Νεότερη ως μαθήτρια κι αργότερα για χρόνια πολλά ως δασκάλα, πάντα τιμούσα κι αγαπούσα αυτή την εορτή. Την εορτή των προστατών Αγίων μας, των Τριών Ιεραρχών.
Είναι πολύ κρίμα που κάποιοι την προσπερνούν αδιάφορα ή τη θεωρούν απλά σαν μια ακόμη σχολική αργία χωρίς να αναλογίζονται ποια πρόσωπα φέρνει αυτή η γιορτή στο προσκήνιο της μνήμης της Εκκλησίας μας. Τι "γίγαντες" ήσαν οι Τρεις στον νου, στην άσκηση, στη θεία φώτιση, στο έργο το κοινωνικό, το συγγραφικό, το φιλανθρωπικό, το λειτουργικό.
Αστέρες πολύφωτοι του νοητού στερεώματος, μέγιστοι φωστήρες, τα του φωτός δοχεία, αι φεγγοβόλοι αστραπαί, πηγαί βλύζουσαι νάματα, ουρανομύσται, κήρυκες ορθοδοξίας, ιεροφάντορες ονομάζονται από τον υμνωδό, ο οποίος μένει εκστατικός μπροστά στη μεγαλοσύνη τους.
Όποιος θέλει να γευτεί θησαυρό σοφίας μπορεί να ανατρέξει στους λόγους τους, οι οποίοι παραμένουν επίκαιροι και συναρπαστικοί. Με την ευκολία πρόσβασης που μας χαρίζει το διαδίκτυο απλά αδικούμε τους εαυτούς μας, αν δεν "εκμεταλλευόμαστε" τον πλούτο που άφησαν ως παρακαταθήκη αιώνια στην Εκκλησία.
Κάνω έναν απειροελάχιστο ερανισμό από λόγους των Τριών Πατέρων σχετικούς με τη φιλανθρωπία:
"Εἶναι τοῦ πεινασμένου τὸ ψωμὶ ποὺ σὺ κατακρατείς. Τοῦ γυμνοῦ τὸ ροῦχο ποὺ φυλάγεις στὶς ἀποθῆκες σου. Τοῦ ξυπόλυτου τὸ ὑπόδημα, ποὺ τὸ ἔχεις καὶ σαπίζει. Αὐτοῦ ποὺ ἔχει ἀνάγκη εἶναι τὰ χρήματα, ποὺ ἔχεις στὴ γῆ κρυμμένα. Ὥστε τόσους ἀδικεῖς, ὅσους μποροῦσες νὰ ευεργετήσεις και δεν το έκαμες" (Μεγάλου Βασιλείου εις το "καθελώ μου τας αποθήκας")
"Μη νομίζεις ότι, με το ν' αποκτήσεις πολλά, αποκτάς και αληθινή ηδονή. Ηδονή και ευχαρίστηση και ηρεμία έχεις με το να μη θέλεις να πλουτίζεις. Αν κυνηγάς τον πλούτο, ποτέ δεν θα πάψεις να βασανίζεσαι. Γιατί η επιθυμία του πλούτου είναι έρωτας ανικανοποίητος. Όσο μακρύτερο δρόμο διανύσεις, τόσο περισσότερο απομακρύνεσαι από τον τελικό σκοπό σου. Όσο περισσότερα χρήματα επιθυμείς, τόσο μεγαλύτερη γίνεται η αγωνία σου.
Ο Θεός σ' έκανε πλούσιο για να βοηθάς όσους έχουν ανάγκη, για να βρεις τη συγχώρηση των αμαρτημάτων σου με τη φιλανθρωπία. Δεν σου έδωσε χρήματα για να τα φυλάς και να καταστραφείς, αλλά για να τα μοιράζεις και να σωθείς. Γι' αυτό το λόγο έκανε και τον πλούτο αβέβαιο, πρόσκαιρο, ασταθή, για να ελαττώσει τη μανία σου για χρήματα. Αν, λοιπόν, τώρα, που η διατήρηση του πλούτου είναι αβέβαιη, αλλά και γεμάτη κινδύνους, επιβουλές και φόβους, τόσο λυσσασμένα τον λαχταράς, πόσα και πόσα εγκλήματα δεν θα έκανες αδίσταχτα, αν είχες τη βεβαιότητα ότι θα τον διατηρούσες!" (Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου στην παραβολή του πλουσίου και του πτωχού Λαζάρου)
"Γιατί, στ’ αλήθεια, τίποτε από τ’ ανθρώπινα δεν είναι βέβαιο, τίποτε δεν είναι σταθερό. Η ζωή μας γυρίζει σε κύκλο, έναν κύκλο που φέρνει πολλές μεταβολές, συχνά μέσα σε μια μέρα, κάποτε και μέσα σε μιαν ώρα. Πιο σίγουρο είναι να εμπιστεύεται κανείς τον άνεμο, που κινείται ακατάπαυστα, πιο σίγουρο είναι να εμπιστεύεται τη γραμμή, που αφήνει πάνω στα νερά ένα ποντοπόρο πλοίο, πιο σίγουρο είναι να εμπιστεύεται τ’ απατηλά όνειρα μιας νύχτας, που η απόλαυσή τους κρατάει τόσο λίγο, πιο σίγουρο είναι να εμπιστεύεται όσα χαράζουν τα παιδιά πάνω στην άμμο, όταν παίζουν, παρά την ανθρώπινη ευτυχία.
Είναι, λοιπόν, συνετοί εκείνοι, που, μην έχοντας εμπιστοσύνη στα τωρινά, φροντίζουν να εξασφαλιστούν για το μέλλον. Επειδή η ανθρώπινη ευημερία είναι άστατη και μεταβλητή, αγαπούν την καλοσύνη που δεν χάνεται, για να κερδίσουν τη συμπάθεια του Θεού. Όντας φιλάνθρωποι απαιτούν από το Θεό σαν οφειλόμενη τη φιλανθρωπία, την οποία έδειξαν πρώτα εκείνοι στους φτωχούς, ενεργώντας έξυπνα". (Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου περί Φιλοπτωχείας)
Πρώτοι οι αριστεροί θα έπρεπε να τιμούν τους Τρεις Ιεράρχες γιατί προέταξαν με θάρρος στήθη μπροστά στο πλούσιο κατεστημένο της εποχής τους. Δεν άφηναν σε ησυχία τους κατέχοντας μέχρι ν'ανοίξουν τις αποθήκες και τα μπαούλα τους και να μοιράσουν τ'αγαθά τους στους κακοπαθούντες.
Αλλά το κυριότερο ...οι ίδιοι έδωκαν παράδειγμα έσχατης πτωχείας και αυταπάρνησης. Ο Μέγας Βασίλειος μοίρασε στους πτωχούς πολύ μεγάλη πατρική περιουσία για να μείνει με τα τριμμένα ράσα του και τα βιβλία του. Ο Άγιος Ιωάννης υπερασπιζόμενος το ποίμνιό του και την πίστη του έναντι της αυτοκράτειρας εξορίστηκε και πέθανε εξόριστος στα βάθη της Μικρασίας. Ο Άγιος Γρηγόριος προτιμά την ακτημοσύνη και την ασκητική ζωή στις σπηλιές του Περιστρέμματος και στον Πόντο.
Έγιναν πολύ μεγάλοι γιατί δεν κράτησαν τίποτα για τον εαυτό τους παρά μόνο την πίστη και την αφοσίωσή τους στο Θεό. Εκείνος τους εμεγάλυνε. Εμείς ας τους τιμήσουμε για να έχουμε τις ευχές και την ευλογία τους.
