Συχνότατη ψυχική διαταραχή η κατάθλιψη τείνει να γίνει "η μάστιγα της εποχής μας" στις χώρες της Δύσης. Υπάρχει άραγε τρόπος να την προλάβουμε;
Πώς θα κάνουμε τη χαρά βίωμά μας;
Η χαρά υπάρχει εν δυνάμει μέσα μας ως καρπός του
Αγίου Πνεύματος από τη στιγμή που λάβαμε το μυστήριο του Χρίσματος ("ο δε καρπός του Πνεύματος εστίν αγάπη, χαρά,
ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθοσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια"), αλλά
περιμένει από εμάς, με συνειδητό αγώνα ενδυνάμωση και καλλιέργεια.
Η χαρά τουΧριστιανού δεν επηρεάζεται από
εξωτερικές αντιξοότητες, δοκιμασίες, συμφορές. Έχει εγκατασταθεί στην ψυχή του
αληθινά πιστού που παρέδωσε την μέριμνα της ζωής του στο Χριστό, τον
οποίον ευχαριστεί εν παντί και πάντων ένεκεν. (Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος,
Απόστολος Παύλος, μάρτυρες της πίστεως, πολλοί σύγχρονοι πιστοί, πολύτεκνοι
κτλ.).
Στο μέτρο της πίστεως και της αφοσίωσης και της εγκατάλειψης στα χέρια
του Θεού που ο καθένας βιώνει , βιώνει και την ανάλογη χαρά.
Δεν μας τρελαίνουν τόσο οι δύσκολες
καταστάσεις -αυτές μπορεί να μας κάνουν πιο δυνατούς -, όσο οι λογισμοί που μας παρουσιάζουν ως πιθανά όλα τα δυσάρεστα
πράγματα. Όλοι έχουμε πέσει θύματα επίθεσης των λογισμών ιδίως σε ώρες που
είμαστε άγρυπνοι, απογοητευμένοι από κάτι, κουρασμένοι ψυχικά.
Πόλεμος κατά των λογισμών σημαίνει να
γεμίσουμε το νου και την καρδιά μας με την προσευχή, την ανάμνηση του Θεού
και της αγάπης Του τόσο, ώστε να μη χωράει καμιά άλλη σκέψη. Ή να οχυρώσουμε τα
τείχη της ψυχής μας τόσο καλά ώστε να είναι απόρθητα. Τα όπλα του πιστού είναι
αυτά που μας συνιστά ο Απόστολος Παύλος, η πίστη, η
προσευχή, η ελεημοσύνη, η νηστεία.
Δεν θα πάθει κατάθλιψη όποιος
μάθει να λέει μυστικά κι αδιάκοπα την ευχή «Κύριε, Ιησού Χριστέ, ελέησόν με».
Δεν θα πάθει κατάθλιψη όποιος εκτός από τον εαυτό του και τα δικά του
ενδιαφέρεται με αγάπη και ασχολείται με διάθεση αγαθή – όχι για να ανακατώσει
και να κουτσομπολέψει - με τις ανάγκες
των άλλων.
Δεν θα πάθει κατάθλιψη όποιος
συμμετέχει ζωντανά, με επίγνωση στη λατρευτική ζωή της εκκλησίας και ιδιαίτερα
στα μυστήρια τα οποία προσφέρουν στην ψυχή τροφή αληθινή, θεϊκή, σωτήρια.
Δεν θα πάθει κατάθλιψη όποιος πολύ
ταπεινά έχει συμφιλιωθεί με τις ανθρώπινες αδυναμίες τις δικές του –όχι με τα
πάθη του, γι’ αυτά αγωνίζεται, αλλά όχι με απόγνωση – αλλά και των άλλων. Αυτός
που συγχωρεί πρόθυμα. Η μνησικακία είναι απίστευτο βάρος ψυχής και αφορμή
στεναχώριας και θλίψης. Η συγχώρηση που παρέχουμε με αγάπη και ευκολία
στους αδελφούς μας είναι η μεγαλύτερη ευεργεσία προς τον εαυτό μας.
Δεν θα πάθει κατάθλιψη όποιος
καλλιεργεί μέσα του σαν βίωμα την αίσθηση ότι είναι ένα μικρό αλλά καίριο
κομματάκι ενός τεράστιου συνόλου που είναι η ανθρωπότητα. Δεν είναι μόνος. Δεν
είναι άτομο. Είναι ένα πρόσωπο, για το οποίο μάλιστα ο Χριστός μας πέθανε πάνω
στο Σταυρό. Μια πολύ ωραία εικόνα: Ο καθένας μας είναι ένα φύλλο πάνω σ’ ένα
τεράστιο δέντρο. Όλοι οι συνάνθρωποί μας είναι φύλλα πάνω σ’ αυτό το τεράστιο
δέντρο που είναι η ανθρωπότητα. Είμαστε καθένας ξεχωριστός, αλλά όλοι μαζί
φτιάχνουμε αυτό το υπέροχο δέντρο με το παχύ φύλλωμα. Δεν είμαι μόνος. Δεν
είμαι κεχωρισμένος. Η αίσθηση ότι ανήκω κάπου οργανικά μου δίνει δύναμη κι
αξία.
Δεν θα πάθει κατάθλιψη όποιος πιστεύει
ακράδαντα στην ανάσταση και στην αιώνια ζωή. Ο μεγαλύτερος φόβος, αυτός που
κάνει τους ανθρώπους να παραλύουν, είναι ο φόβος του θανάτου και φυσικά και των
ασθενειών και των τραυματισμών που μπορεί να μην ιαθούν και να οδηγήσουν στον
θάνατο. Αν όμως υπάρχει βέβαιη πίστη στην ανάσταση και την αθανασία, ο φόβος
αυτός καταργείται ή έστω σμικρύνεται. Άρα μένει στην ψυχή μας τόπος για τη
χαρά.
Δεν θα πάθει κατάθλιψη όποιος δεν είναι
υπερήφανος, όποιος δεν έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, όποιος βλέπει τη ζωή
ρεαλιστικά, χωρίς πολλές απαιτήσεις και αλαζονεία. Όποιος δεν θεωρεί τον εαυτό
του κέντρο του κόσμου και τους άλλους υποχρεωμένους να υποχωρούν μπροστά του ή
να τον υπηρετούν. Είναι πολύτιμη επένδυση για τα παιδιά μας να μάθουν να
αυτοεξυπηρετούνται, να κάνουν εργασίες «ταπεινές», να συναναστρέφονται με
παιδιά φτωχά και όχι καλομαθημένα πλουσιόπαιδα, να σκληραγωγούνται, να
στερούνται εκούσια ή ακούσια, να αυτοπειθαρχούνται.
Δεν είναι τυχαίο το ότι η κατάθλιψη
καλπάζει στην εποχή μας που χαρακτηρίζεται από τον απόλυτο υλισμό, την
υπερβολική εμπιστοσύνη στον τεχνολογικό πολιτισμό και τον απόλυτο
αποπροσανατολισμό. Έχει εξορισθεί ο Θεός και η πίστη από τη ζωή μας. Ο άνθρωπος
δεν έχει πού να στηριχθεί και δεν ξέρει και προς τα πού να βαδίσει. Η αίσθηση
του χάους και της σχετικότητας είναι διάχυτη. Έχει εγκατασταθεί στις ψυχές των
περισσότερων ανθρώπων κι αυτή ακριβώς είναι η βάση, το εύφορο έδαφος για την
κατάθλιψη.
Και κάτι ακόμα πολύ-πολύ πρακτικό: Βοηθάει στην καλή διάθεση του ανθρώπου πολύ η χειρωνακτική
εργασία και μάλιστα η δημιουργική. Γι’ αυτό είναι πολύτιμη γνώση και σωτήρια επένδυση για το μέλλον των παιδιών μας να μάθουν να κάνουν πράγματα με τα χέρια. Κατασκευές,
μαστορέματα, κηπουρική, κέντημα, πλέξιμο, μαγείρεμα, ζωγραφική, ράψιμο, άλλες
χειροτεχνίες. Είναι πολλαπλό το όφελος. Απασχόληση του νου, άρα συμμάζεμα από
στενάχωρες σκέψεις, χαρά της δημιουργίας – που δίνει στον άνθρωπο την αίσθηση
της αξιοσύνης και της ωφελιμότητας - ικανοποίηση καλλιτεχνικών αναζητήσεων, επίλυση πρακτικών προβλημάτων κτλ.
*Από τα Σεμινάρια Γονέων του Σχολείου μας (Εκπαιδευτήρια "Ο Απόστολος Παύλος")
