Κωνσταντίνου Πόλεως επισκέψεως χρονικόν (3)

 Δευτέρα 19 Αυγούστου 2024

Λίγο πιο άνετο το πρωινό ξύπνημα. Πρωινό πολύ καλό στο ξενοδοχείο σ' ένα πολύ γεμάτο εστιατόριο. Φιλοξενούνται πολλοί τουρίστες και ένα ακόμη ελληνικό γκρουπ.

Αναχωρούμε στις 8.30 με πρώτο προορισμό το Miniaturk Park. Κατηφορίζουμε προς τον Κεράτιο και τον ανεβαίνουμε σχεδόν παραλιακά μέχρι τον μυχό του, στην περιοχή Beyoglou. Η είσοδος στο Πάρκο αρκετά τσουχτερή για τους τουρίστες (20 ευρώ). Μπαίνουμε ωστόσο σχεδόν όλοι γιατί αξίζει πραγματικά. Θα δούμε σε μακέτες 1/25 τα σπουδαιότερα μνημεία της επικράτειας (τουρκικής και οθωμανικής) χετταϊκά, αρχαιοελληνικά, ελληνιστικά, ρωμαϊκά, βυζαντινά, οθωμανικά, νεοτουρκικά. Η αναπαράστασή τους είναι πολύ λεπτομερής και ο όλος χώρος όμορφα διαμορφωμένος. (Ζηλεύουμε, γιατί στην πατρίδα μας με τόσα αξιόλογα μνημεία δεν έχουμε κάνει κάτι παρόμοιο). Ανεβάζω μερικές φωτογραφίες διά του λόγου το αληθές!

Το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού

Κοιλάδα Goreme στην Καππαδοκία με τα αερόστατα σε πτήση

Ελληνιστικό θέατρο στην Άσπενδο

Αγία Σοφία

Χετταϊκά ευρήματα

Παναγία Σουμελά

Ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο

Τζαμί (δεν θυμάμαι ποιο)

Θεοδοσιανά τείχη

Πύργος του Γαλατά

Το εσωτερικό του ναού της Αρτέμιδος με το άγαλμά της

Βωμός του Διός στην Πέργαμο (Τώρα βρίσκεται στο Βερολίνο)

Οι εκδρομείς μπροστά στο Miniaturk

Η περιήγηση στο πάρκο θα ήταν δύσκολη, αν δεν είχαμε πού και πού κάποια ευεργετικά συννεφάκια να απαλύνουν την κάψα του ήλιου. Περάσαμε και πάνω από τη Γέφυρα του Βοσπόρου και καταλήξαμε σ' έναν κλειστό χώρο όπου εκτός από κατατοπιστικά video είδαμε και μια εξαιρετική μακέτα όλου του ιστορικού κέντρου της Πόλης (Ανάκτορα Top Kapi, Αγια Σοφιά, Αγία Ειρήνη, Μπλε Τζαμί, Ιππόδρομο κτλ. με ανθρώπινες φιγούρες). 

Μετά το Miniaturk, εντυπωσιασμένοι οπωσδήποτε, επιβιβαζόμαστε στο λεωφορείο και κατευθυνόμαστε προς το Μπαλουκλί. Περνάμε από την μεγάλη γέφυρα Golden Horn Bridge με τέσσερις λωρίδες ανά κατεύθυνση κι ύστερα παίρνουμε τον δρόμο παράλληλα προς τα τείχη της Πόλης, τα Θεοδοσιανά. Ευκαιρία να τα δούμε. Σε κάποια σημεία η αναστήλωση είναι πολύ "πλαστική", "ψεύτικη". 

Χτίστηκαν από τον Θεοδόσιο τον Β΄ το πρώτο μισό του 5ου αιώνα και η μόνη φορά που παραβιάσθηκαν ήταν την ημέρα της Αλώσεως 29 Μαΐου 1453. Είχαν μήκος περίπου 6.000 μέτρα και περιέτρεχαν την Πόλη από τον Κεράτιο μέχρι την Προποντίδα. 

Το σχεδιάγραμμα απεικονίζει την τομή τους. Τριπλή σειρά τειχών και τάφρος πάντα γεμάτη με νερό και 96 συνολικά πύργοι. Το μεγαλύτερο οχυρωματικό έργο μετά το Σινικό τείχος. 

Η Χρυσή Πύλη στην είσοδο του Επταπυργίου, από όπου εισήρχοντο στην Πόλη οι αυτοκράτορες, όταν επέστρεφαν νικητές από τους πολέμους.

Περνάμε και την Πύλη του Βελιγραδίου και στρίβουμε δεξιά για να βρούμε το Balikli Rum Hastanesi. Είναι το ρωμέικο νοσοκομείο στο οποίο φιλοξενούνται οι τρόφιμοι του ρωμέικου Γηροκομείου το οποίο κάηκε πριν δυο χρόνια κι ακόμα δεν έχει αποκατασταθεί. Θέλουμε να τους επισκεφθούμε, να τους προσφέρουμε λίγα δωράκια και την αγάπη μας ...τραγουδιστή. Μας υποδέχεται η υπεύθυνη, η κ.Τίνα.  Μαζεύονται περίπου είκοσι ηλικιωμένοι. Οι υπόλοιποι είναι σε άλλες πτέρυγες ή είναι κλινήρεις. Ζούμε πολύ συγκινητικές στιγμές. Οι άνθρωποι έχουν φροντίδα, ιατρική περίθαλψη και καθαριότητα, αλλά βιώνουν τη μοναξιά των γηρατειών και της έλλειψης Ρωμιών. Ποιος ξέρει πού βρίσκονται οι δικοί τους, αν έχουν και αν ζουν. Τραγουδάμε παλιά ελληνικά τραγούδια, ρίχνουμε κι έναν χορό. Τα ματάκια τους δακρύζουν και τα δικά μας. Μας κερνούν χυμό. Τους αποχαιρετούμε μ' ένα σφίξιμο των χεριών και της καρδιάς.

Στο λεωφορείο και πάλι, για την Παναγία την Μπαλουκλιώτισσα, τη Μονή της Ζωοδόχου Πηγής. 

Αγαπημένο Αγίασμα από τα χρόνια των Βυζαντινών απέναντι από την Πύλη της Σηλυβρίας. Υπάρχει η εξής παράδοση για την ίδρυσή της: Ο μετέπειτα Αυτοκράτορας Λέων ο Θράξ ή Λέων ο Μέγας (457-474 μ.Χ.), όταν επέστρεφε από εκστρατεία ως απλός στρατιώτης στην Κωνσταντινούπολη, συνάντησε στη Χρυσή Πύλη έναν τυφλό που του ζήτησε νερό. Ψάχνοντας για νερό, μια φωνή του υπέδειξε την Πηγή προσφωνώντας τον αυτοκράτορα. Πίνοντας ο τυφλός και ερχόμενο το λασπώδες νερό στα μάτια του θεραπεύτηκε. Όταν αργότερα έγινε Αυτοκράτορας, του είπε η προφητική φωνή, πως θα έπρεπε να χτίσει δίπλα στην Πηγή μια Εκκλησία. Πράγματι ο Λέων έκτισε μια μεγαλοπρεπή Εκκλησία προς τιμήν της Θεοτόκου στο χώρο εκείνο, τον οποίο και ονόμασε "Πηγή". Ο σημερινός ναός είναι ο πέμπτος στη σειρά- οι προηγούμενοι καταστράφηκαν από διάφορες αιτίες- και οικοδομήθηκε το 1830 με άδεια του Σουλτάνου. Πάμπολλα θαύματα της Παναγίας και του αγιάσματός της αναφέρονται σ΄ όλα τα χρόνια της εδώ παρουσίας τους. Κατεβαίνουμε στο Αγίασμα και θυμόμαστε την παράδοση του καλόγερου με τα μισοτηγανισμένα ψάρια*

Ανεβαίνουμε να προσκυνήσουμε στο ναό, αφού πρώτα περνάμε από το Κοιμητήριο με τους τάφους των τελευταίων Πατριαρχών και των Μεγάλων Ευεργετών.

Οι τάφοι των Πατριαρχών και των Ευεργετών. Το 1955 στα Σεπτεμβριανά είχαν βανδαλισθεί.

Και η μπροστινή αυλή η μαρμαρόστρωτη με τις ταφόπλακες με την καραμανλήδικη γραφή.

Αναχωρούμε περνώντας ανάμεσα από Κοιμητήρια, αρμένικα, ρωμέικα, μουσουλμανικά και βγαίνουμε πάλι στο δρόμο των τειχών. Ακούμε από το Βιβλίο της Τατιάνας Σταύρου "Εάλω η Πόλις" τις τελευταίες ώρες της πολιορκίας και της αλώσεως της Πόλης. Όσες φορές κι αν θυμηθούμε εκείνα τα τραγικά γεγονότα, η συγκίνηση και ο πόνος είναι πάντα εκεί... στην καρδιά μας!

Τρέχουμε τώρα στην ακτή της Προποντίδας σε γειτονιές πλούσιες με νεόδμητα κτίρια που μαρτυρούν δύναμη και πλούτο. Τα πάρκα στην παραλία πολύ περιποιημένα, μαρίνες στη θάλασσα γεμάτες γιωτ και θαλαμηγούς, πολυτελή ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα. Από τις καλύτερες περιοχές της Πόλης. 

Φθάνουμε στο Μεγάλο Ενυδρείο της Πόλης (Istambul Aquarium) που βρίσκεται δίπλα σε μεγάλο εμπορικό κέντρο. Όσοι θέλουν, θα επισκεφθούν το Ενυδρείο και όσοι θέλουν, το εμπορικό κέντρο όπου θα βρουν και φαγητό και καφέ με θέα τη θάλασσα της Προποντίδας. Είναι ένα ζεστό μεσημέρι και πολλοί θα προτιμήσουν το δεύτερο.

Το ενυδρείο είναι πάρα πολύ εντυπωσιακό, όχι τόσο για τα ψάρια του , όσο για τον τρόπο παρουσίασης των θαλάσσιων περιοχών. Μαύρη Θάλασσα, Βόσπορος, Προποντίδα, Αιγαίο, Μεσόγειος, Γιβραλτάρ, Ατλαντικός,  Ανταρκτική, Ζούγκλα του Αμαζονίου. Είναι πολύ ευφάνταστο το όλο στήσιμο.

Ο Ποσειδώνας

Πιγκουΐνοι στην Ανταρκτική

Στο τροπικό δάσος είχε πολλή υγρασία και ζέστη, κροκόδειλο και πιράνχας.

Πιράνχας

Κατά τις 5μ.μ. αναχωρούμε. Μας χρειάζεται λίγη ξεκούραση γιατί έχουμε βραδινή έξοδο.

Στις 7.15 μας παραλαμβάνει το λεωφορείο για την κρουαζιέρα στο Βόσπορο. Ξεκινάμε από το Eminonu με δικό μας καραβάκι. Βλέπουμε το σούρουπο στην Πόλη. Ο ήλιος δύει πίσω από την Αγια-Σοφιά... Περνάμε κάτω από την πρώτη γέφυρα του Γαλατά και βγαίνουμε στον Βόσπορο. Στο  Καράκιοι, δυο μεγάλα κρουαζιερόπλοια. Βλέπουμε το Ντολμά Μπαξέ τα τελευταία παλάτια των Σουλτάνων που χρεοκόπησαν τα οθωμανικά ταμεία - είναι πολύ εντυπωσιακά ωστόσο. Το ανάκτορο Ciragan που λειτουργεί ως πολυτελές και πανάκριβο ξενοδοχείο. Το Πανεπιστήμιο  της Galatasaray. Περνάμε κάτω από την φωτισμένη πρώτη κρεμαστή γέφυρα που έχει αφιερωθεί στους νεκρούς του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου. Ο Τανέρ μας ξεναγεί. Από ένα σημείο κι ύστερα παίρνει ο Γρηγόρης το μικρόφωνο και αρχίζει να τραγουδά. "Μεσ΄ στου Βοσπόρου τα στενά, ο Γιάννης κλαίει τα δειλινά...". Ακολουθούν τραγούδια πολίτικα και παραδοσιακά. 

Όμορφο βράδυ, φωτισμένος ο Βόσπορος που μόλις χθες τον είδαμε και τον απολαύσαμε  στο φως της ημέρας. Μέγα Ρεύμα (Arnautkoy), Bebek, Rumeli Xisari, φθάνουμε στη δεύτερη γέφυρα και στρίβουμε για την επιστροφή. Στο μεταξύ ανατέλλει η πανσέληνος του Αυγούστου, το φεγγάρι του Οξύρυγχου πίσω από τα υψώματα της Τσάμλιτζα. Μαγικό βράδυ!!!! Μας τραγουδάει και ο Τανέρ ένα τούρκικο τραγούδι που έχει και ελληνικά λόγια.

Η κρουαζιέρα θα ολοκληρωθεί με την αποβίβασή μας στο Ortakoy, το οποίο είναι κατάμεστο από κόσμο. Εδώ θα δοκιμάσουμε το kumpir, ψητή πατάτα που την γεμίζει ο καθένας με ό,τι προαιρείται, λουκάνικα, τυριά, καλαμπόκι, αλοιφές κτλ. Το δοκιμάσαμε κι αυτό και μαζευόμαστε για να μας παραλάβει το λεωφορείο. Είναι θαύμα το ότι βρισκόμαστε όλοι, χωρίς απουσίες. Ανεβαίνουμε προς το ξενοδοχείο και η βραδιά συνεχίζεται βέβαια στην Istiklal και στα πέριξ του Taksim. Κάποιοι κατηφορίζουν μέχρι τον Πύργο του Γαλατά, κάποιοι ανεβαίνουν στο Marmara Hotel, στο Roof Garden και απολαμβάνουν την εξαιρετική θέα, άλλοι ψωνίζουν, άλλοι βολτάρουν, άλλοι γεύονται τα πολίτικα γλυκά και άλλοι έχουν προτιμήσει το κρεβατάκι τους.

Ortakoy, παντού kumpir

Άγιος Φωκάς στο Ortakoy

Θέα από το Marmara Hotel

* Τα ψάρια της Ζωοδόχου Πηγής

    

Σαράντα μέρες πολεμά ο Μωχαμέτ να πάρει

την Πόλη την μεγάλη.

Σαράντα μέρες έκαμεν ο 'γούμενος το ψάρι

στα χείλη του να βάλει.

   

Απ' τες σαράντα κι ύστερα, πεθύμησε να φάγει

τηγανισμένο ψάρι.

–Αν μας φυλάγ' η Παναγιά καθώς μας εφυλάγει,

την Πόλη ποιος θα πάρει;

Ρίχτει τα δίχτυα στον γιαλό, τρία ψαράκια πιάνει,

–Θεός να τα βλογήσει!

Το λάδι βάλλει στην φωτιά μες στ' αργυρό τηγάνι,

για να τα τηγανίσει.

Τα τηγανίζ' από την μια, και πά' να τα γυρίσει

κι από το άλλο μέρος.

Ο παραγιός του βιαστικά πετά να του μιλήσει,

και τάχασεν ο γέρος!

–Μην τηγανίζης, γέροντα, και μόσχισε το ψάρι

στην Πόλη την μεγάλη!

Την Πόλη την εξακουστή οι Τούρκοι έχουν πάρει,

μας κόβουν το κεφάλι!

–Στην Πόλη Τούρκου δεν πατούν κι Αγαρηνού ποδάρια!

Με φαίνεται σαν ψεύμα!

Μ' αν είν' αλήθεια το κακό, να σηκωθούν τα ψάρια

να πέσουν μες στο ρεύμα!

Ακόμ' ο λόγος βάσταγε, τα ψάρι' απ' το τηγάνι,

την μια μεριά ψημένα,

πηδήξανε κι επέσανε στης λίμνης την λεκάνη,

γερά, ζωντανεμένα.

Ακόμ' ως τώρα πλέουνε, κόκκιν' από το μέρος,

όπου τα είχε ψήσει.

Φυλάγουν το Βυζάντιο ν' αναστηθεί κι ο γέρος

να τ' αποτηγανίσει.

(Συνεχίζεται)