό που μας εμποδίζει να πλησιάσουμε το Θεό και να μπούμε μέσα στη σφαίρα της αγιότητάς Του είναι ο μολυσμός των παθών που κουβαλάμε. Ακόμα κι αν είναι «ελαφρότερα» από της Οσίας Μαρίας ή νομίζουμε πως είναι, είναι ένα ντύμα της ψυχής μας που την κάνει αδιαπέραστη από τη Θεία Χάρη.  Μόνο αν έρθουμε σε αυτογνωσία και συνειδητοποιήσουμε αυτόν τον μολυσμό, άρα αισθανθούμε την αποξένωσή μας από την Θεία Χάρη, θα μπορέσουμε να δούμε καθαρά μέσα μας και μπροστά μας και "αυτοπροαιρέτως" πλέον να αποφασίσουμε την προς τον Θεό κίνησή μας. 

Η αίσθησις των πεπραγμένων και η συνείδησις προς τα κρείττονα": Δύο είναι οι δικές μας υποχρεώσεις, το δικό μας μερίδιο στην προς την θέωση πορεία μας: Να συνειδητοποιήσουμε ποιοι είμαστε και να έχουμε ισχυρή συνειδητοποιημένη απόφαση να προχωρήσουμε προς "τα κρείττονα", δηλαδή προς τον Θεό. Το πρώτο στάδιο της αυτογνωσίας είναι τεράστιο, αλλά δεν είναι αρκετό. Μπορεί να σερνόμαστε και να κλαιγόμαστε και να μεμψιμοιρούμε: «Είμαι χάλια. Είμαι αυτό κι αυτό...», αλλά αν δεν πάρουμε την δεύτερη στάση, δηλαδή την κίνηση την ενσυνείδητη, την αποφασιστική προς τα κρείττονα, δεν κάνουμε τίποτα. Μετά από αυτήν την στροφή προς τα κρείττονα ο δρόμος ανοίγει. Τον ανοίγει η Παναγία, τον ανοίγουν οι Άγιοι, τον ανοίγει η θυσία του Υιού η ήδη τετελεσμένη και αενάως προσφερόμενη. 

Με παρρησία πλέον η ρυπαρή Μαρία προσκύνησε τον Τίμιο Σταυρό. Πώς είναι δυνατόν τη μια στιγμή να είναι αποκλεισμένη και την άλλη να εισέρχεται με παρρησία; Τι είναι αυτό που δίνει στην ακόμη ρυπαρή Μαρία το διαβατήριο εισόδου στον Ναό και στον χώρο της Θείας Χάριτος; Νομίζω πως δύο τινά, αφενός η ακλόνητη ξεκάθαρη απόφασή της που η συνέχεια θα δείξει πόσο αμετακίνητη ήταν, πόσο βαθιά κατέσκαψε και ανέτρεψε και εξαφάνισε το βαρύ παρελθόν της, το τεράστιο φορτίο της, αφετέρου δε η βεβαιότητα που πήγασε μέσα της από την θεομητορική στήριξη. Η Παναγία γέμισε την ψυχή της με την παρηγορία της μεσιτείας της. Ένα βλέμα στην ευλογημένη θεόπαιδα Μαρία ήταν αρκετό για να γλυκάνει την τραυματισμένη ψυχή της, να την γεμίσει θάρρος για τον αγώνα που αποφάσισε, να της δώσει παρρησία να προχωρήσει προς τα «σεπτά». Η μεσιτεία των Αγίων μας και μάλιστα της Παναγίας μας είναι το ισχυρότατο όπλο μας και μπορούμε συνεχώς να το χρησιμοποιούμε.

«Ἐθαυματούργησε Χριστέ, τοῦ Σταυροῦ σου ἡ δύναμις, ὅτι καὶ ἡ πρῴην Πόρνη ἀσκητικὸν ἀγῶνα ἠγωνίσατο· ὅθεν καὶ τὸ ἀσθενὲς ἀπορριψαμένη, γενναίως ἀντέστη κατὰ τοῦ διαβόλου· διὸ καὶ τὸ βραβεῖον τῆς νίκης κομισαμένη, πρεσβεύει ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.»

Θαυματούργησε, Χριστέ, η δύναμη του Σταυρού Σου, και ακόμη και η πρώην πόρνη ανέλαβε σκληρόν ασκητικό αγώνα. Κι έτσι αφού απέρριψε την ασθενή φύση της αντιστάθηκε γενναία κατά του διαβόλου. Γι’ αυτό αφού κέρδισε το βραβείο της νίκης πρεσβεύει και για τη σωτηρία των δικών μας ψυχών.

Στον αγώνα της Μαρίας προστίθεται ακόμη ένας συμπαραστάτης: η θαυματουργή δύναμη του Τιμίου Σταυρού, δηλαδή ο ίδιος ο σταυρωθείς και αναστάς Κύριος. Αυτό που θα ζήσει η Οσία Μαρία στην έρημο δεν έχει προηγούμενο, δεν εξηγείται με τους φυσικούς νόμους, δεν «υπάρχει» με ανθρώπινα κριτήρια. Είναι απολύτως υπερφυσικό. Μόνο ως θαύμα, ως υπέρβαση των αθρωπίνων πραγμάτων μπορεί να νοηθεί. Μόνο ο Δημιουργός και Σωτήρας του κόσμου μπορεί να επιτελεί τέτοια θαύματα. Αυτός ανέλαβε την Μαρία, Αυτός ήταν δίπλα της στον υπερφυσικό αγώνα της, Αυτός την θέωσε. Αυτός θέλει "πάντας ημάς εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν και σωθήναι".

Μεσολόγγι, 10 Απριλίου 1826

 

-Μάνα...πεινώ...

-Δεν απομείνε τίποτα πλιο...

-Μάνα, ο πατέρας μου πού είναι πια;

-Εκεί στην ντάπια του ξαγρυπνά...

ή ποιος το ξέρει 

μπορεί και νά 'φυγε στον ουρανό...

-Μάνα, μας άφηκε, λέω, κι αυτός ο Θεός! 

 Μόνοι στο έλεος των εχθρών...

-Τι λες, παιδί μου;  Τι ξεστομίζεις;

 Κι αν μες στα δόντια του μάς έσφιξ' ο Χάρος,

πιο δυνατός και πιο γρήγορος είν' ο Θεός.

Κει πάνω, κοντά Του έχει ετοιμάσει

τόπο αβασάνιστο, χλοερό,

γι' αυτούς που λιώσαν από την πείνα,

γι' αυτούς που ο πόνος τους  έχει σβήσει,

για κάθε έρμο και ορφανό.

..............................................

-Μάνα, πού πάμε, μέσα στη νύχτα;

-Πάψε, παιδί μου, μην ακουστείς...

Απόψε η νύχτα θάναι μεγάλη!

Αφήνουμε πίσω το Μεσολόγγι,

αυτή τη γη, τη γλυκιά πατρίδα,

και μες απ' τα στόματα των εχθρών

ή θα περάσουμε σ' αιώνια δόξα

ή θα κερδίσουμε λευτεριά!

Μην ακουστείς πια, παιδί μου,

μόνο ψιθύριζε σιωπηλά:

"Έλέησε, Κύριε, τη δόλια Ελλάδα μας

και κράτα με μες στη δική Σου αγκαλιά!"

....................................................

-Παιδί μου, αγόρι μου, μονάκριβε γιε μου,  

έφυγες, χάθηκες μες στην αντάρα, στον χαλασμό...

Μονάχη απόμεινα να βολοδέρνω

μες στα ρουμάνια και τα λαγκάδια να τριγυρνώ.

Και τ' ακριβό μου το Μεσολόγγι το βλέπω πέρα

καμένο κι έρμο να κλαίει βουβά!

Κείνο κι εγώ στον πόνο δέσαμε,

γινήκαμ΄ ένα κομμάτι πόνου και δόξας,

θρήνου κι αιώνιας αναφοράς!  (Σ.Κ.)

Γρηγόριος ο Ε΄

 

Όλοι κλαύστε^. αποθαμένος 

ο αρχηγός της Εκκλησιάς,

κλαύστε, κλαύστε^. κρεμασμένος

ωσάν νάτανε φονιάς... (Διον. Σολωμού)

Πώς μας θωρείς ακίνητος, πού τρέχει ο λογισμός σου

Τα φτερωτά σου όνειρα, γιατί στο μέτωπό σου

να μη φυτρώνουν, γέροντα, τόσες χρυσές ελπίδες

όσες μας δίδει η όψις σου παρηγοριές κι’ ελπίδες;

Τώρα σε βλέπει γίγαντα, πατέρα, η θάλασσά σου.

Το λείψανό σου το φτωχό, το ποδοπατημένο

τ’ ανάστησε η αγάπη μας, κι’ εδώ μαρμαρωμένο

θα στέκει ολόρθο, ακλόνητο και αιώνια θε να ζήση

νάναι φοβέρα αδιάκοπη σ’ ανατολή και δύση. (Αρ. Βαλαωρίτη)

Ο μαρτυρικός θάνατος του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄κλείνει το στόμα όσων επιπόλαια τον κατηγόρησαν πως δεν υποστήριξε την ελληνική επανάσταση. Η ευθύνη του για το ποίμνιό του που κυριολεκτικά ήταν στο στόμα των λύκων τον έκαμε επιφυλακτικό. Τον εαυτό του τον είχε ξεγράψει από την πρώτη στιγμή!

                                  (λεπτομέρεια από πίνακα του Νικηφόρου Λύτρα)

    Σε άρθρο που δημοσίευσε ο αείμνηστος καθηγητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Περικλής Βιζουκίδης με θέμα «Η Εκκλησία και ο ιερός αγών» αποκαλύπτεται ότι υπέγραφαν μεν ο πατριάρχης και οι συνοδικοί το αφοριστικό έγγραφο, «διότι ευρίσκοντο προ του φοβερού διλήμματος ή να αποδοκιμάσωσι και αφορίσωσι έργον άγιον και ιερόν εις ό και αυτοί ήσαν μεμυημένοι και συνεργάται ή να απολέσωσι όχι εαυτούς, άπαγε, περί αυτών ουδείς λόγος, ως το απέδειξαν ολίγον βραδύτερον, αλλά το ταλαίπωρον έθνος, εναντίον του οποίου θα εστρέφετο, ως ηπείλει, η σουλτανική οργή και λύσσα».  

Στη συνέχεια δε κατά τον καθηγητή Βιζουκίδη, την ίδια νύκτα μετά την υπογραφή του αφορισμού, ο πατριάρχης μαζί με τους δώδεκα συνοδικούς αρχιερείς κατέβηκαν στον πατριαρχικό ναό και σε ειδική μυστική τελετή, εν μέσω λυγμών και δακρύων έλυσαν και ακύρωσαν τον αφορισμό «επευλογούντες νοερώς τα όπλα των υπέρ πίστεως και Πατρίδος αγωνιζομένων αδελφών»!

Ας είναι αιωνία  η μνήμη του!